Búgingi tańda TikTok áleýmettik jelisi álemniń túkpir-túkpirinde úlken tanymaldyqqa ıe. Bizdiń elde de bul jeliniń qoldanýshylar sany artpasa, kemip jatqan joq.
Kórshi elge tıesili bul platformany keı kreatıvti jandar jasóspirimderdi bilimge, el tarıhyna qyzyqtyrýǵa paıdalanyp ta júr. Biraq ondaı kontent sany ózge kontentpen salystyrǵanda shólge tastaǵan júzikteı tym az. TikTok-taǵy kontenttiń basym bóligi qandaı sarynda ekenin men aıtpasam da, ózderińiz baıqap júrsizder. Sol kóńil kónshitpeıtin kontenttiń kóptiginen Pavlovtyń: «Schaste - gde-to mejdý svobodoı ı dısıplınoı» degeni oıǵa keledi.
Iá, durys túsinip otyrsyzdar, men bul platformany «ishinara» shekteý jaıyna óz bes tıynymdy qystyrmaqpyn. Jastarymyzdyń nazaryn jaýlaǵan bul platformaǵa belgili bir shekteýler qoıýdy qoldaýymnyń sebebi ártúrli. Tarqata aıtsaq:
Birinshiden, balalardyń psıhıkalyq densaýlyǵy alańdaýshylyq týǵyzady. TikTok-taǵy keıbir kontent balalardyń minez-qulqyna teris áser etip, olardy jalǵan ıdealdarǵa jetelep, táýeldilikke ákelýi múmkin. Qyrǵyzstan osy maqsatta platformaǵa tyıym salyp, balalardyń psıhıkasyn qorǵaýǵa baǵyttalǵan qadam jasady. Búldirshin tárbıelep otyrǵan áke retinde bul jaǵy meni qatty alańdatady.
Ekinshiden, kıberqaýipsizdik – qazirgi zamanǵy sıfrlyq álemniń basty máseleleriniń biri. AQSH, Fransıa, basqa da elder TikTok-tyń paıdalanýshylardyń derekterin jınaý ádisterine kúmándanyp, jelige shekteýler engizdi. Qazaqstanda da kıberqaýipsizdikke nazar aýdarý óte mańyzdy, óıtkeni jeke jáne memlekettik málimetterdiń qorǵalýy ulttyq qaýipsizdikpen tikeleı baılanysty.
Málimetterdiń qupıalylyǵy da úlken alańdaýshylyq týǵyzady. Kanada TikTok-ty derekterdiń qaýipsizdigine baılanysty shekteý sharalaryn engizgen. Bul platformanyń paıdalanýshylar týraly málimetterdi jınaý jáne olardy saqtaý tásilderi kúmándi bolýy múmkin, al bul Qazaqstan úshin de ózekti másele.
Úshinshiden, qoǵamdyq turaqtylyqty saqtaý maqsatynda da shekteýler qajet bolýy múmkin. TikTok-ta jalǵan aqparat pen arandatýshy mazmundardyń taralýy eldegi áleýmettik turaqtylyqqa teris áser etýi yqtımal. Jalǵan aqparattyń keńinen taralýy qoǵamda dúrbeleń týdyryp, qoǵamdyq pikirdi burmalaýy múmkin.
Qorytyndylaı kele, TikTok jelisine ishinara shekteý engizý Qazaqstan úshin mańyzdy qadam bolmaq degen oıdamyn. Balalardyń psıhıkalyq saýlyǵyn qorǵaý, derekterdiń qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne qoǵamdaǵy turaqtylyqty saqtaý maqsatynda bul sharalar oryndy bolady dep esepteımin.
Gennadıı Shıpovskıh, QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty
