استانا – تاۋەلسىزدىكتىڭ جەمىسى. ءوز كوزقاراسىڭىزدى دالەلدەڭىز.

Dalanews 29 جەل. 2016 15:24 1466

ەل مەن جەر تاعدىرىن ەلەڭدەتپەيتىن كەزى جوق. ەرتەڭگە قالدىرار، ۇرپاققا تابىستار ميراس-مۇرامىز دا، بايلىق بازارىمىز دا — سول ەلمەن جەردىڭ تاعدىر تالايى. ارعى بەرگى اتالارىمىزدىڭ تۋ كوتەرىپ، تۋىرلىق تىگەر قۇتتىحانا شاڭىراعىنىڭ ۋىعىن شانشار مايلى دا جايلى، قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالارداي جۇماق مەكەن تاڭداۋى تەگىننەن تەگىن بولماعان.

اڭىز بەن اقيقاتتىڭ شىندىق شىرايىنداي اسان بابامىزدىڭ جەلمايامەن جاھاندى كەزىپ، حالقىنا قۇت مەكەن بولاتىن جەرۇيىقتى ىزدەۋىندە جان تەبىرەنتەرلىكتەي سىر جاتىر ەمەس پە؟ ۇلىتاۋدان باستالار ۇلى كوشىمىزدىڭ كەڭەس ءداۋىرى كەزىندە استانا قازىعىن بىردە ورىنبور، بىردە قىزىلورداعا قاداپ، ودان جاسىل جەلەكتى، ءتۇستى كىلەم الماتىعا تۇراقتاۋى ماسكەۋدىڭ پارمەنىمەن بولعان ەدى. ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العاننان كەيىن عانا ەلوردانىڭ قاي جەردە بولۋىن تاڭداۋ مۇمكىنشىلىگىنە ەلباسىمىز يە بولدى. استانامىزدىڭ قازاقستاننىڭ ورتالىعىندا بولۋى قاي جاعىنان الىپ قاراساڭدا دۇرىس شەشىم ەدى. سەبەبى، سارىارقا تالايدى كوردى، تالايعا ءتوزدى. باعزى بابالارىمىزدىڭ اق نايزالارىن اسپانعا اتقان ايبىرلى جەڭىستەرىنىڭ كۋاگەرى بولدى.

ەندى مىنە، ەكى عاسىر توعىسقاندا جاڭا مىڭجىلدىقتىڭ تابالدىرىعىندا وشكەن جانىپ، ولگەن ءتىرىلىپ، كەتكەن ەسە تۇگەندەلىپ، جىعىلعان تۋ قايتا جەلبىرەپ، جوعالعان ەلدىك ورالىپ، قۇلاعان وردا قايتا بوي كوتەرگەنىنە دە سەبەپكەر بولىپ وتىر. قالاي دەسەكتە استانا قازاقتىڭ باس قالاسى بولىپ، وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ جارقىراعان جۇلدىزداي كەلەشەگىنە ءوز ۇلەسىن قوسارى ءسوزسىز. شىنىنا كەلەر بولسام ءوز باسىم ءالى كۇنگە دەيىن ەلىمنىڭ اق ورداسىن ءوز كوزىممەن كورگەن ەمەسپىن. تەك كوز الدىما ونىڭ اسەم كورىنىسى گازەت-جۋرنالداردان وقىعانىم، تەلەديداردان كورگەندەرىم ەلەستەيدى. ونىڭ قازىرگى ساۋلەت ونەرىنىڭ ۇلگىلەرىنە ساي بوي تۇزەگەن بيىك تە سۇلۋ عيماراتتارى ءبىر كەزدەگى قاراپايىم وبلىس ورتالىعىن ادام تانىماستاي وزگەرتكەنى انىق. قالا سۇلۋلىعى قاي ادام بالاسىن بولسىن تامساندىراتىنىنا كۇمانىم جوق. ويتكەنى، كەڭ جازيرا دالادا كوسىلىپ جاتقان كەمەل سۇلۋلىعىمەن، كۇمىس كولدەرىمەن ەسىل، نۇرا سەكىلدى قىز بۇرىمىنداي تارقاتىلعان وزەندەرىمەن وزىنە تارتادى. سوندىقتان بولار استانا مەن ءۇشىن ءارقاشان سالتاناتتىڭ قالاسى، تاسى ورگە دومالاپ تۇرعان جانداردىڭ مەكەنى بولىپ ەلەستەيدى. قازىرگى تاڭدا استانامىز الەمدىك، ىسكەرلىك بايلانىستىڭ كۇرە تامىرىنا اينالىپ وتىر. ونىڭ ءوزى ەلباسىنىڭ ىزگى ساياساتى، كورەگەندىگى مەن كەمەنگەر ويىنىڭ جەمىسى، ارمانى، ماقساتى، حالقىنىڭ تاريحىنان ءنار العاندىعى شىعار. استانامىزدىڭ شاڭىراعى بيىككە كوتەرىلىپ، ۋىعى نىق قادالىپ، كەرەگەسى كەلىستى جايىلدى دەۋگە بولادى. استانا ءقازىردىڭ وزىندە ازيالىق بايتاقتاردىڭ اراسىنداعى ەڭ ءبىر ەۋروپالىق قالا. نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستاننىڭ ەۋرازيالىق ەل ەكەنىن، ونىڭ استاناسىنىڭ وراسان زور قوس قۇرلىقتىڭ، وكپە تۇسىندا ورنالاسقانىن، دەمەك كەلەشەكتە قالانىڭ وسىناۋ ۇلان-عايىر كەڭىستىكتىڭ قۋاتتى جەلىلەرى توعىسقان تورابىنا، 21 عاسىرداعى ەكونوميكالىق، تەحنولوگيالىق، اقپاراتتار تاسقىنىنىڭ ارناسىنا اينالاتىنىن اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.

