Halyqaralyq kınologıalyq federasıanyń (FCI) Bas komıteti qazaq tazysyn («Kazakh Tazy») resmı túrde ıt tuqymy dep ádepki (aldyn ala) taný týraly sheshim qabyldady, Qazaqstanǵa tazy tuqymynyń ıesi degen mártebe berildi.
Bul sheshim – qazaqy tazy tuqymyn halyqaralyq deńgeıde tolyq taný ıaǵnı moıyndaý aldyndaǵy negizgi ári sońǵy kezeń.
– Búgin sizderdiń elderińiz úshin de, biz úshin de tarıhı kún. FCI Standarttaý jónindegi komısıasy men FCI Ǵylymı komısıasy uzaq rásimderden keıin Bas komıtetke osy tuqymdy tirkeýdi usyndy. Quttyqtaımyn! Aldaǵy ýaqytta sizderdi 10 jylǵa sozylatyn jumys kútip tur. Osy ýaqyt ishinde ıtterdiń densaýlyǵyna kóptegen testiler jasalyp, jańadan týǵan tazy kúshikteriniń statısıkasy júrgiziledi, bul derekter FCI Ǵylymı komısıasy úshin qajet. Itterdiń densaýlyǵy men jaı-kúıi qazirgi tańda óte mańyzdy máselelerdiń biri. FCI Qazaqstandaǵy tazy tuqymynyń júıeli damýyn baqylap otyrady, – dedi FCI prezıdenti Tamash Iakkel.
Esterińizge sala keteıik, qazaqy ıt tuqymdaryn saqtaý, sondaı-aq olardy halyqaralyq deńgeıde tanytý máselesi Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha 2022 jyldan bastap QR Prezıdenti İs basqarmasynyń qaraýyna alynǵan bolatyn. Ókiletti organ retinde Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi belgilengen.
Ótken 2 jyl ishinde osy baǵytta eleýli jumys atqaryldy: tıisti zańdarǵa ózgerister engizildi, tazy standarty bekitildi, ǵylymı zertteýler jasalyp, asyl tuqymdy ıtterdiń baıqaýlary men kórmeler ótkizildi.
It tuqymyn Halyqaralyq kınologıalyq federasıanyń (FCI) tolyqqandy múshesi sanalatyn Ulttyq kınologıalyq uıymdar arqyly ǵana tirketýge bolady.
2023 jyldyń tamyzynda Qazaqstan kınologtary odaǵy Halyqaralyq kınologıalyq federasıanyń barlyq talaptaryn oryndap, onyń tolyqqandy músheligine qabyldandy. Sóıtip óziniń ulttyq ıt tuqymdaryn jarıalaý quqyǵyna ıe boldy.
«Biz «Kazakh Tazy» derbes tuqymyn tanytý úshin Halyqaralyq kınologıalyq federasıanyń (FCI) barlyq talaptaryn oryndadyq. Sonyń ishinde elimizdiń ártúrli aımaqtarynda asyl tuqymdy ıtterdi keń aýqymdy tekserý júrgizildi. Itter mańyzdy genetıkalyq zertteýler qamtylǵan Keshendi medısınalyq tekserýden ótti, sonyń arqasynda qazaqy tazynyń biregeıligin aıqyndaıtyn bultartpas aıǵaqtar usyndyq.
Tarıhı zertteýlerde 4 myń jyldan astam tarıhy bar ıt tuqymynyń shyǵý tegi men damýy tolyq qamtylyp, «qazaqy tazy» tuqymynyń ataýy túpkilikti bekitildi. Arnaıy monotuqymdy ıtter kórmesin uıymdastyryp, FCI-dyń Standarttaý jáne ǵylym komısıasynyń músheleri tazy tuqymyna jatatyn 100 ıtti zertteýine múmkindik týǵyzdyq. Osy eńbektiń nátıjeleri negizinde búgin FCI Bas komıtetiniń biraýyzdan qabyldaǵan sheshimimen qazaq tazysy resmı túrde álemdik deńgeıde tanyldy.
Tazy – bizdiń mádenıetimiz ben tarıhymyzdyń ajyramas bóligi, sondyqtan biz ulttyq ıt tuqymyn saqtaý ári nasıhattaý úshin bar kúshimizdi salýymyz kerek. Bul kún shejirede tarıhı kún retinde qalatynyna senimdimiz», - dedi Qazaqstan kınologtary odaǵynyń prezıdenti Baýyrjan Serikqalı.
