قازاقستان – ەتنوسارالىق كەلىسىم مەن تاتۋلىقتىڭ ۇلگىسىن الەمگە تانىتقان مەملەكەت. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە جۇزدەن استام ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى ءبىر شاڭىراق استىندا ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ كەلەدى. بۇل – كەزدەيسوق جەتىستىك ەمەس، جىلدار بويى جۇيەلى جۇرگىزىلگەن ساياساتتىڭ، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ جان-جاقتى جۇمىسىنىڭ جەمىسى دەسەك، استە قاتەلەسپەيمىز.
بۇگىندە اسسامبلەيا تەك ەتنوستاردىڭ مادەنيەتىن دامىتۋعا باعىتتالعان الاڭ عانا ەمەس، ەلدەگى ىشكى تۇراقتىلىق پەن سەنىم اتموسفەراسىن قالىپتاستىرۋشى ىرگەلى ينستيتۋت رەتىندە باعالانىپ وتىر. بۇل قۇرىلىم ازاماتتىق بىرەگەيلىك پەن قوعامدىق كەلىسىمدى نىعايتۋدىڭ نەگىزگى تەتىكتەرىنىڭ بىرىنە اينالدى.
اسسامبلەيا قۇرامىنا 1000-نان استام ەتنومادەني بىرلەستىك، 1500-گە جۋىق انالار كەڭەسى، اقساقالدار القاسى، جاستار ۇيىمدارى مەن عىلىمي-ساراپشىلىق توپتار ەنەدى. ەلدىڭ بارلىق وڭىرىندە 34 دوستىق ءۇيى جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن قاتار، "اسسامبلەيا جاستارى" قوزعالىسى مەن مەدياسيا ورتالىقتارى ارقىلى قوعامدا بەيبىت ديالوگ مادەنيەتى قالىپتاسىپ كەلەدى.
پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جانىنداعى قحا حاتشىلىعىنىڭ وكىلى اناستاسيا ششەگورسوۆانىڭ ايتۋىنشا، اسسامبلەيا بۇگىندە ەتنوستار مۇددەسىن قورعاۋدان بولەك، بارشا ازاماتتى ورتاق قۇندىلىقتار مەن ورتاق بولاشاق اياسىندا بىرىكتىرۋگە باعىتتالعان ميسسيا اتقارادى.
– پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ اتاپ وتكەندەي، ەلدەگى بىرلىك – تاۋەلسىزدىكتىڭ تىرەگى، ال قوعامدىق كەلىسىم – وركەندەۋدىڭ نەگىزگى شارتى بولدى. قازاقستاندا جۇرگىزىلىپ وتىرعان بەيبىتشىلىك پەن تاتۋلىق ساياساتى – مەملەكەتتىلىكتى نىعايتۋدىڭ، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋدىڭ باستى فاكتورىنا اينالدى، – دەيدى ول.
ساياسي رەفورمالار كەزەڭىندە اسسامبلەيانىڭ دا قىزمەتى جاڭا سيپات الدى. بۇگىندە بۇل قۇرىلىم پارلامەنتتىڭ جوعارى پالاتاسىندا دا وكىلدىككە يە. سەناتتاعى بەس دەپۋتات – اسسامبلەيا اتىنان ۇسىنىلعان ازاماتتار. ال ءماجىلىس پەن سەناتتاعى وتىزعا جۋىق دەپۋتاتتىڭ باسىن بىرىكتىرگەن "ءبىر ەل – ءبىر مۇددە" توبى ەتنوسارالىق ساياسات ماسەلەلەرىمەن تىكەلەي اينالىسادى.
سەنات دەپۋتاتى نۋريا نيازوۆا بۇل باستامانىڭ ماڭىزىن ەرەكشە اتاپ وتەدى.
– قوعامداعى تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمدى ساقتاۋ ءۇشىن زاڭنامالىق تۇرعىدا قولداۋ قاجەت. اسسامبلەيا وسى تۇرعىدا دا بەلسەندى ءرول اتقارىپ وتىر. ءبىز ءاربىر ەتنوسقا قولداۋ كورسەتىپ، ولاردىڭ ءوز ءتىلىن، مادەنيەتىن ساقتاي وتىرىپ، مەملەكەتپەن بىرگە دامۋىنا جاعداي جاسايمىز. بۇل – "حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەتتىڭ" ناقتى ىسكە اسىپ جاتقانىنىڭ ايشىقتى كورىنىسى، – دەيدى دەپۋتات.
