بۇگىن «اق جول» رەسپۋبليكالىق شتابىنىڭ مۇشەلەرى قوستاناي قالاسىنا كەلدى. پارتيا ليدەرى ازات پەرۋاشيەۆ، «اق جول» قدپ قوستاناي وبلىستىق فيليالىنىڭ ءتوراعاسى ماحاببات جۇتايەۆ جانە ءماجىلىس پەن جەرگىلىكتى ءماسليحات دەپۋتاتتىعىنا كانديداتتار «Beef Export Group» ج ش س ەڭبەك ۇجىمىمەن كەزدەستى.
كاسىپورىن ەتتى قايتا وڭدەۋ، كونسەرۆىلەۋ جانە ساتۋمەن اينالىساتىن ەلەمىزدەگى بىردەن-بىر نىسان بولىپ تابىلادى. سايلاۋ شتابىنىڭ مۇشەلەرى كاسىپورىننىڭ جۇمىسىمەن، ونىمدەرىمەن تانىستى.
جيىن بارىسىندا پارتيا ءتوراعاسى «اق جول» دەمپارتياسى جۇمىس ىستەپ جاتقان التى نەگىزگى باعىتتارىن اتادى.
تاۋەلسىزدىك جانە «الاش» ۇلتتىق يدەياسى، دەموكراتيا جانە پارلامەنتاريزم، جەمقورلىقپەن كۇرەس جانە دە-وفشوريزاسيامەن كۇرەس، الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك، نارىقتىق ەكونوميكا جانە كاسىپكەرلىكتى قولداۋ، سىرتقى ساياسات.
پارتيا باسشىسى دەموكراتيا جانە پارلامەنتاريزم تاقىرىبىنا، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى بەكىتۋ مەن باقىلاۋداعى پارلامەنتتىڭ وكىلەتتىگىن كۇشەيتۋ، شەتەلدىك ينۆەستورلارمەن كەلىسىم-شارتتاردى قايتا قاراۋ ماسەلەلەرىنە جان-جاقتى توقتالدى.
– ادىلەتتىلىك ادام قۇقىعىنا عانا قاتىستى ەمەس، سونىمەن قاتار، الەۋمەتتىك سالادا دا، ەكونوميكادا دا ادىلدىك بولۋى كەرەك، مىسالى، ءادىل سالىق سالۋ. «اق جول» دەمپارتياسى سالىق، ينۆەستيسيالىق، قارجىلىق زاڭنامانى جەتىلدىرۋ بويىنشا توقتاۋسىز جۇمىس ىستەۋدە، – دەدى ازات پەرۋاشيەۆ.
سونىمەن قاتار، كوپشىلىكتى زەينەت جاسى، يپوتەكالىق نەسيەلەۋ، جەكە تۇلعالاردىڭ بانكروتتىعى ماسەلەلەرى قىزىقتىردى.
پارتيا كوشباسشىسى 3 ناۋرىزدا «اق جول» دەمپارتياسى 8 جىلدان بەرى تالاپ ەتىپ كەلگەن جەكە تۇلعالاردىڭ بانكروتتىعى تۋرالى زاڭنىڭ كۇشىنە ەنگەنىن ەسكە سالدى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىنان كەيىن عانا ءىس العا جىلجىدى.
كەزدەسۋ اشىق ءارى ەركىن پىكىرالماسۋ تۇرىندە ءوتتى.
– ازات تۇرلىبەك ۇلى، كەلگەنىڭىزگە راحمەت. ءبىزدىڭ ەڭبەك ۇجىمى «اق جول» پارتياسىنىڭ ساياساتىن تولىقتاي قولدايدى. سىزبەن تانىسقان كەزدە ءبىزدىڭ كومپانيا داعدارىستى جاعدايدا بولدى. سىزگە العىسىم شەكسىز، ويتكەنى ءسىز ەشتەڭەگە قاراماستان ءبىزدىڭ ماسەلەمىزگە تەرەڭىرەك ءۇڭىلىپ، ادىلدىك ءۇشىن تاباندىلىق تانىتتىڭىز. سونىڭ ارقاسىندا وسى كاسىپورىننىڭ قۇرىلىسىن اياقتادىق.
2020 جىلى Beefstream كومپانياسىنىڭ ەسەپشوتتارى بۇعاتتالعاندىقتان، 50 ادام جۇمىسسىز قالدى. ءبىراق وسى كومپانيانى سالىپ، مۇندا ادامداردى جارتىلاي جۇمىسپەن قامتىدىق. ول بولماسا، ءبىز بۇل جەردە تۇرماس ەدىك.
قانشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن، قانشا قىسىم جاسالعانىن بىلسەڭىز عوي. ءبىراق ءسىزدىڭ قولداۋىڭىزدىڭ ارقاسىندا ءبىز ءقازىر جۇمىستى جالعاستىرۋدامىز. الدا تالاي ىستەر كۇتىپ تۇر. سوندىقتان، ءبىزدىڭ ەڭبەك ۇجىمى پارتيا يدەياسىن، پارتيا ساياساتىن تولىق قولدايدى جانە «اق جول» پارتياسىنىڭ قاتارىنا قوسىلۋدى قالايدى، – دەيدى سەرىكتەستىك باسشىسى الەكساندر پارحومەنكو.
ازات پەرۋاشيەۆ ەت كومبيناتىنىڭ ۇجىمىنا العىس ءبىلدىرىپ، باعا تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان سالالاردى اتادى. كومپانيانىڭ بىرنەشە قىزمەتكەرىنە «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ پارتبيلەتتەرى تابىستالدى.
سول كۇنى «اقجولدىقتار» «تەررا» كومپانياسىنىڭ كوكونىس قويماسى جانە «ابز پليۋس» ءجش-نىڭ دە ەڭبەك ۇجىمدارىمەن كەزدەستى.
ازات پەرۋاشيەۆ پارتيانىڭ ساياسي باعدارلاماسىن تانىستىرىپ، باسىم باعىتتارىن جان-جاقتى ءتۇسىندىرىپ بەردى. «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ ەكونوميكانى ليبەراليزاسيالاۋعا قاتىستى ۇسىنىستارىنا ايرىقشا توقتالدى.
– ءبىزدىڭ پارتيا 2011 جىلدان باستاپ سالالىق سالىق مولشەرلەمەلەرىنە كوشۋدى ۇسىنىپ كەلەدى. سەبەبى، بىزدە ازىق-تۇلىك پەن كيىم-كەشەك وندىرۋشىلەرى مۇناي، گاز، مەتالدارىمىزدى ەكسپورتتاۋشى، وزگەنىڭ تاۋارىن يمپورتتاۋشى ءىرى كومپانيالارمەن بىردەي ققس تولەيدى. ال، بارلىق كاسىپكەرلەر مەن حالىق بەرەشەك بولىپ وتىرعان بانكتەر ققس-تان مۇلدەم بوساتىلعان.
وسى ورايدا، ەۋروپادا جانە باسقا دا دامىعان ەلدەردە (ەىدۇ) سارالانعان سالىق ستاۆكالارى بۇرىننان بار، الەۋمەتتىك جانە ماڭىزدى سالا كاسىپكەرلەرى سالىقتى از تولەيدى.
مىسالى، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وڭدەۋ، ازىق-تۇلىك ءوندىرىسى، دارى-دارمەك، بالالار ونىمدەرى. ءبىراق، 2011 جىلدان بەرى سارالانعان سالىق مولشەرلەمەلەرىن ەنگىزۋ تۋرالى كوپتەگەن ۇسىنىستارىمىزعا ۇكىمەت «بۇل ادال باسەكەلەستىك قاعيداتىن بۇزۋ» دەپ جاۋاپ بەرىپ كەلدى. كىم اراسىنداعى باسەكە؟ باي مەن كەدەي اراسىنداعى ما؟ مۇناي كومپانياسى مەن شۇجىق سەحىنىڭ اراسىنداعى ما؟ بۇل باسەكە ەمەس، تونالۋ، — دەدى ازات پەرۋاشيەۆ.
ەسكە سالايىق، 2022 جىلى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىنان كەيىن سالىق كودەكسى ازىرلەنە باستادى، وندا پرەزيدەنت سالالىق سالىق مولشەرلەمەلەرىنە كوشۋدى تاپسىرعان بولاتىن.
