بۇگىندە ەلىمىزدىڭ قاي اۋىلىنا اياق باسساڭ دا، كەشەگى كۇننىڭ تىنىسى مەن ەرتەڭگى كۇننىڭ ءۇمىتىن قاتار سەزەسىڭ. اۋىل – ۇلتتىڭ جانى، ۇرپاقتىڭ بەسىگى. سوڭعى جىلدارى سول اۋىلدىڭ ورتاسىندا بوي كوتەرىپ جاتقان ەرەكشە ءبىر نىسان ءبارۇ ول – مەملەكەتتىك رامىزدەر الاڭى. العاش كورگەندە-اق كوزىڭە شالىنىپ، كوڭىلىڭە قۋانىش ۇيالاتاتىن بۇل الاڭ – تۋ مەن ەلتاڭبا، ءانۇران جازۋلى ءمارمار قابىرعالار – بۇگىندە اۋىل رۋحىنىڭ كورىنىسىنە اينالىپ وتىر.

بۇرىن اۋىل ورتاسىندا ءمۇسىن تۇرسا تاڭعالۋشى ەدىك. ەندى ەلدىك بەلگى – تۋ تىگىلگەن باعانا مەن رامىزدەر جازىلعان قابىرعا، ونى اينالا قورشاعان گۇلزار، كوك مايسا، جارىق شامدار مەن تازالىق – قازاقتىڭ ەلدىك ساناسىنىڭ جاڭا ءبىر دەڭگەيگە جەتكەنىن كورسەتەدى. بۇل – جاي عانا ءمۇسىن نەمەسە ساياباق ەمەس. بۇل – ەلدىڭ ەڭ قاسيەتتى ۇعىمدارى – تاۋەلسىزدىك، تۋ، وتان، ار-نامىس ۇعىمدارىنىڭ تاسقا تاڭبالانعان كورىنىسى.

كەي اۋىلداردا بۇل الاڭدار جەرگىلىكتى اكىمدىكتىڭ قولداۋىمەن سالىنسا، كوپشىلىگىندە بۇل باستامانى قولداعان – سول اۋىلدىڭ مەكتەپ تۇلەكتەرى. مەكتەپ بىتىرگەندەرىنە 20 نەمەسە 30 جىل بولعان ازاماتتار تۋعان اۋىلدارىنا ءبىر بەلگى قالدىرعىسى كەلەدى. بۇرىن مۇنداي كەزدە كوپشىلىك اۋىل مەشىتىن، كوپىرىن، اسحاناسىن سالىپ جاتسا، ءقازىر وسى رامىزدەر الاڭىنا بەت بۇرعان. بۇل – قازاقتىڭ ەلدىك ساناسىنىڭ جاڭارۋىنىڭ، ۇلتتىڭ بولمىسىن جاڭاشا تانۋىنىڭ كورىنىسى. مەشىت – رۋحاني تىرەك بولسا، مەملەكەتتىك رامىزدەر الاڭى – ازاماتتىق سانا مەن وتانعا ادالدىقتىڭ جارشىسى.

ەرەكشە اتاپ وتەرلىگى – مۇنداي باستاما اسىرەسە تۇركىستان وبلىسىندا كەڭ قانات جايىپ وتىر. ءار اۋدان، ءار اۋىل بىرىنەن ءبىرى قالماي، ءوز ورتالىقتارىنا رامىزدەر الاڭىن ورناتۋدا. بۇل تەك باسەكە ەمەس، بۇل – ەلدىك سانا جارىسى. بۇل – بالانىڭ كوزى ۇيرەنسىن، جۇرەگىنە ءسىڭسىن، تۋعا قاراپ بوي تۇزەسىن دەگەن اتا-انانىڭ اماناتى.

اۋىل ورتاسىندا تۋ تىگىلگەن بيىك باعانا، ونىڭ جانىنداعى ءمارمار تاقتاعا جازىلعان ءانۇراننىڭ جولدارى، توبەسىندە التىن كۇن استىنداعى قىران بەينەسى بار ەلتاڭبا – مۇنىڭ ءبارى اۋىل بالاسى ءۇشىن كىشىگىرىم ەلوردا سەكىلدى. ءار وقۋشى مەكتەپتەن قايتىپ كەلە جاتىپ، سول تۋعا كوز سالىپ وتەدى. ءانۇران ءسوزىن جاتقا بىلگەنى ءبىر بولەك، سول ءاندى جۇرەكپەن قابىلدايتىن ۇرپاق ءوسىپ كەلەدى.

ەڭ اسەرلى كورىنىس – رامىزدەر الاڭىن اينالدىرا ەگىلگەن گۇلزارلارعا وقۋشىلار وزدەرى سۋ قۇيىپ، شەلەك ارقالاپ تازالىق جاساپ جۇرگەن ساتتەر. سول ساتتە بالانىڭ بويىندا تۋعا دەگەن قۇرمەتپەن بىرگە ەڭبەككە، تازالىققا، ۇقىپتىلىققا دەگەن داعدى قالىپتاسادى. بۇل – تاربيەنىڭ ەڭ جوعارعى دەڭگەيى. سەبەبى پاتريوتيزم – ۇرانمەن ەمەس، ارەكەتپەن تاربيەلەنەدى. ال ارەكەت – كۇن سايىن مەكتەپكە بارا جاتىپ، تۋدىڭ تۇبىندەگى گۇلگە سۋ قۇيۋدان باستالادى.

