Tyń ıgerý jyldary Qazaqstan ekonomıkasyna qandaı paıda ákeldi?

Dalanews 07 jel. 2017 08:11 1258

«Eýrazıa álemi» pikirsaıys klýbynyń kezekti otyrysy «Dán qudireti: Qazaqstan tyń ıgerý jyldary eýrazıa halyqtarynyń ıntegrasıalaný faktory boldy» degen taqyrypqa arnaldy. Jıynǵa qatysty sarapshylar sen saıasattanýshylar osy oraıdaǵy óz oı-pikirlerin ortaǵa saldy.

Jıynda tyń ıgerý jyldarynyń mańyzy men maqsaty, sol jyldardaǵy KSRO-nyń áleýeti, ári bul naýqannyń Qazaqstanǵa qandaı áserin tıgizgeni sóz boldy.

Sharanyń shymyldyǵyn túrgen saıasattanýshy Edýard Poletaev osydan 63 jyl buryn 1954 jyly kúlli KSRO keńistiginde tyń jerlerdi ıgerý naýqany bastalǵanyn aıtty.

«Sonyń nátıjesinde aınalasy 6 jylda, ıaǵnı aınalasy 6 jyldyń ishinde 41 mlnnan gektardan asa jer ıgerildi. Munyń 25 mln. Qazaqstanǵa tıesili bolsa, 16,3 mln Reseıge tıesili boldy» dedi ol.

Al «Berlek-Edınstvo» álemdik ekonomıkany jáne eýrazıalyq ıntegrasıalyq prosestterdi zertteý geosaıası ortalyǵyny jetekshisi Alekseı Chekryjovtyń aıtýynsha 1953-1958 jyldardy aralyǵynda Qazaqstanǵa 650 myń bilikti maman kelgen eken. Solardyń ishinde 1,5 myń muǵalim, 50 myń qurylysshy bar. Árıne, bulardyń kópshiligi aýyl sharýashylyǵynyń mamandary edi.

Óz kezeginde ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıteti janyndaǵy IýNESKO ortalyǵynyń dırektory Láılá Ahmetova: tyń ıgerý naýqanyna KSRO ǵylymı turǵydan qaraǵan joq. Qara kúshkesendi. Klımat, jer jaǵdaıy, topyraq jaǵdaıy, sý resýrsy degen máselelerge mán berilgen joq.

Úshinshi másele osy naýqanǵa jerdiń jyrtpaq turmaq, aýyldyń tirshiligin bilmeımin qalanyń jastaryn tartty.
Mine, sol kezderi tyń ıgerýshi degen túsinikter paıda boldy. Al «qazaqtar» degen uǵym ekinshi kezekke ysyraldy. Tyń ıgerý naýqany men ındýstrıalyq qurylysqa barlyǵy 2,5 mln adam tartylǵan eken.

Bul óz kezeginde Qazaqstannyń soltústigi men ońtústiginde demokratıalyq ahýaldy ózgertip jiberdi» degen pikir bildirdi.

«Strategıa» áleýmettik jáne saıası zertteýler ortalyǵynyń prezıdenti Gúlmıra Ileýovanyń aıtýynsha qazirgi kúni bul taqyryp jalpy aqparat quraldary arasynda keńinen qamtylmaıdy.

«Meniń oıymsha Qazaqstan men Reseıdiń aqparattyq saıasatyna jalpy ótkenimiz týraly aıtqanda belgili bir dúnıelerdi ǵana qamtý kerek sıaqty.

Aıtalyq, ekinshi Dúnıejúzilik soǵystaǵy halyqtardyń erligi, eńbek jetistikteri, belgili bir dańqty tulǵalardyń erlikteri degendeı. Mine, sonda ǵana biz ótkenge bir kózqaraspen qaraı alamyz» dedi ol.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar