اۋىل – حالىقتىڭ تۇرمىس سالتى، مادەنيەتىمىز بەن ءداستۇرىمىزدىڭ، ادەت عۇرپىمىز بەن رۋحاني تىرشىلىگىمىزدىڭ قاينار كوزى. قايماعى بۇزىلماعان قازاق اۋىلىنان تالاي ۇلى عالىمدار مەن كوپتەگەن قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ تۇلەپ ۇشقانى بەلگىلى. مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك دامۋى دا اۋىلدىڭ تۇرمىس دەڭگەيىمەن ولشەنەدى.  دەگەنمەن، قازىرگى تاڭدا سول اۋىلدى جەرلەردەگى جاستار ماسەلەسى ەلىمىزدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. وسى ورايدا، اۋىل جاستارىنىڭ احۋالىن بىلمەككە تاسىن تۇرتسەڭ تاريحى كورىنەتىن شۋ ءوڭىرى جاستارىنىڭ جايىن ءسوز وتكەندى قۇپ كوردىك.

جالپى، اۋداندا تۇرىپ جاتقان تۇرعىندار سانى 100 مىڭنىڭ توڭىرەگىندە بولسا، ونىڭ 23 مىڭنان استامى 14 پەن 29 جاس ارالىعىنداعى جاستار ەكەن.بۇل شۋلىق تۇرعىنداردىڭ 23،2 پايىزىن جاستار قۇرايدى دەگەن ءسوز. سونىڭ ىشىندە اۋىلداعى جاستاردىڭ سانى شۋ قالاسىنا قاراعاندا ەداۋىر باسىمىراق ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون. قازىرگى كەزدە جاستاردىڭ دەنىبەرەكەلى موماقان دالادان يۋ-قيۋى مول، داڭعازا قالاعا كەتۋگە قۇمارتىپ تۇراتىنى جاسىرىن ەمەس. ال، كەرىسىنشە اۋىلدى جەردى وگەيسىنبەي، تۋعان جەردىڭ ءتۇتىنىن ءتۇزۋ تۇتەتۋدى ءجون كورگەن اۋىل جاستارىمەن جۇمىستى جۇيەلى تۇردە ۇيلەستىرۋ اۋداندىق جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنا جۇكتەلگەن. جاستارعا جان-جاقتى جاعداي جاسالىپ وتىرعان تۇستا، ەلدى مەكەندەرگە يمەنبەي بارىپ، ەسەلى ەڭبەك ەتۋدى كوزدەگەن جاستارعا قولداۋ بىلدىرۋدە ورتالىقتىڭ قولداۋى راسىمەن دە زور. قازىرگى تاڭدا ورتالىقتىڭ وزىندە 40-تان اسا جاس ورەن قىزمەت ەتەدى ەكەن. وعان قوسا، ءار اۋىلدىق وكرۋگتەردە جاستار ءىسى جونىندەگى كەڭەسشى ماماندار دا جۇمىس ىستەۋدە. ولار جاستاردىڭ مەملەكەتتىك باعدارلامالارعا قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ، جۇمىسسىزدىقپەن كۇرەس، ءتۇرلى قىلمىستاردىڭ الدىن الۋ، بۇقارالىق سپورت تۇرلەرىمەن اينالىسۋ ماقساتىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ، سپورت، مادەنيەت مەكەمەلەرىمەن، ىشكى ىستەر ورگاندارىمەن، اۋىل اكىمدەرىمەن بىرلەسە جۇمىس اتقارىپ كەلەدى.

از عانا جىلدا اياققا تۇرىپ، دامۋدىڭ داڭعىل جولىنا تۇسكەن مەملەكەتىمىز اۋىل تۇرمىسىن تىكتەۋگە بىلەك سىبانا كىرىستى. ءوز كەزەگىندە قاتارىنان ءۇش جىلدىڭ اۋىل جىلدارى بولىپ جاريالانۋى دا دالالى جەردىڭ تىنىسىن كەڭەيتەتە تۇسكەنى انىق. سونداي-اق، وسىدان سەگىز جىل بۇرىن قابىلدانعان «ديپلوممەن اۋىلعا»، «جاسىل ەل» باعدارلامالارى مەن «جاستار پراكتيكاسى» سىندى جاستارعا باعىتتالعان زور مۇمكىندىكتەر اۋىلدى جەرلەردى قاجەتتى ماماندارمەن قامتاماسىز ەتۋدە جانە جۇمىسسىزداردىڭ سانىن ازايتۋدا ۇلكەن ماڭىزعا يە بولعانىن ءسىز بەن ءبىز جاقسى بىلەمىز.

شۋ اۋدانىنىڭ ەكونوميكالىق دامۋى مەن وركەندەۋىنە زور ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان ءىرى كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى – تەمىر جول سالاسى ەكەنى ايتپاسا دا بەلگىلى. وسىعان وراي توعىز جولدىڭ تورابىندا ورنالاسقان اۋدان جاستارىنىڭ باسىم بولىگى تەمىر جولدى كۇنكورىس كوزىنە اينالدىرعان. بۇگىنگى كۇنى بولات جولدىڭ بويىندا 700-گە جۋىق جاس تۇراقتى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ول ءۇشىن مۇمكىندىك تە جەتكىلىكتى. بۇلاي دەيتىنىمىز – اۋداندا وسى سالا بويىنشا ارناۋلى ورتا ءبىلىم بەرەتىن وقۋ وشاقتارى بار. تەمىر جول سالاسىن بىلاي قويعاننىڭ وزىندە اۋىل شارۋاشىلىعى ءتۇرلى مامان­دىقتارعا، جۇمىسشى كادرلارىنا ءزارۋ.مىسالى، اۋىل­دا ەلەكترشى، توكار، اعاش ۇستاسى سىندى مامانداردى تابۋ وڭاي ەمەس. مەكتەپ بىتىرگەندەر بىردەن جوعارى وقۋ ورىندارىنا، كوللەدجدەرگە ۇمتىلادى.ولار ءۇشىن مۇنداي ماماندىق بويىنشا ءبىلىم الۋ قورلىقپەن تەڭ.ەكىنشىدەن، توكار بولۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىنى تاعى بار. وعان زەرگەرگە بىتكەن قابىلەت كەرەك. جاستاردىڭ بارلىعى قالاعا تىعىلسا، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى وسىنداي كەلەلى ىستەردى كىم اتقار­ماق؟ مىنە، وسىنداي كۇرمەۋلى ماسەلەلەردى ەسكەرگەن اۋدانداعى ورتا ءبىلىم وشاقتارى اتالعان ماماندىقتار بويىنشا ماماندار دايىنداپ كەلەدى. ماسەلەن، 2016-2017 وقۋ جىلىندا اۋدانداعى ارناۋلى ورتا وقۋ ورىندارىندا 1071 ستۋدەنت ءبىلىم السا، ونىڭ 281ء-ى گرانت، ال قالعان 790 ستۋدەنت اقىلى نەگىزدە ءبىلىم العان. وسىلايشا، اۋدان باسشىلىعى ويلى، ساۋاتتى جاس­تار ءۇشىنبارلىق جاعدايدى جاساپ، ىزدەنگەن، تال­پىنعان جاستىڭ باستاماسىنا، جۇمىسقا ورنالاسۋىنا ۇدايى قولداۋ ءبىلدىرىپ كەلەدى.