Dúnıejúzilik qorshaǵan ortany qorǵaý kúni qarsańynda uıymdastyrylǵan «Sekseýildi saqtaıyq» respýblıkalyq aqparattyq naýqannyń aıasynda Túrkistanda art-ınstallásıa ashyldy. Qumdy shóldiń qorǵany, «shól dalanyń padıshasy» atanǵan sekseýildi qorǵaý, saqtaý, ony paıdalanýǵa tyıym salý tóńiregindegi máseleleler Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary Ulan Tájibaev pen BUUDB-nyń Qazaqstandaǵy Turaqty ókiliniń orynbasary Vıtalıı Vremısh qatysqan basqosýda kóterildi.
Shóleıtti dala qum kóshkinin «kisendep» ustaıtyn, ulan-ǵaıyr adyrlardyń topyraǵyn erozıadan saqtap, daýyldardan qorǵaıtyn sekseýildiń basym bóligi Otyrar, Sozaq, Shardara aýdandarynda ósedi. Sekseýil alqaptaryn ulǵaıtý maqsatynda ár jyly 11 400 gektar, onyń ishinde 900 ga sekseýildi kóshetterimen egý jáne 10500 ga tuqymynan sebý arqyly mádenı ekpe alqaptaryn qurý jumystary josparlanyp, merziminde atqarylýda.
Túrkistan oblysynda 3 mln 131 myń gektar orman qory jerleri bar, onyń 50 % -dan astamy ormanmen kómkerilgen. Ótken jyly ormandy molaıtý sharalary boıynsha 11 610 gektar jerge mádenı orman ekpelerin júrgizý josparlanyp, tolyǵymen oryndaldy. QR Prezıdentiniń Qazaqstan halqyna Joldaýynda Respýblıka aýmaǵynda ekologıalyq ahýaldy jaqsartý úshin 2 mlrd aǵash kóshetterin otyrǵyzý tapsyrylǵan bolatyn. Osyǵan oraı bıyl Túrkistan oblysynda 30 mln dana tal egiledi dep josparlanyp otyr.
«Túrkistan qalasynyń ekologıalyq ahýalyn jaqsartý jáne turaqtandyrý maqsatynda qala aınalasynan 2019-2023 jyldary 7700 gektar aýmaqqa «Jasyl beldeý» qurý josparlanyp, qazirgi tańda 4 jylǵa josparlanǵan meje artyǵymen oryndaldy. Qazirgi tańda onyń 7 700 gektary aıaqtalǵan. Dál osy tusta ár taldy egip, baptaýdyń ońaı soqpaıtynyn aıtyp ótkim keledi. Túrkistan oblysynyń klımatyna baılanysty kóshetterdiń jersinýi 50 % -dan aspaıdy. Ózge óńirlerde 70% tóńireginde. Sý tapshylyǵy kezeń-kezeńmen sheshilýde. Ár tal jeke-jeke sýarylady. Alda oblys ortalyǵynyń aınalysyndaǵy 20 myń gektar aýmaqqa jasyl beldeý qalyptasatyn bolady»,-dedi oblys ákiminiń orynbasary.
Oblys kóleminde 5 jylda 110 210 gektar jerge 170 mln. aǵash kóshetterin otyrǵyzý boıynsha Keshendi jospar bekitilip, jumystar qarqyndy túrde júrgizilýde. Oblys ákimdigine qarasty orman sharýashylyǵy mekemelerindegi 21 pıtomnıkte búginde 8,6 mln. asa ártúrli aǵash kóshetteri ósirilýde. Olardyń sanyn 30 mln-nan asyrý josparlanǵan.
Elimizdiń memlekettik orman qory aýmaǵyndaǵy sekseýil ekpelerinde aǵash kesýdiń barlyq túrine 2023 jylǵy 31 jeltoqsanǵa deıin tyıym salynǵan. Osyǵan baılanysty, sekseýildi zańsyz kesý oqıǵalaryn toqtatý men saýda oryndarynda satylýynyń aldyn alý barysynda orman sharýashylyǵy mekemeleri, aýmaqtyq ınspeksıa, Túrkistan oblysynyń mamandandyrylǵan tabıǵat qorǵaý prokýratýrasy men oblystyq İİD jergilikti polısıa qyzmetiniń tabıǵat qorǵaý polısıa qyzmetkerlerimen halyq arasynda túsindirme jumystary men qatar reıdtik sharalar uıymdastyryp, turaqty túrde jumystar atqarylýda.