بۇگىندە اۋىلداعى اعايىن دا بۇل نىسانعا ەرەكشە قۇرمەتپەن قارايدى. تازالىقتى ساقتايدى، اينالاسىنا كۇل توكپەيدى، مال جىبەرمەيدى. ويتكەنى بۇل – رامىزدەر تۇرعان جەر. بۇل – قاسيەتتى الاڭ. تۋ مەن ەلتاڭبا تۇرعان جەردە ار مەن ۇيات، ءتارتىپ پەن تەكتىلىك تۇرۋى ءتيىس ەكەنىن ەل ىشتەي سەزىپ وتىر.

مەملەكەتتىك رامىزدەر الاڭىنىڭ تاعى ءبىر ماڭىزى – ول تۋعان جەرمەن بايلانىس. اۋىلدان كەتكەن تۇلەكتەر، قالادا تۇراتىن ازاماتتار ءدال وسى الاڭدى سالۋ ارقىلى تۋعان توپىراقپەن رۋحاني قايتا قاۋىشىپ جاتىر. بۇل – جاي عانا ساعانىش ەمەس، بۇل – ازاماتتىق پارىز.

ەگەر ەرتەڭ وسى اۋىلدان ءبىر وقۋشى وليمپيادا جەڭىمپازى، ءبىر قىز بالۋان، ءبىر جاس كاسىپكەر نەمەسە ءبىر جىگىت مەملەكەتتىك قىزمەتكە كەلسە، ول ءومىر بويى رامىزدەر الاڭىنىڭ تۇبىندە تۇرعان تۋعا قاراپ وسكەنىن ۇمىتپايدى. سول تۋ ونىڭ كوكىرەگىندە ەلدىكتىڭ سيمۆولى رەتىندە ەمەس، ءوزىنىڭ ىشكى كومپاسىنداي بولىپ ساقتالادى.

بۇل باستامانىڭ تاعى ءبىر ۇتىمدى تۇسى – رامىزدەردىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ. كوپ جاعدايدا تۋ مەن ەلتاڭباعا قۇرمەت تەك فورمالدى دەڭگەيدە ءجۇرىپ جاتادى. ال اۋىل ورتاسىنا ورناتىلعان ناقتى نىسان – بۇل قۇرمەتتى ۆيزۋالدى، ناقتى، تۇراقتى فورماعا اينالدىردى. ەندى بالاعا "ەلتاڭبا نەگە كوك، نەگە قىران بەينەلەنگەن، نەگە شاڭىراق بار؟" دەپ سۇراساڭ، ول ساۋساعىمەن كورسەتىپ تۇرىپ ءتۇسىندىرىپ ايتا الادى. ويتكەنى كۇندە كورىپ، كۇندە سول جەردەن وتەدى.

رامىزدەر الاڭى – اۋىل ءۇشىن تەك ءسان ەمەس. بۇل – سيمۆول ءارى  رۋحاني جوبا دەسەك ارتىق ايتقاندىق بولماس ەدى. مۇنداي جوبالاردى مەكتەپ تۇلەكتەرى كوتەرىپ جاتقانى – ۇرپاق ساباقتاستىعىنىڭ دالەلى. بۇگىن رامىزدەر الاڭىن ورناتقان تۇلەك، ەرتەڭ سول اۋىلدان شىققان وقۋشىعا جۇمىس تاۋىپ بەرۋى مۇمكىن. بۇگىن گۇل ەككەن وقۋشى ەرتەڭ سول الاڭدا مەملەكەتتىك ءانۇراندى جاتقا ايتىپ، بولاشاققا قاراي باتىل قادام باساتىن ءسوزسىز.

تۇركىستان وبلىسىنداعى بىرنەشە اۋىلدا تۇرعىندار الاڭدى تەك مەملەكەتتىك مەرەكەلەردە عانا ەمەس، ءار اپتانىڭ سوڭىندا تازالاپ، گۇلدەرىن تۇگەندەپ، جارىق شامدارىن جاڭارتىپ وتىراتىنىن بىلەمىز. بۇل – حالىق پەن مەملەكەتتىڭ اراسىنداعى ءۇنسىز كەلىسىمنىڭ بەلگىسى.

الىس اۋىلدىڭ ورتاسىنان كوك تۋ جەلبىرەپ تۇرسا – سول اۋىلدا ءۇمىت بار.

ءانۇراننىڭ جولدارىن جاتقا بىلەتىن بالا ءوسىپ جاتسا – سول اۋىلدا بولاشاق بار. ەلتاڭباداعى شاڭىراقتى تۇسىنەتىن ۇرپاق بولسا – سول اۋىلدا تۇراق بار.

سوندا عانا ءبىز ەلدىگىمىزدى ساقتاپ، ءبىرتۇتاس حالىق بولىپ قالا الامىز.