سونىمەن قاتار، پارلامەنتتىك رەسپۋبليكانىڭ ەرەكشەلىكتەرى، ۇكىمەتتىڭ ەسەپ بەرۋ ءپرينسيپىن جۇزەگە اسىرۋ، زاڭناماعا «شىققان دەرەگى بەلگىسىز بايلىق» ۇعىمىن ەنگىزۋ، ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ، اكىمدەردىڭ، ۇلتتىق كومپانيا باسشىلارىنىڭ وففشورلىق بانك شوتتارىنا قاتىستى بانكتىك قۇپيانى جويۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
پارتيا ءتوراعاسى «اق جول» ءارقاشان وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى قولداپ، قاراپايىم ازاماتتاردى قورعايتىنىن اتاپ ءوتتى. مىسال رەتىندە ول جەكە تۇلعالاردىڭ بانكروتتىعىن ەنگىزۋگە قاتىستى پارتيا مەن ۇلتتىق بانك اراسىنداعى 8 جىلعا سوزىلعان تارتىس جايلى ايتىپ بەردى.
مۇنان سوڭ، «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ كانديداتتارى «ابز پليۋس» ج ش س ەڭبەك ۇجىمىمەن كەزدەستى.
بىرنەشە جىل بۇرىن «اق جول» دەمپارتياسى كاسىپورىندى بانكروتتىقتان ساقتاپ قالعان بولاتىن. سالىق ورگاندارى كاسىپورىنعا 3،5 ميلليارد تەڭگە ايىپپۇل سالعاننان سوڭ، «اق جول» پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى باس پروكۋرورعا، جوعارعى سوتقا جانە ۇكىمەتكە ساۋال جولداعان بولاتىن.
«اق جول» دەمپارتياسى سالىق ايىپپ ۇلىنىڭ قاتە ەسەپتەلگەنىن دالەلدەپ، جۇمىس ورىندارىن ساقتاپ، كاسىپورىندى قورعاپ قالا الدى. بۇل تۋرالى كومپانيا ديرەكتورى نيكولاي لوبانوۆتىڭ ءوزى ايتىپ، «اق جول» پارتياسىنا العىس ءبىلدىردى.
پارتيالىق باعدارلاما تانىستىرىلعاننان كەيىن كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى ەركىن اڭگىمە بارىسىندا يپوتەكالىق نەسيەلەۋ، زەينەت جاسىن تومەندەتۋ، زياندى جانە ءقاۋىپتى ەڭبەك جاعدايلارى بار جۇمىسشىلاردىڭ 1 جانە 2 تىزىمدەرىن قايتارۋ، جالاقىنى كوتەرۋگە قاتىستى سۇراقتارىن قويدى.
– مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەردىڭ، بيۋدجەتتىك جانە الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى ۇنەمى كوتەرىلەدى، ال ءبىز سەكىلدى كوشەدە جۇمىس ىستەيتىن قاراپايىم جۇمىسشىلار مۇلدەم ەسكەرىلمەيدى. وسى ماسەلەنى ۇكىمەت الدىندا كوتەرە الاسىز با؟ – دەپ ءوتىنىش ءبىلدىردى كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىرى.
كاسىپورىن باسشىسى نيكولاي لوبانوۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىلعى جىلعا دەيىن كوشەلەردى قاردان تازارتۋ بويىنشا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدا ءبىر قىزمەتكەرگە ساعاتىنا 700 تەڭگە تاريف بەكىتىلگەن، بۇل شىن مانىندە جەتكىلىكسىز جانە 80-90 مىڭ ارالىعىنداعى جالاقى سودان قالىپتاسادى، ال جول سالاسىنداعى جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەگى وتە اۋىر.
«اق جول» دەمپارتياسى قوستاناي وبلىستىق فيليالىنىڭ ءتوراعاسى، وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ ەكى شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتى بولعان ماحابات جۇتايەۆ تاياۋدا عانا تاريف قايتا قارالىپ، 1400 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.
سونداي-اق، تۇرعىن ءۇي مەن ونىڭ جالعا الۋ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا، جاستارعا قولجەتىمدى باسپانانىڭ جوقتىعىنا قاتىستى شاعىمدار ايتىلدى.
«اق جول» دەمپارتياسى الداعى ۋاقىتتا دا پارلامەنتتە جۇيەلى پروبلەمالاردى ۇكىمەت الدىندا كوتەرەتىن بولادى»، - دەپ سەندىردى رەسپۋبليكالىق شتاب مۇشەلەرى.
*ماتەريالدىڭ اقىسى «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ سايلاۋ قورىنان تولەندى.
