ەگەر ءسىز پايدا تابۋ جانە اكتيۆتەردى ءتيىمدى ساتۋ ءۇشىن اكسيالاردى ساتىپ الام دەپ شەشىم قابىلداعان بولساڭىز، وندا ءسىز ونى قايدان جانە قالاي الام، قانداي اكسيانى ساتىپ الۋ كەرەك دەپ باس قاتىراسىز. بۇل ماقالادا ءبىز ءسىزدىڭ ۋاقىتىڭىزدى ۇنەمدەپ، العاشقى ينۆەستيسياڭىزدى مۇمكىندىگىنشە ءقاۋىپسىز ەتۋ امالىن رەت-رەتىمەن تۇسىندىرەمىز.

اكسيا دەگەنىمىز – قۇندى قاعاز. اكسيونەرلىك قوعامدا ۇلەسكە مەنشىك قۇقى بار ەكەنىڭىزدى راستايدى. ياعني، ونى ساتىپ الىپ، ءسىز اكسيانى شىعارعان كومپانيادان ديۆيدەنت رەتىندە پايدا تاباسىز.

اكسيانى قايدان ساتىپ الۋعا بولادى؟

جەكە تۇلعا اكسيالاردى ساتىپ الۋ ءۇشىن بروكەردىڭ كومەگىنە جۇگىنەدى. جەكە تۇلعا قور بيرجاسىندا اكسيالاردى تەك دەلدال، بيرجالىق بروكەر ارقىلى عانا ساتىپ الا الادى.

بروكەر ارنايى شوت اشادى جانە بروكەردە وپسيا بولسا، ول ساۋدا-ساتتىق جۇرگىزىلەتىن ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلاما ارقىلى ساۋدا تەرمينالىنا قول جەتكىزەدى. وسىدان كەيىن ءسىز وپەراسيالاردى باسقارا الاسىز، جۇيەگە باعالى قاعازداردى ساتىپ الۋ نەمەسە ساتۋ ءۇشىن كوماندا بەرەسىز.

ترانزاكسيالار ءۇشىن بروكەر كوميسسيا الادى، ول - ءاربىر وپەراسيا سوماسىنىڭ بەلگىلى ءبىر پايىزى.

جەكە تۇلعا اكسيالاردى قالاي ساتىپ الادى؟

بروكەردى تاڭداعاننان كەيىن ءسىز تاريفتىك جوسپاردىڭ ءتۇرىن تاڭدايسىز، سوعان سايكەس بروكەرمەن جۇمىس ىستەيسىز. بروكەرلەردە ءارتۇرلى كوميسسيالىق سىياقى مولشەرلەمەسى بار ءارتۇرلى تاريفتەر بار. ءسىزدىڭ قاجەتتىلىكتەرىڭىزگە سايكەس قاجەتتى تاريفتىك جوسپار تاڭدالادى.

ەگەر ءسىز ساۋدا الاڭىن پايدالانۋ ءۇشىن ارنايى باعدارلامالار مەن ساۋدا پلاتفورمالارىن قولدانعىڭىز كەلسە، ءسىزدىڭ بروكەرىڭىز ونى ورناتۋعا كومەكتەسەدى. ءسىز ءبىرىنشى رەت ساۋدا جاسايتىن باستاپقى سوما مولشەرىنە كەلەتىن بولساق، ءسىزدىڭ قاجەتتىلىكتەرىڭىز بەن قالاۋىڭىزدى ەسكەرە وتىرىپ، سىزگە جەكە ينۆەستيسيالىق پورتفەلدى قۇراستىراتىن كەڭەسشى-بروكەر كومەكتەسەدى.

