ناۋرىزباي قاجى رەسەي ءدىنباسىنىڭ ءۇش تەزيسى قيسىنسىز دەپ، وعان ناقتى، بۇلتارتپاس جاۋاپ بەرگەن.
ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى، باس ءمۇفتي:
– پراۆوسلاۆ حريستياندارىنىڭ روجدەستۆو مەرەكەسى قارساڭىندا، ناقتى ايتقاندا 7 قاڭتار كۇنى ماسكەۋ جانە بۇكىل رەسەي پاتريارحى كيريلل ەلىمىزدە بولعان تارتىپسىزدىككە قاتىستى وي-پىكىرىن ءبىلدىردى.
وسىدان كەيىن ەلىمىزدەگى مۇسىلمان قاۋىمى رەسەيلىك ءدىن قايراتكەرىنىڭ سوزىنە بايلانىستى تۇسىنىكتەمە بەرۋىمدى سۇرادى.
ەڭ الدىمەن، مەملەكەت باسشىلارىنا، ءدىن جانە قوعام قايراتكەرلەرىنە وسى قيىن-قىستاۋ كۇندەردە قازاقستان حالقىنا قولداۋ بىلدىرگەندەرى ءۇشىن شىنايى العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز جاڭا قيىندىقتارعا تاپ بولدى، ءبىراق پرەزيدەنتىمىزدىڭ دانالىعىنىڭ ارقاسىندا ءبىز وسى كۇردەلى وقيعالاردان امان-ەسەن وتتىك.
سونىمەن قاتار، ماسكەۋ جانە بۇكىل ءرۋستىڭ اسا قۇرمەتتى پاتريارحى كيريللدىڭ ءۇش قيسىنسىز تەزيسىنە ەرەكشە نازار اۋدارعىم كەلەدى.
بىرىنشىدەن، بولعان وقيعالار ازاماتتىق قاقتىعىسقا الىپ كەلگەن جوق. بۇل ءبىرقاتار وڭىرلەردە وتكەن بەيبىت ميتينگىلەر بولدى، كەيىننەن ولاردى ۇقشۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر رەسمي تۇردە مويىنداعان ىشكى جانە سىرتقى دەسترۋكتيۆتى كۇشتەر پايدالاندى.
ەكىنشىدەن، قازاقستان تۇتاستاي العاندا ەشقاشان تاريحي ءرۋستىڭ اۋماعىنا كىرگەن ەمەس. تاريحي فاكتىلەردى، ونىڭ ىشىندە يسلامنىڭ قازاق دالاسىندا تارالۋى 751 جىلى باستالعانىن ەستەرىڭىزگە سالعىم كەلەدى.
960 جىلى يسلام قاراحانيدتەر كەزىندە قازىرگى قازاقستان اۋماعىندا مەملەكەتتىك ءدىن رەتىندە تانىلدى، ال ءرۋستىڭ شوقىنۋى وسى وقيعادان 28 جىل وتكەن سوڭ 988 جىلى ءوتتى. جالپىعا بىردەي تانىلعان تاريحي فاكتىلەر قازىرگى رەسەي اۋماعىندا يسلام ودان دا ەرتەرەك 922 جىلى، ياعني المۋش حان يسلامدى ەدىل بولگارياسىنىڭ مەملەكەتتىك ءدىنى دەپ جاريالاعان كەزدە پايدا بولعانىن كورسەتەدى، بۇل قازىرگى تاتارستاننىڭ اۋماعى.
ۇشىنشىدەن، گەوگرافيالىق دالەلدەرگە سۇيەنە وتىرىپ، جاناشىرلىق تانىتۋ مۇلدەم قيسىندى ەمەس. الەمنىڭ بارلىق دىندەرى ءارقاشان ادامداردى ناسىلىنە، تىلىنە، مادەنيەتى مەن گەوگرافياسىنا قاراماستان باعالاۋعا شاقىرادى.
جالپى، وسىنداي دارەجەدەگى ءدىني قايراتكەردىڭ ۇستانىمى بويىنشا حالىقتار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستاردا الاۋىزدىق تۋدىراتىن، تەك قازاقستاندا عانا ەمەس، سونداي-اق رەسەيدە دە دىنگە سەنۋشىلەردىڭ سەزىمىن قوزعايتىن سوزدەر ايتىلماۋى ءتيىس دەپ پايىمدايمىن.
نەگىزىنەن ءبىر كۇندىك ساياساتكەرگە ۇقساماۋىمىز كەرەك. وسىنداي كەزدەردە بارىمىزگە توزىمدىلىكتى، ۇقىپتىلىقتى، ادەپتىلىكتى ساقتاپ، بىر-بىرىمىزگە قۇرمەتپەن قاراۋ قاجەت.
كەز كەلگەن ءدىن، ونىڭ ىشىندە يسلام جانە پراۆوسلاۆيە ءارقاشان ساياساتتان تىس بولدى جانە بەيبىتشىلىككە، كەلىسىمگە جانە توزىمدىلىككە شاقىردى.
اللا تاعالا ەلىمىز بەن جەرىمىزدى ءتۇرلى بۇلىكتەن، قاۋىپ-قاتەردەن ساقتاسىن. ەلدىڭ شەتى جاۋدان، ءىشى داۋدان امان بولعاي. ءامين.