استانا- بۇگىن وسكەلەڭ قالا. كەمەل دە كەلىسىمدى ويلاردىڭ، ىزگى نيەت پەن يگى تىلەۋدىڭ قالاسى. ايتالىق، قالانى قاق جارعان ەسىل وزەنىنىڭ جاعالاۋىن كەزىندە باسقان قامىس- قۇراق قابا ساقالدان ارىلىپ، بەتون تاقتايشالارمەن توسەلگەن. ەسىلدىڭ ءمارمار جاعالاۋىنان ءزاۋلىم عيماراتتار سالۋعا دا، قالانىڭ ورتالىق بولىگىندە ەۋروپالىق ۇلگىدەگى شاعىن ورامدار تۇرعىزۋعا دا ورىن جەتەرلىك. ەندەشە، شاھاردىڭ كەيبىر كەڭ دە ءتۇزۋ كوشەلەرى ءداستۇرلى شىعىس بايتاقتارىن، ماسەلەن، كورگەندەرگە كاير مەن دەليدى ەسەستەتەتىنى ءسوزسىز.

ەلىمىزدىڭ جاڭادان ورىن تەپكەن ورداسىن كوركەيتۋ ماقساتىنا وراي پرەزيدەنتىمىز 2001 جىلى «استانا جاڭا قالا» دەگەن ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىن قۇرعان بولاتىن. بۇل شارا ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنا ينۆەستيسيالار تاراتۋ، قۇرىلىستا وزىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ، سونداي-اق قازىرگى زامانعى ينفراقۇرىلىم ارقىلى قۇرىلىستى قارقىندى تۇردە دامىتۋ ەدى. سول سەبەپتى استاناداعى ۇكىمەت سارايلارى، قۇرمەتتى ورىندار، مينيسترلىكتەر مەن قوعامدىق عيماراتتار اسا كورنەكتى ساۋلەتتىك بەينەگە يە بولىپ كەلەدى. وسىنداي عاجاپ، وزگە قالالاردان ەرەكشەلەنىپ تۇرعان استانامىزدىڭ كەسكىن-كەلبەتى ەۋروپا ماتەريگىندە ورنالاسقان پاريج قالاسىنىڭ ءدال وزىندە جۇرگەندەي سەزىندىرەتىن شىعار. پاريجگە بارعاندار ەڭ الدىمەن ەيفيل مۇناراسىن ىزدەسە استاناعا كەلگەندەر بيىكتىگى 97 مەترگە جەتەتىن «استانا-بايتەرەك» مونۋمەنتىن ىزدەيتىن سياقتى. وسىنىڭ ءوزى الەم تورىنەن ورىن الاتىنداي كورىنىس، شىركىن! ءبارىن ايت تا، ءبىرىن ايت دەگەندەي بارلىعىنان دا باس الاڭ تورىنە كوز تاستاعان جان بۇكىل تاريحى- بىرىگۋ تاريحى بولعان حالقىمىزدىڭ ومىرىندە كەلىسىمدى بيلىگىمەن، ءادىل سوزىمەن، ەلىنىڭ باسىنا اۋىرتپاشىلىق تۇسكەندە شەشەندىگىمەن العىرلىعىمەن ەلىنە قورعان بولعان، اسقان بەدەلگە بولەنگەن دانا ءۇش بي- ايتەكە، قازىبەك، تولە باس قوسا وتىرعان ساۋلەتتى ەسكەرتكىش ورناتىلىپتى. كوشەلەرى دە تاپ-تۇيناقتاي، قازاق دانالارىنىڭ ەسىمىمەن اتالادى.

ارينە استانامىزدىڭ بولاشاعى كوبىنەسە 21 عاسىرداعى حالىقارالىق، ەكونوميكالىق، گەوساياسي جانە باسقا قاتىناستاردىڭ دامۋىنا بايلانىستى بولارى انىق. استانانى سالدىرىپ جاتقان نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءبىر عانا قازاق حالقىنىڭ ەمەس، بىردە ۇلى دالا، بىردە تىڭ نەمەسە قازاق كسر-ى دەپ ءار كەزدە ءارقالاي اتالعان، ال بۇگىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى اتالاتىن بايتاق ءوڭىردى ءبىر كەزدە مەكەن ەتكەن جانە بۇگىنگى تاڭدا مەكەندەپ جاتقان حالىقتاردىڭ «ەۋرازيالىق ارمانىن» اسقاقتاتۋعا بەكەم بەل بايلاپ وتىر. بۇل ولكە-حالىقتاردى باۋىرىنا باسىپ، تاتۋلاستىرىپ قانا قويماي، ولاردى جاڭا قاۋىمداستىق، جاڭا وركەنيەت قۇرۋ جولىندا توپتاستىرا بىلگەن ولكە.

ەلوردانىڭ وركەندەۋى ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنىڭ بەلگىسى. ەندەشە باس قالانىڭ جاڭادان قالانىپ جاتقان ىرگەتاسىنىڭ بەرىك بولۋى دا مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاققا نىق سەنىممەن جاسار قادامىنىڭ ناعىز كەپىلىنە اينالماق. كەلەر ۇرپاقتىڭ دا، جاستاردىڭ دا بولاشاعى ءبىر وزىڭدە! ال سەنىڭ گۇلدەنۋىڭ سولاردىڭ قولىندا. كەلەشەگىڭ جارقىن بولسىن، حالقىمنىڭ اق ورداسى، كوركەيىپ، بيىكتەردەن كورىنە بەرگەيسىڭ!

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار