اقش رەسەيدىڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارىنا قارسى سانكسيالار ەنگىزدى. ولاردىڭ كەيبىرى تىكەلەي، سونداي-اق جاناما تۇردە قازاقستان ەكونوميكاسىنا قاتىسى بارى بەلگىلى. مۇندايدا قازاقستانعا قايتپەك كەرەك؟ بۇل ساۋالعا مۇناي-گاز سالاسى بويىنشا ساراپشى ولجاس ءبايدىلدينوۆ LS-كە بەرگەن سۇقباتىندا جاۋاپ بەردى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
ول ىسكەرلىك پورتالعا بەرگەن سۇقباتىندا اقش قارجى مينيسترلىگىنىڭ SDN پاراعى قازاقستان ءۇشىن جاقسى نارسە ەمەس ەكەنىن باسا ايتادى.
"سانكسيا تىزىمىنە قازاقستاندا ءتۇرلى بىرلەسكەن كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەيتىن نەمەسە بولاشاق جوبالاردا ات سالىسۋدى جوسپارلاپ وتىرعان "روساتوم"، "لۋكويل"، "تاتنەفت" سىندى كومپانيا باسشىلارىنىڭ ەنۋى الداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىق پەرسپەكتيۆاسىنا سەلكەۋ تۇسىرەدى. ارينە، بۇل ءتىزىم قاۋقارى جالپىلاما سيپاتقا يە ەمەس، تەك اتالعان ادامداردىڭ شتاتتارداعى شوتتارى مەن اكتيۆتەرى بۇعاتتالادى، ۆيزالىق شەكتەۋلەر ەنگىزىلەدى دەگەندى بىلدىرەدى. سونداي-اق بارلىق ەۋروپالىق جانە قازاقستاندىق بانكتەر دە وسى قۇجاتقا سۇيەنۋى كەرەك بولادى. مۇنىڭ ارتىندا، ەڭ الدىمەن، تىيىمداردى اينالىپ وتۋدە اقش ارقىلى وپەراسيالار جۇرگىزۋگە كومەكتەسەتىن ۇيىمدارعا قاتىستى قولدانىلۋى مۇمكىن شەكتەۋلەر تۇر. بارلىق بانكتىك وپەراسيالار بەلگىلى ءبىر دارەجەدە وسىنداي قۇرىلىمدارعا بايلانىستى بولعاندىقتان، قازاقستان ءۇشىن دە ۇلكەن پروبلەمالار تۋىندايدى"، - دەپ تۇسىندىرەدى ءبايدىلدينوۆ.
ساراپشى قازاقستان رەسەيلىك كومپانيالارمەن الدا جوسپارلانعان جوبالار بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرا الاتىنىن ايتادى. دەگەنمەن، بۇل الەمدىك نارىقتارعا جىبەرىلەتىن بۇل ونىمدەر قۇنىنىڭ تومەندەيتىنىن بىلدىرەدى. بۇل بانكتىك، ساقتاندىرۋ جانە باسقا دا شەكتەۋلەرمەن بايلانىستى.
"ەگەر رەسەيلىك كومپانيامەن بىرلەسكەن جوبا بويىنشا جۇمىسىن جالعاستىرۋشى قازاقستاندىق كومپانيا جابدىقتاردى شەتەلدەن ساتىپ الاتىن بولسا، وندا SDN پاراعى پروسەستى ەداۋىر قيىنداتادى. ەۋروپالىق وندىرۋشىلەر، بانكتەر، كومپانيالار مۇندايدا تىكەلەي جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيدى. سوندىقتان جاناما جولداردىڭ لوگيستيكالىق تىزبەگى قۇرىلادى: جۇڭگو، ءباا جانە ت.ب. ارقىلى دەگەندەي. مۇندايدا لوگيستيكا كۇردەلەنىپ قانا قويماي، جوبالار قۇنى قىمباتتايدى، مەرزىمدەر ۇلعايادى، تاباتىن مارجا كولەمى تومەندەيدى"، – دەپ تۇسىندىرەدى مامان.
ءبايدىلدينوۆ قازاقستان رەسەي فەدەراسياسىنان جىلىنا شامامەن 1 ملن توننا مۇناي ونىمدەرىن يمپورتتايتىنىن، ەلەكتر ەنەرگياسىن دا ساتىپ الاتىنىن ەسكە سالادى. سونداي-اق، جوسپاردا كوكشەتاۋدا، سەمەيدە جانە وسكەمەندە رەسەيلىك سەرىكتەستەرمەن ءۇش جەو سالۋ بويىنشا بىرلەسكەن جوبا تاعى بار.
"مۇندايدا قارجىلاندىرۋ بويىنشا سانكسيالارعا بايلانىستى ايتارلىقتاي كۇردەلەنە تۇسەتىن ءارتۇرلى بانكتىك پروسەدۋرالاردى جۇرگىزۋ قاجەت بولادى"، - دەدى ساراپشى.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، "روساتوم" مەن ونىڭ ەنشىلەس كومپانيالارى باسشىلارىن سانكسيا تىزىمىنە قوسۋ كومپانيانىڭ قارقىن الىپ كەلە جاتقان حالىقارالىق جوبالارىن شەكتەۋ ارەكەتى بولىپ تابىلادى.
"قازاقستانعا وسى جاعىنان مۇقيات بولۋ كەرەك"، - دەپ كەڭەس بەرەدى ول.
ءبايدىلدينوۆ قازاقستاننىڭ، وكىنىشكە قاراي، كۇننەن كۇنگە تارىلىپ كەلە جاتقان ۇلكەن سانكسيانىڭ بۇعاۋ ءجىبى (رەسەي، جۇڭگو، يران) ورتاسىندا قالىپ كەتكەنىن باسا ايتادى. وعان ەكونوميكاسىنا كەرى اسەرى بار باسقا كورشىلەس ەلدەر دە كىرەءدى.
"ءوز باسىم، اقش پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگى جاقىن بولاشاقتا بۇل سانكسيالار تىزگىنىن بوساتىپ جىبەرە سالادى دەگەنگە سەنبەيمىن. البەتتە، ولار العان بەتىنەن قايتپاي، سانكسيالار اسەرىن كۇشەيەتە ءتۇسىپ، ونى اينالىپ ءوتۋ مەحانيزمدەرىنە قارسى جۇمىستى جالعاستىرادى. وعان كولەڭكەلى فلوت دەپ اتالاتىن مۇناي تاسيتىن 180-گە جۋىق تانكەرگە سالىنعان تىيىم مىسال بولا الادى. مۇنداي ارەكەت رەسەيلىك مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن الەمدىك نارىقتارعا جەتكىزۋدى قيىنداتادى. جالپى، بۇل، ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارعا جاسالعان ۇلكەن قىسىم"، - دەپ ءسوزىن قورىتىندىلايدى ءبايدىلدينوۆ.
ايتا كەتسەك، 10 قاڭتاردا قارجى مينيسترلىگى رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارى مەن ولاردىڭ باسشىلارى، سونىڭ ىشىندە "گازپرومنەفت"، سونداي-اق ونىمەن ەنشىلەس قۇرىلىمدارعا دا قارسى جاڭا سانكسيالار ءتىزىمىن جاريالادى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاندا جۇمىس ىستەپ جاتقان Gazprom Neft Kazakhstan LLC دا بار. سونىمەن قاتار، SDN پاراعى تىزىمىنە الماتىدا تىركەلگەن UMBRA NAVI SHIPMANAGEMENT CORP كومپانياسى دا ەندى. قۇجاتتا ونىڭ 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا قۇرىلعانى كورسەتىلگەن.
سونداي-اق مۇنىڭ الدىندا سايتىمىزدا "قازاقستاندا اەس سالۋدان ءۇمىتتى "روساتومنىڭ" توپ-مەنەدجەرلەرى سانكسياعا ۇشىرادى" دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.
