Keıingi ýaqytta elimizde qaıyrymdylyq qorlaryna qatysty daý-damaı jıilep ketti. 2024 jyly "Biz Birgemiz Qazaqstan" qorynyń negizin qalaýshy Perızat Qaırat 3,5 mıllıard teńgeni jymqyrdy degen kúdikke ilindi. Araǵa uzaq ýaqyt salmaı, dál osy aıyppen "Elge kómek" qorynyń jetekshisi İlıas Sárıevtiń de ustalǵany belgili boldy. Bul eki oqıǵa qoǵamda úlken talqy týdyryp, qaıyrymdylyq uıymdaryna degen senimdi shaıqaltty. Osy tusta, Májilis depýtaty ári belgili zańger Abzal Quspan atalǵan faktilerge qatysty quqyqtyq baǵa berdi, dep habarlaıdy Dalanaews.kz.
"Elge kómek" qorynyń jetekshisi İlıas Sárıevtiń ustalýy
Almatyda "Elge kómek" qaıyrymdylyq qorynyń basshysy İlıas Sárıev alaıaqtyq jasady degen kúdikpen ustaldy. Bul aqparatty alǵash bolyp zańger Nursultan Orynbekov áleýmettik jelide jarıalady. Ol Sárıevke birneshe azamat aryz túsirgenin jazǵan.
"İlıas Sárıev alaıaqtyq áreketterge baılanysty kúdikke ilindi. Bul týraly naqty aqparat kelip tústi. Qazirgi ýaqytta oǵan birneshe azamattan aryz túskeni belgili. Sol aryzdardyń negizinde ustalǵan", – dedi zańger.
Keıin Almaty qalalyq Polısıa departamenti bul aqparatty resmı túrde rastady.
Sárıev áleýmettik jelide ózin "qazaqtyń Robın Gýdy" retinde tanystyryp, túrli konsertter men qaıyrymdylyq sharalaryn uıymdastyryp kelgen. Instagram paraqshasynda 600 myńnan astam jazylýshysy bar. Al "Elge kómek" qorynyń paraqshasyna 400 myńǵa jýyq adam jazylǵan.
Alaıda qordyń resmı tirkelgeni jaıly naqty aqparat joq. Zańdy tulǵalar reestrinen atalǵan qordyń ataýy tabylmady.
Perızat Qaırat isi: 3,5 mıllıard teńge jymqyrdy degen kúdik
2024 jyly dál osyndaı jaǵdaı qaıyrymdylyq uıymdaryna degen senimdi taǵy bir márte shaıqaǵan edi. "Biz Birgemiz Qazaqstan" qaıyrymdylyq qorynyń negizin qalaýshy Perızat Qaıratqa alaıaqtyq jasady jáne qylmystyq jolmen kelgen tabysty zańdastyrdy degen aıyp taǵyldy.
Tergeý derekterine súıensek, Qaırat 2021–2024 jyldar aralyǵynda qor atynan balalarǵa, Palestınadaǵy qaqtyǵys qurbandaryna jáne sý tasqynynan zardap shekkenderge kómek kórsetý úshin qarajat jınaǵan. Alaıda bul qarjy jeke shottarǵa aýdarylyp, avtokólik, jyljymaıtyn múlik pen qymbat buıymdar satyp alýǵa jumsalǵany anyqtaldy. Keltirilgen zalal kólemi 3,5 mıllıard teńgege jetken.
"Qaıyrymdylyqty" qalqan etken eki kúdiktige qandaı jaza taǵaıyndalýy múmkin?
Májilis depýtaty Abzal Quspannyń aıtýynsha, qazirgi qoldanystaǵy zań aıasynda mundaı alaıaqtyq isterge tosqaýyl qoıýǵa tolyq múmkindik bar. Zańger İlıas Sárıev pen Perızat Qaırattyń isteri qoǵamǵa sabaq bolýy tıis dep sanaıdy.