قازاقستاندا جۇرگىزىلىپ وتىرعان ەتنوساياساتقا حالىقارالىق ساراپشىلار دا جوعارى باعالارىن بەرىپ كەلەدى. ولاردىڭ پىكىرىنشە، قحا – ەتنوستار اراسىنداعى سەنىمدى ديالوگ پەن شيەلەنىستەردىڭ الدىن الۋدىڭ ۋاقىت سۇزگىسىنەن وتكەن ءتيىمدى قۇرالى.
تالعات قالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، ءدال وسى اسسامبلەيانىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا بىردە-بىر ۇلتارالىق قاقتىعىس تىركەلمەگەن.
– قازاقستاندا جۇزدەن استام ەتنوس بار. ءبىراق ءبىز ولاردىڭ اراسىندا سەنىم مەن ءوزارا تۇسىنىستىكتىڭ ەرەكشە ۇلگىسىن كورسەتە الدىق. ءتىپتى، وزگە ەلدەردە ءوزارا تاريحي قاراما-قايشىلىعى بار حالىقتار ءبىزدىڭ ەلدە دوس بولىپ، بىرگە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. بۇل – حالقىمىزدىڭ كەڭ پەيىلى مەن مەملەكەت جۇرگىزىپ وتىرعان ۇتىمدى ساياساتتىڭ ناتيجەسى، – دەيدى ول.
سونداي-اق، ساراپشى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ بىرىكتىرۋشى فاكتورعا اينالىپ كەلە جاتقانىن دا اتاپ ءوتتى. بۇگىندە ءتۇرلى ەتنوس وكىلدەرى قازاق ءتىلىن مەڭگەرىپ، ونى قوعامدىق قاتىناستا قولدانۋعا بەيىمدەلۋدە. مەملەكەتتىك ءتىلدى ەتنوستار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتاتىن قۇرالعا اينالدىرۋ – قحا جۇمىسىنىڭ ماڭىزدى باعىتى.
اسسامبلەيا جۇمىسىنىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىتى – ەتنومەدياسيانى دامىتۋ. بۇل – داۋ-جانجالدىڭ الدىن الىپ، كەلىسىمگە كەلۋدىڭ وركەنيەتتى تەتىگى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەتنومەدياسيا – قازىرگى زامانعى قازاقستان ءۇشىن اسا قاجەت قۇرال. بۇل ءادىس الەۋمەتتىك جانە ەتنيكالىق نەگىزدەگى كەلىسپەۋشىلىكتەردى رەتتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
سونىمەن قاتار، اسسامبلەيا عىلىمي قاۋىمداستىقپەن دە تىعىز بايلانىس ورناتىپ كەلەدى. جوعارى وقۋ ورىندارىندا قحا كافەدرالارى اشىلىپ، ەتنوسارالىق قاتىناستاردى زەرتتەۋ، ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى قالىپتاستىرۋ باعىتىندا ناقتى جۇمىستار اتقارىلۋدا.
ەلىمىزدىڭ ىشكى تۇراقتىلىعى تەك قۇقىقتىق تەتىكتەرمەن عانا ەمەس، قوعامدىق سانا مەن ورتاق قۇندىلىقتارعا سۇيەنەتىن جۇمساق كۇش ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەدى. بۇل تۇرعىدا اسسامبلەيانىڭ اتقارىپ وتىرعان ءرولى وراسان. ونىڭ اياسىندا ەتنوستار تەك مادەنيەتىن ساقتاپ قانا قويماي، قوعامدىق ومىرگە بەلسەنە ارالاسىپ، ەل دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسىپ وتىر.
قورىتىندىلاي كەلگەندە، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى – قوعامدى بىرىكتىرۋشى كۇش، مەملەكەت پەن ازامات اراسىنداعى سەنىمدى ديالوگتىڭ ارناسى. تاتۋلىق پەن بىرلىك يدەياسى – قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا سالىنعان بەرىك ىرگەتاس. بۇل قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ – ءاربىر ازاماتتىڭ ورتاق پارىزى.
