جيىنعا جينالعان 30-عا جۋىق شەبەرلەر مەن ونەر ادامدارىنىڭ، وزگەدە قاتىسۋشى كوپشىلىكتىڭ الدىندا ءسوز باستاعان، مۋزەي جەتەكشىسى ۇلجان بايبوسىنوۆا بۇل جيىننىڭ ۇلكەن ماڭىزى مەن سەبەپتەرىنە توقتالا كەلە: «ىقىلاس اتىنداعى حالىق مۋزىكالىق اسپاپتار مۋزەيى 1980 جىلى قۇرىلدى. مۋزەيدىڭ قۇرىلۋىنا، اياقتانۋىنا ۇلكەن سەبەپكەر بولعان، بۇگىنگى جيىنعا قاتىسىپ وتىرعان، ءبىزدىڭ شەبەرلەرىمىز. بيىل ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسى شىقتى. ماقالادا قوزعالعان ۇلتتىق كود، ۇلتتىق سانامىزدىڭ جاڭعىرۋى ماقساتىندا، كوپتەگەن ماسەلەلەر كوتەرىلدى. سوعان وراي مۋزەيگە بايلانىستى جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا شەبەرلەردىڭ «شەبەرلەر كەڭەسىن» قۇرۋ ارقىلى قوعامعا كەڭ تۇردە ناسيحاتتالاتىن يگى ىستەردى باستاماقپىز» – دەدى.
[caption id="attachment_28428" align="aligncenter" width="640"]
ۇلجان بايبوسىنوۆا مەن ءدىلمانوۆ[/caption]
بۇنداي باستامانى ءبىرىنشى بولىپ قولداپ، مۋزەيگە ساپاربەك ءدىلمانوۆتاي بەلگىلى شەبەردىڭ، قۇندى مۋزىكالىق اسپاپتار كوللەكسياسىن وتكىزگەن، شەبەر باقىتجان ءدىلمانوۆ بولدى.
شەبەرلەر كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋىنا بىردەن-بىر سەبەپكەر بولعان باقىتجان ءدىلمانوۆ ءوز كەزەگىندە: «قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرى مەن ۇلىلارىن ۇلىقتايتىن ازاماتتار قوش كەلدىڭىزدەر»، – دەپ ءسوزىن باستاپ، شەبەرلەرگە عانا ەمەس، قازاق حالقىنا قاجەتتى ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپتاردىڭ جاسالۋ جولىن، جۇيەسىن، جالپى ۇستالىققا ۇيرەتىپ كەتكەن – ءدىلمانوۆ ساپاربەك ءالى ۇلى ەكەندىگىن ايتتى. قانداي قيىنشىلىق كەزەڭدەر باسىنان وتسە دە، ۇستالىعىن تاستاماعان شەبەر ساپاربەك ءدىلمانوۆ قازاققا جاڭالىق اكەلگەن، ءبىر ءوزى بۇكىل حالىق وركەسترىنە مۋزىكالىق اسپاپتارىن دايىنداعان تاۋ تۇلعا.
مۋزەيگە سىيعا بەرىلگەن، اسپاپتاردىڭ قۇرامىندا دومبىرا تەنور، الت شەرتەر، پريما قوبىز، دابىل، سىبىزعى، داۋىلپاز، شارتىلداق سىندى وزگە دە قازاقتىڭ 17 ءتۇرلى ۇلتتىق اسپاپتارى تانىستىرىلدى.
جيىننىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى تۇسى – شەبەرلەر كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋى. مۋزەي جانىنان قۇرىلعان شەبەرلەر كەڭەسىنىڭ ماقساتى ايقىندالدى. ولار: 1. مۋزىكالىق اسپاپتار جاساۋدى قايتا جاڭعىرتۋ؛ 2. اسپاپ تەحنولوگياسىمەن تاجىريبە الماسۋ؛ 3. مۋزىكالىق اسپاپ جاسايتىن شەبەرلەردىڭ قولتاڭباسىن مۋزەيدە قالدىرۋ؛ 4. مۋزىكالىق اسپاپ جاساۋشى شەبەرلەردىڭ ونەرىن كوپشىلىككە ناسيحاتتاۋ؛ 5. شەبەرلەردىڭ جەكە تۋىندىلارىن مۋزەيگە الۋ، مۋزەي جادىگەرلەرىنىڭ سانىن ارتتىرۋ؛ 6. مۋزەي اسپاپتارىن جاڭا قىرىنان كورسەتۋ، كەلەشەككە ساقتالۋىنا ىقپال جاساۋ، بولاشاعىنا جول سالۋ.