بولاشاق ينۆەستوردى وقىتۋ

كەڭەس بەرەتىن ادام جانىڭىزدا بولسا دا، قارجى نارىعىنىڭ جۇمىس ىستەۋ نەگىزدەرىن ءتۇسىنۋ وتە ماڭىزدى. قازىرگى ۋاقىتتا نارىقتا ارنايى ءبىلىم بەرەتىن ورتالىقتار بار، ولاردىڭ ەڭ ىرىلەرىنىڭ ءبىرى – Freedom Academy، وندا اكتيۆتەردى باسقارۋ بويىنشا كوپ جىل تاجىريبە جيناعان جەتەكشى ساراپشىلار ءوز بىلىمىمەن بولىسەدى.

زاماناۋي الەم بىزگە دۇنيەنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنەن ونلاين وقۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل ءبىلىم جەتىلدىرۋدى بارىنشا قولجەتىمدى ەتەدى. سونىمەن قاتار، جەلىدە قور نارىعى جانە جالپى قارجى تۋرالى كوپتەگەن اقپارات بار، سوندىقتان ءسىز نەگىزگى ءبىلىمدى ءوز بەتىڭىزشە دە الا الاسىز.

ستراتەگيانى تاڭداۋ

جەكە پورتفەل ءسىزدىڭ قارجىلىق مۇمكىندىكتەرىڭىزگە، نەنى قالايتىنىڭىزعا، سونداي-اق باعالى قاعازدارعا ينۆەستيسيا سالۋدا قانداي ماقساتتى كوزدەيتىنىڭىزگە بايلانىستى قالىپتاسادى.

بروكەر-كەڭەسشىمەن بىرگە ءسىز ۇستاناتىن جانە سوعان سايكەس ارەكەت ەتەتىن ناقتى ستراتەگيانى ازىرلەۋ كەرەك.

بروكەر سىزگە ساتىپ الاتىن باعالى قاعازداردىڭ ءتىزىمىن جاسايدى. ءبىرىنشى ساۋدا تاجىريبەسى ءساتتى بولۋى ءۇشىن بروكەر ۇسىنعان اقپاراتتى مۇقيات زەردەلەۋ ماڭىزدى. سودان كەيىن ناقتى شەشىمدى قابىلداڭىز.

ءتىزىم دايىن بولعاننان كەيىن ءسىز باستاپقى ينۆەستيسيا سوماسىن ساۋدا شوتىڭىزعا اۋداراسىز. ورناتىلعان ساۋدا تەرمينالى، عالامتور بايلانىسى جانە ساۋدا شوتىنداعى قاراجات بار بولسا، ءسىز باعالى قاعازداردى ساتىپ الىپ، ولاردى ينۆەستيسيالىق ستراتەگياڭىزعا سايكەس باسقارا الاسىز.

سونىمەن قاتار، ءسىز بروكەر-كەڭەسشىڭىزگە اكسيالاردى ساتىپ الۋعا تاپسىرىستى تەلەفون ارقىلى نەمەسە ەلەكتروندى پوشتا ارقىلى جىبەرە الاسىز، سونىڭ نەگىزىندە ءسىزدىڭ ءوتىنىشىڭىز ورىندالادى.

ساتىپ الۋ پروسەسى

ەگەر ءسىز باعالى قاعازداردى نارىقتىق باعامەن ساتىپ الساڭىز، وندا مامىلە تۋرا سول ساتتە جۇزەگە اسىرىلادى.

اكسيالاردى ساتىپ العاننان كەيىن ينۆەستيسيالىق پورتفوليونىڭ جاعدايىن قاداعالاۋ ماڭىزدى. اكسيالارعا ينۆەستيسيا سالۋ ۇزاق مەرزىمدى پروسەسس جانە سىزگە ارا-تۇرا ينۆەستيسيالىق شەشىمدەردى قايتا باعالاۋ قاجەت بولۋى مۇمكىن.

اكسيا ساتىپ العاندا تاۋەكەل بار ەكەنىن جانە نارىقتىق جاعدايلاردىڭ وزگەرۋى دە وعان اسەر ەتەتىنىن ەسكەرگەن ءجون.
باعالى قاعازداردى ساتىپ الۋ كەزىندەگى تاۋەكەلدەر

جاڭا ينۆەستورلار ءۇشىن پورتفەلدى ءارتاراپتاندىرۋ ماڭىزدى. ءارتۇرلى كومپانيالار مەن سالالاردىڭ باعالى قاعازدارىن ساتىپ الساڭىز، تاۋەكەلدەر از بولادى. اكسيالار مەن وبليگاسيالار سياقتى ءداستۇرلى وپسيالاردان باسقا، قور نارىعى باسقا دا قارجىلىق قۇرالدارعا تولى. ولاردىڭ اراسىندا وپسيوندار، فيۋچەرستەر، بيرجالىق قورلار (ETFs) جانە باسقالارى بار.

ينۆەستيسيالىق پورتفەل نەعۇرلىم ءارتۇرلى بولسا، سوعۇرلىم اقشانى جوعالتۋ ءقاۋپى ازايادى.

مىسالى، ETF كوبىنەسە ءارتۇرلى كومپانيالاردىڭ اكسيالارىنىڭ جيىنتىعىنان تۇرادى. بۇل ءبىر ەلدەگى ەڭ ءىرى كومپانيالاردىڭ اكسيالارى نەمەسە بىرنەشە ەلدەر توبى ەكونوميكاسىنىڭ بەلگىلى ءبىر سەكتورىنداعى كومپانيالار بولۋى مۇمكىن. وسىلايشا، نارىقتىق اۋىتقۋلار ءسىزدىڭ پورتفوليوڭىزعا سونشالىقتى سەزىمتال بولمايدى.

اكسيالاردان قالاي پايدا تابۋعا بولادى؟

اكسيالاردان پايدا تابۋدىڭ ەكى نەگىزگى جولى بار. ءبىرىنشى جول – ديۆيدەندتەر ارقىلى پايدا تابۋ، ول - كاسىپورىننىڭ ەسەپتى كەزەڭدەگى پايداسىنىڭ ءبىر بولىگى.

ەكىنشى جولى - باعالى قاعازداردى جوعارى باعامەن ساتۋ، تابىسى ءسىزدىڭ پايداڭىز بولىپ سانالادى.

ديۆيدەندتەر اكسيونەرلەرگە جىلىنا ءبىر نەمەسە بىرنەشە رەت تولەنەدى: توقساننىڭ، جارتى جىلدىڭ نەمەسە جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا. تولەمدەر مولشەرى تۇراقتى ەمەس جانە ول تىكەلەي كومپانيانىڭ قانشا پايدا تاپقانىنا بايلانىستى بولادى.

Buy&Hold ستراتەگياسى «ساتىپ الۋ جانە ۇستاۋ» ۇزاق ينۆەستيسيالىق تاجىريبەسى بار (3 جىلدان استام) ينۆەستورلار ءۇشىن ەڭ سەنىمدى جانە ءتيىمدى ستراتەگيالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.

زاماناۋي الەمدە جاڭا تەحنولوگيا كومەگىمەن عالامتورعا قوسىلعان كەز كەلگەن ادام ينۆەستور بولا الادى. وپەراسيالاردىڭ كوپشىلىگى ونلاين رەجيمىندە جۇزەگە اسىرىلادى، بۇل جۇمىستى وتە ىڭعايلى ەتەدى. باستىسى – ينۆەستيسيامەن اينالىسقاندا ءسىزدىڭ قور نارىعىنداعى تاۋەكەلدەر بار ەكەنىن ءبىلۋىڭىز جانە وعان دايىن بولۋىڭىز ماڭىزدى.

نارىقتى ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەپ، ساراپتامالىق اقپاراتتار نەگىزىندە وي قورىتىپ، دۇرىس تاڭداۋ جاساۋ اسا ماڭىزدى. ەگەر تۇسىنبەيتىن ماسەلە بولىپ جاتسا، بروكەر سىزگە كومەكتەسىپ، ءجون سىلتەي الادى.