"Eger Sárıevtiń kinási Qylmystyq kodekstiń 190-babynyń 4-bóligimen, ıaǵnı "Azamattarǵa asa iri kólemde materıaldyq zalal keltirdi" dep tanylsa, onda oǵan qoldanystaǵy zańnamaǵa sáıkes 5 jyldan 10 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy taǵaıyndalýy ábden múmkin. Ádette, mundaı isterde materıaldyq zalaldyń kólemi asa iri kólemnen asyp túsip jatady. Sondyqtan osy bappen jaza taǵaıyndalýy yqtımal. Perızat Qaıratqa qatysty da dál osyndaı jaza qarastyrylýy múmkin", – deıdi ol.
Sondaı-aq zańger "qaıyrymdylyq" atyn jamylyp jasalatyn alaıaqtyqtyń jıileýine zańnamadaǵy olqylyq emes, baqylaý men basqarýdyń álsizdigi sebep ekenin basa aıtty.
"Qylmystyq zańnamada eshteńeni ózgertýdiń qajeti joq. Qylmystyq kodekstiń 190-baby arqyly alaıaqtyq jasaǵandardy jaýapkershilikke tartýǵa bolady. Mysaly, Perızat Qaırattyń da isi dál osy bap boıynsha qozǵaldy. Ol keıinnen ustaldy. Sondyqtan arnaıy baqylaý uıymyn ashýdyń nemese jańa zań qabyldaýdyń qajeti joq dep esepteımin. Bul qylmystyq ister búkil Qazaqstanda keńinen talqylanady. Onyń da ózindik tárbıelik máni bar. Bolashaqta osyndaı qylmys jasaımyn degen azamattarǵa belgili bir dárejede toqtam bolady dep esepteımin", – dep qosty ol.
Abzal Quspan qaıyrymdylyq uıymdarynyń qyzmetin júıeli retteý úshin Úkimetke naqty talap qoıdy. Zańgerdiń sózinshe, memleket Túrkıanyń tájirıbesin úlgi etip alýy tıis.
"Meniń oıymsha, bul bizdiń Úkimettiń álsizdigin kórsetedi. Osydan eki jyl buryn Túrkıada úlken zilzala boldy. 50 myńǵa jýyq adam qaza tapty. Sol kezde Túrkıada ortalyqtandyrylǵan bir qor ashylyp, memleket ózi baqylaý júrgizdi. Kómek bergisi kelgen kez kelgen adam sol qorǵa alańsyz aqsha aýdardy. Barlyq qarajattyń esebi berildi. Muqtaj jandarǵa kómekti Úkimet ózi jetkizip otyrdy.
Bizdiń Úkimet te dál osyndaı múmkindikke ıe. Osy tusta, Túrkıanyń tájirıbesin qoldanýǵa bolady. Bul úshin arnaıy zań shyǵarýdyń qajeti joq. Bul jaǵdaı bárimizge sabaq bolady. Kómektesemin degen adamdarǵa osyndaı senimdi mehanızmder qajet", - dep tolyqtyrdy ol.
Onyń sózinshe, qaıyrymdylyq qorlaryna degen talapty kúsheıtý qajet.
"Qoldanystaǵy "Qoǵamdyq birlestikter týraly" jáne "Qoǵamdyq qorlar týraly" zańdar bar. Sol zańdar aıasynda kez kelgen qordy tekserýge bolady. Eger Úkimet qalasa, salyq organdary, qarjylaı baqylaý uıymdary arqyly jospardan tys tekseris júrgize alady. Ol úshin azamattardyń aryzyn kútýdiń qajeti joq.
Másele – zańda emes, baqylaýda. Sondyqtan memleket osyndaı qoǵamǵa qaýip tóndiretin máselelerde belsendilik tanytýy kerek. Bul kóptegen azamattyń senimin qalpyna keltirýge sep bolady", - dep qosty ol.