[caption id="attachment_28430" align="alignright" width="183"]
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟[/caption]
ورتاعا، بەلسەندى قوعام قايراتكەرى، قولونەر شەبەرى ايتبەرگەن قۇلمەنوۆ شىعىپ، كەزىندە مۋزەي شەبەرحاناسىندا جۇمىس ىستەگەن ساپاربەك ءدىلمانوۆ، ماحمۇت، تۇرسىنجان قۇلمەنوۆتەر سىندى شەبەرلەردىڭ ارتىندا قالدىرعان ىزدەرى مەن ولاردىڭ ونەرىنىڭ ۇرپاقتارىندا جالعاستىق تاپقاندىعىن رۋحاني ساباقتاستىققا بالادى:«رۋحاني جاڭعىرۋ دەپ وسى شەبەرلەردىڭ جاڭعىرتقان ونەر تۋىندىلارىن اتاۋعا بولادى» – دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى.
جيىنعا جالپى 30-عا جۋىق شەبەرلەر قاتىستى. ولاردىڭ قاتارىندا بەلگىلى سىبىزعىشى، سىبىزعى اسپابىن جاساۋشى شەبەر نۇراحمەت جورابەكوۆ اقساقال ءسوز الدى. ول، قازاقتىڭ ونەرى مەن مادەنيەتىنە ۇلەس قوسقان، وتكەن عاسىرداعى قامار قاسىم ۇلى، رومانەنكو سىندى شەبەرلەردىڭ اتتارىن اتاپ، ونىڭ الدىنداعى احمەت جۇبانوۆتاي تۇلعالاردىڭ ەڭبەكتەرىن، شاراعا قاتىسۋشى كوپشىلىككە ۇلگى ەتتى.سونىمەن قاتار قازىرگى كۇندەگى شەبەرلەردىڭ دە ناسيحاتتالۋى، ەڭبەكتەرىنىڭ باعالانۋى كەرەكتىگىن العا تارتتى. شارادا كەلەسى بولىپ ءسوز العان «سازگەن» ءانسامبلىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى ىقىلاس نۇرالييەۆ ءوز زامانىندا وزبەكالى جانىبەكوۆ، بولات سارىبايەۆتاردىڭ قازاقتىڭ ۇلتتىق رۋحانياتىنا، مۋزىكا مادەنيەتىنە سىڭىرگەن ەڭبەكتەرىن اتاپ ءوتتى. ىقىلاس اتىنداعى حالىق مۋزىكالىق اسپاپتار مۋزەيىنىڭ قۇرىلىپ، دامۋىنىڭ ءوزى، وتكەن عاسىردا ءۇردىس العان قازاق شەبەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان تۋىندالار ارقىلى، مۋزەي ەكسپوزيسياسى قالىپتاسىپ، سول ارقىلى شەبەرلەردىڭ دە ەسىمدەرى تاريحتا قالعاندىعىن جەتكىزدى.
شاراعا قاتىسقان وزگەدە شەبەرلەر قاتارىنداعى سەيداحمەت كەلگەنبايەۆ، نۇرلان ابدراحمانوۆ، سەرىك نۇرتازين، نۇربەك شەبەر، وحانوۆ ناربەك، ماقسۇت يبادۋللايەۆ، ساتىپالدى كەنجەعارايەۆ، اسيما يمانعالييەۆا، ماحمۋت قۇلمەنوۆ، ورىنباسار ماۋلەنوۆ، كەمىرجان ەلىپوۆ، نۇرلان دۋانوۆ، قانات بەرىكبول، روزا جاسبالايەۆا سىندى شەبەرلەر ءوز وي-پىكرلەرىن ورتاعا سالدى.
مۋزەي جانىنان قۇرىلعان شەبەرلەر كەڭەسى قازاقتىڭ اسپاپتىق ونەرىنىڭ دامىپ-جاڭعىرۋىنا، شەبەرلەر مەن مۋزىكا ماماندارى اراسىنداعى بايلانىستىڭ جاندانۋىنا، ءوزارا تاجىريبە الماسۋدا ۇلكەن مۇمكىندىكتەر اشادى. سونىمەن قاتار، قازىرگى قوعامدا ناسيحاتتالۋى كەمشىن ءتۇسىپ جاتقان، ون قولىنان ونەر تامعان شەبەرلەردىڭ جۇمىستارىن كورسەتۋ، ەڭبەكتەرىن اتاۋ، ولاردىڭ قولىنان شىعىپ جاتقان ۇلت مادەنيەتىن كورسەتەتىن ۇلت اسپاپتارىن قايتا جاڭعىرتۋ، مۋزەيگە كەلتىرۋ، تولىقتىرۋ ماقساتىندا جۇمىس اتقاراتىن ورتالىق رەتىندەگى جۇيە بولماق.
باقىتجان قالنياز،
ىقىلاس اتىنداعى حالىق مۋزىكالىق اسپاپتار
مۋزەيىنىڭاعا عىلىمي قىزمەتكەرى.
