Sıfrly Qazaqstan-jańa zaman talaby

Dalanews 11 jel. 2023 04:34 1289

Memleketimizdiń zaman talaptaryna saı bolýy, ekonomıkasy men qoǵamdyq qarym-qatynastary damyǵan elderdiń sanatyna jetýi – táýelsizdiktiń basty maqsaty. Osy oraıda elimizde kóptegen ıgilikti ister atqarylýda.

Sonyń biri – «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasy.Sıfrlik saýattylyq-aqparattyq qoǵamdaǵy qaýipsizdiktiń negizi, HHİ ǵasyrdyń eń mańyzdy bilimi, eń negizgi taqyryptarymyzdyń biri.Sıfrlik saýattylyq - bul adam ómiriniń barlyq salalarynda sıfrlik tehnologıalardy senimdi, tıimdi qoldanýǵa daıyndyǵy jáne qabileti. Osy tehnologıany qoldaný arqyly halyqtyń ómir sapasyn arttyrýǵa jol ashyp otyr. Sıfrlandyrýdaǵy negizgi maqsat – básekege qabilettilikti arttyrý, halyqtyń ómir súrý sapasyn jaqsartý, oqý-tárbıe prosesin jedeldetý jáne jeńildetý, balalarǵa, ustazdarǵa, ata-analarǵa júktemeni azaıtý. Eń bastysy – bilim berý sapasyn arttyrý. Bizdiń balalarymyz halyqaralyq deńgeıde ártúrli salalarda, onyń ishinde jasandy ıntellekt jáne aýqymdy derekter jasaý salasynda básekege qabiletti bolýǵa tıis.

Memleket basshysy atap kórsetkendeı, eldi sıfrlandyrý – bul maqsat emes, bul – Qazaqstannyń absolúttik artyqshylyqqa qol jetkizý quraly.


Búkil proses júıelilikti, rettilikti jáne keshendi tásildi talap etedi. Bilim sferasyndaǵy sıfrlandyrýdyń eń basty mindeti – bilim berý sapasyn arttyrý, ıaǵnı halyqaralyq deıgeıde ártúrli salalarda, onyń ishinde «jasandy ıntellekt» jáne «aýqymdy derekter» jasaý salasynda básekege qabiletti El jastaryn daıyndaý. Búgingi tańda tujyrymdamalyq túrde bilim berý júıesi negizgi úsh baǵyt boıynsha júrgizilýde: bilim berý úderisin sıfrlandyrý, sıfrlyq bilim berý kontenti, bilim berýdi basqarýdy sıfrlandyrý.Qazaqstanda mekteptik bilim berýdi sıfrlandyrý ony reformalaý úrdisindegi basty tendensıalardyń biri bolyp tabylady. Mektep boıynsha bilim berýdi sıfrlandyrýdy júzege asyrýdyń jospary ázirlenip, aýqymdy jumystar atqarylýda, ınfraqurylymy damýda.
Atap aıtqanda mekteptiń sıfrlyq portfeli qurylyp, UBBDQ, «Kundelik.kz», «Bilimal», «Bilimland», «i-mektep», «i-test», «Daryn.online» platformalarymen jumys atqarýda.

Sıfrly Qazaqstan baǵdarlamasy aıasynda densaýlyq saqtaý salasynda barlyq medısına uıymdary ıntegrasıalanǵan medısınalyq aqparattyq júıege qosylyp, naýqastar «Damumed» mobıldi qosymshasy arqyly qabyldanýda. Qazir bala týý boıynsha memlekettik qyzmetterdi sábıli bolǵan ata-analar perzenthanadan shyqpaı, telefonnyń kómegimen-aq ala alady. Iaǵnı týý týraly kýálikti, balabaqshaǵa kezekke qoıý, járdemaqylardy taǵaıyndaýdy SMS-tiń kómegimen rásimdeýge bolady. Sıfrlandyrý júıesiniń múmkindikteri óte kóp.

Sıfrlandyrý qazirgi áleýmettik-ekono­mıkalyq salalardyń barlyǵyna ortaq. Demek  aldaǵy bes-on jyldyń ishinde álemniń barlyq elderi osy jolǵa túsetin bolady. Sıfrlandyrý – jahandyq úrdis. Bul úrdisten básekege qabiletti ekonomıkany damytýdy jáne halqynyń turmys sapasyn jaqsartýdy oılaǵan memleketterdiń eshbiri bas tartpaıdy. Qazaqstan osy elderdiń qatarynda. Sondyqtan elimizde «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasyn engizdi.


Atalmysh baǵdarlama sıfrlyq tehnologıalardy qoldaný arqyly halyqtyń ómir sapasyn arttyrýǵa jol ashady. «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn jasaý barysynda kóptegen órkenıetti, damyǵan elderdiń tájirıbesi qoldanyldy. Olar - sıfrlyq tehnologıany iske asyrý jolynda tolaǵaı jetistikterge qoljetken Avstrıa, Danıa, Aýstralıa, Kanada men Sıngapýr sekildi elderdi mysalǵa keltirýge bolady.  Mysal, Avstrıa astanasy Vena qalasynda qalalyq qarjylyq búdjetti daıyndaýda josparlaýdyń «sıfrlyq» prınsıpi paıdalanylady. Sonyń nátıjesinde, Avstrıa astanasy Vena qalasynyń búdjetindegi qarjynyń  jyl saıyn eki mıllıon eýrosyn únemdeýge kómektesedi eken. Al, Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Bostonda komýnaldy qyzmet túrlerin baqylaýǵa arnaıy mobıldi qosymsha bar. Osy syndy  qosymsha elimizde qoldanysqa engizilgeli beri turǵyndarynyń shaǵymy alpys alty paıyzǵa birden qysqarǵanyn tilge tıek etkim keledi. «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn iske asyrý Qazaqstannyń álemniń neǵurlym básekelestikke qabiletti 30 elderine kirýi boıynsha maqsatqa jetýdiń ózekti faktory bolýy tıis. «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasynyń 4 baǵytyndaǵy mindetterdi naqty júzege asyrsaq, Qazaqstan ozyq elder qataryna enýge mol múmkindik alady. Munymen qosa, el ishindegi óndiristi jahandyq jańǵyrtý jáne sıfrlandyrý sheńberinde toǵystyrý kerek. Sonda ǵana Qazaqstan ekonomıkasy damyǵan álem elderiniń kóshine ilesip, aqparattyq salanyń tyń jetistigin paıdalanatyn bolady.

Myrzataev N.D

ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti  azamattyq quqyq jáne azamattyq is júrgizý, eńbek quqyǵy kafedra meńgerýshisiniń ǵylymı-ınnovasıalyq jumys jáne halyqaralyq baılanystar jónindegi orynbasary

Atahanova S.K

ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti  azamattyq quqyq jáne azamattyq is júrgizý,eńbek quqyǵy kafedrasynyń qaýymdasqan profesory

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar