Memleket basshysy 5 qarasha kúni «Qazaqstan Respýblıkasy ishki saıasatynyń negizgi qaǵıdattary, qundylyqtary men baǵyttaryn bekitý týraly» Jarlyqqa qol qoıdy. Bul – tarıhı mańyzy bar qujat. Sebebi buryn-sońdy elimizde ishki saıasattyń ıdeologıalyq baǵyty men uıymdastyrýshylyq aıasyn anyqtaıtyn júıeli, birtutas akt bolǵan emes.

Tarıhı tujyrymdama

Tujyrymdamalyq qujattyń qajet ekeni biraz ýaqyttan beri aıtylyp keldi. Býrabaıda ótken Ulttyq quryltaıdyń otyrysynda da sarapshylar men qaty­sý­shy­lar osy máselege aıryqsha nazar aýdar­dy. Edil Jańbyrshın, Aıdos Sarym, Nıkıta Shatalov, Gúlmıra Ileýova, Andreı Chebotarev, Danıar Áshim­baev, Marat Shıbutov jáne basqalar qujatty ázirleý ýaqyt talaby ekenin tilge tıek etti.

Memleket basshysy bastamany qoldap, Prezıdent Ákimshiligine atalǵan máseleni jan-jaqty zerttep-zerdeleýdi tapsyrdy.

İshki saıasat – memlekettiń damýy men turaqtylyǵynyń basty tiregi. Táýelsizdik alǵaly elimizde ár kezeńde ishki saıasattyń basymdyqtaryna oraı túrli qujattar, baǵdarlamalar qabyldandy. Biraq bul qujattarda salanyń qaǵıdattary men qundylyqtary, maqsattary men baǵyttary birtutas júıe retinde kórsetilmegen edi. Kerisinshe keıde bir-birine qaıshy keletin normalar kezdesetin. Endi, mine, memlekettik deńgeıde alǵash ret ishki saıasat uǵymy, onyń maqsattary men mindetteri, baǵyttary júıeli túrde naqty aıqyndalyp, bekitilip otyr.

Belgili sarapshylar men Ulttyq quryltaı músheleri, ǵylymı qaýymdas­tyq ókilderi tujyrymdamalyq qujat­ty jarty jyldan asa ýaqyt ázir­ledi. Ásirese Erkin Ábil, Erlan Saırov, Aıgúl Sádýaqasova, Berik Ábdiǵalıuly, Talǵat Qalıev, Qarlyǵash Jamanqulova, Raýan Kenjehanuly, Nurbek Matjanı, Aleksandr Danılov, Ǵazıza Ábisheva bastaǵan azamattar úlken eńbek sińirdi.

Birlesken jumystyń nátıjesinde memlekettik qaǵıdattardyń, jalpyult­tyq qundylyqtardyń, ishki saıasattyń bas­ty baǵyttary júıelendi. Tujyrymdama júrgizilip otyrǵan qazirgi saıasatty birtutas dúnıege aınaldyrdy. Áleýmettik jelilerde, buqaralyq aqparat qural­darynda jarıalanǵan materıaldar onyń qoǵamda oń qabyldanǵanyn kórsetip otyr.

Keıingi jyldary elimizde aýqymdy saıa­sı reformalar júzege asyryldy. Sonyń nátıjesinde memlekettik ap­pa­ratqa jańa adamdar kele bastady. Máse­len, aýyldyq okrýgterdiń ákimderi saılanýda. «Prezıdenttik jastar kadr rezervi» jobasy iske qosyldy. Júıede býyn al­masý úderisi úzdiksiz júrip jatyr. Son­dyq­tan ishki saıasat tujyrymdamasy mem­lekettik qyzmet júıesine ózge salalardan kelgen basshylardyń jańa býynyna kómekshi qural retinde paıdaly bolmaq.

Aıryqsha atap óterligi, qujatta elimizdiń jalpyulttyq nyshandary bekitilgen. Máselen, shańyraq – ult­tyq birliktiń, dombyra – ulttyq mýzy­kalyq aspaptyń, Abaıdyń «Qara sóz­deri»  ulttyq kitaptyń nyshany bolyp aıqyndaldy. Bul nyshandar elimizge tán erekshelikterdi tanýǵa, jalpyulttyq biregeıligimizdi nyǵaıtýǵa jáne tarıhı-mádenı muramyzdy saqtaýǵa yqpal etedi.

Synshylardyń keıbiri «bul qujatta jańa ıdeologıa nege joq?» degen syńaıda pikir aıtyp jatty. Alaıda tujyrymdama áý bastan mundaı maqsatty kózdegen joq. Onyń ústine bizdegi saıası plúralızm, pikir alýandyǵy jaǵdaıynda bul múmkin emes. Qujattyń máni – azamattarymyz ustanatyn jalpyǵa ortaq qarapaıym normalar men qundylyqtardy bekitý. Iaǵnı qoǵamdyq qurylym kúrdelengen saıyn ártúrli kózqarastaǵy, ártúrli ustanymdaǵy adamdardy biriktiretin ortaq qundylyqtardy aıqyndaý.

Ádette mundaı qujattar qabyldan­ǵan­da aýqymdy is-sharalar jospary men búdjeti qomaqty arnaıy jobalar birge bekitiletin. Biraq qazirgi usta­nym – basqa. Tujyrymdamany daıyn­daýda jáne baǵdarlamany júzege asyrýda qarjy talap etetin jobalar men pıar-kampanıalar uıymdastyrý maq­saty belgilengen joq. Qujat eń aldymen, tujyrymdamalyq negiz qyzmetin at­qarady. İshki saıasatty júıeli bas­qarýda anyq baǵdar, aıqyn jol silteýge baǵyttalǵan. Taǵy da qaıtalap aıtsaq, maqsat – saladaǵy jumysty ortaq negizge júıeleý. Sondyqtan qazir qoǵamdyq nagradalar, mekteptegi tárbıe, eńbekqorlyq, bilim jáne jasampazdyq qundylyq­taryn birizdendirý bastalyp ketti. Bul jumystyń barlyǵy artyq shyǵynsyz ári formalızmsiz atqarylyp keledi. Eń aldymen, onyń ınstıtýsıonaldyq negizine basymdyq berildi.

Jańa qundylyqtar júıesi

Qoǵamda jańa etıka men qundylyq­tar júıesin ornyqtyrý – bir kúnde atqary­latyn sharýa emes, bul kezeń-kezeńi­men júzege asyrylatyn jumys. Oǵan qurǵaq uran, jyltyraq ıdeologıamen qol jetkizý – bos áýreshilik. Bul jerde jalań úgit-nasıhat tıimsiz. Tipti keri áser etýi – yqtımal. Bul bizdiń jolymyz emes. Biz jumystyń óz yrǵaǵymen, óz arnasymen júrgenin qalaımyz. Saıası pikir alýandyǵy jáne sóz bostandyǵy jaǵdaıynda eń durys qadam da osy bolmaq. Biz júıeli memlekettik saıasat arqyly adamdar arasynda qoǵamdyq ádep mádenıetin damytýdy kózdep otyrmyz. Keıingi ýaqytta júrgizilip jatqan jumysymyzdyń barlyǵy osyǵan saıady. 

Aıtalyq, jańa saıasattyń negizgi elementiniń biri retinde «Zań jáne tártip» qaǵıdaty aıqyndaldy. Bul – jeke adam men qoǵamdyq qaýipsizdiktiń ir­getasy. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev aıtqandaı, «Zań jáne tártip» memlekettik qurylystyń basty qaǵıdaty bolyp qala beredi. Álbette, zańdylyqty saqtaý – memlekettiń birden-bir basty min­deti. Biraq qoǵamnyń qoldaýynsyz bul iste naqty nátıjege qol jetkizý qıyn. Sol úshin qoǵamda qandaı da bir quqyq buzýshylyqqa, agresıa men zor­lyq-zombylyqqa qarsy ımýnıtet qalyp­tastyrý mańyzdy. Árıne, bul bir kúnde nátıje bermeıdi. Degenmen memleketimiz ustanǵan «Zań jáne tártip» qaǵıdaty qazirdiń ózinde qoǵamdaǵy oń ózgeristerge yqpal etip otyr. Keıingi bes jylda qylmystyq quqyq buzýshylyqtar eki ese azaıdy. Qoǵamdyq oryndardaǵy qylmys deńgeıi 80 paıyzǵa qysqardy. Zańǵa baǵyný mádenıetin ornyqtyrý qoǵamdy jańa sapalyq deńgeıge kóteredi.

Jańa qoǵamdyq etıkany qalyp­tas­tyrýda «Taza Qazaqstan» jobasynyń mańyzy zor. Birden aıtaıyq, bul – bir sáttik ekologıalyq aksıa emes. Onyń máni – qoǵamda tazalyq máde­nıe­tin qalyptastyrý, tabıǵatqa jan­ashyr­lyqpen qaraý, vandalızmge qarsy kúres, jaýapkershilikti arttyrý. Tártip tabaldyryqtan bastalady. Árkim úıde de, aýla men kóshede de tazalyq saqta­sa, tártip ornaıdy. Tártipti saqtaý, tazalyqty ustaný sanaly túrde jasalatyn daǵdyǵa ulasqany abzal. «Taza Qazaqstan» jobasynyń el azamattary tara­pynan úlken qoldaýǵa ıe bolýy ju­mystyń durys arnada júrgizilip jatqanyn kórsetedi.

Kez kelgen ınstıtýsıonaldyq reforma, qoǵamdyq ózgeris aldymen adam­darǵa baǵyttalady. Adamdardyń sanasy ózgermeı, birde-bir reforma jemisin bermek emes. Al sanaǵa sáýle túsiretin ortanyń biri – mektep. Sondyqtan qujatta óskeleń urpaqtyń tárbıesine erekshe nazar aýdarylǵan. Orta bilim júıesine engizilgen «Adal azamat» baǵdarlamasy da qoǵamdyq qundylyqtardy ornyqtyrýdy kózdeıdi. Baǵdarlama «memleket – mektep – ata-ana» úsh taǵanyn ortaq maqsat jolynda ushtastyrady. Mundaı qadam nashaqorlyqtyń, lýdomanıanyń, býllıng pen zorlyq-zombylyqtyń aldyn alady ári jasampaz qundylyqtardy ornyqtyrýǵa negiz bolady. Qazirgi ýaqyt­ta baǵdarlamanyń tıimdiligine saraptama júrgizilip jatyr. Aldaǵy ýaqytta ony balabaqshalar men kolejderge de engizý isi qolǵa alynady.

Memleket basshysy bir sózinde «Adal eńbek pen jaýapkershilik – jańa qoǵamdyq etıkanyń ózegi» degen bolatyn. Atalǵan qundylyqtardy ilgeriletý maqsatynda 2025 jyl Jumysshy mamandyqtary jyly bolyp jarıalandy. Memlekettik nagradalar júıesine jańadan ınjenerlerge, qurylysshylarǵa, ǵalymdarǵa, shahterlerge jáne basqa da mamandyq ıelerine arnalǵan toǵyz ataq qosyldy. Elimizde 74 kásibı mereke atalyp ótiledi. Sonyń ishinde Eńbek kúniniń orny bólek. Jyl saıyn eńbek ozattary men eńbek áýletteriniń ókilderi memlekettik nagradalarmen marapattalady. Bul qadamnyń bári qoǵamda eńbekqorlyqty dáripteýge, ony jańa qundylyq retinde ornyqtyrýǵa baǵyttalǵan.

Jalpyhalyqtyq qundylyqtardy qorǵaý da – mańyzdy baǵyttyń biri. Óıt­keni qoǵamda sheteldiń mádenı modelderi men minez-qulyq normalaryn ornyqtyrý áreketterine qatysty alańdaýshylyq bar. Memleket buǵan beıjaı qaraı almaıdy. Sondyqtan dástúrli qundylyqtardy qorǵaý sharalaryn kúsheıtýge nıetti.

Respýblıka kúni men Táýelsizdik kúnin, Naýryz ben Jańa jyldy, Oraza aıt pen Qurban aıtty, Rojdestvo men Pashany, Qazaqstan halqynyń birligi kúnin, Halyq­aralyq áıelder kúnin keńinen merekeleý qundylyqtardy qadirleýdiń jarqyn mysaly bola alady. Keıingi jyldary Ulttyq rámizder kúnin, Otbasy kúnin, Ulttyq kitap kúnin, Ulttyq dombyra kúnin merekeleý jalpyhalyqtyq sıpat ala bastady.

Bolashaqta bulardyń qatary kóbeıýi múmkin. Aıtalyq, kóptegen memlekette Kórshiler kúnin atap ótý dástúri keń ta­ralǵan. Al kórshilermen tatý-tátti, bir­lik pen berekede ǵumyr keshý – bizdiń qoǵamǵa erekshe tán qasıet. Hal­qy­myzdyń, ómir saltymyzdyń aınymas qaǵıdasy desek qatelespeımiz. Mun­daı qadamdar qoǵamdaǵy yntymaqty, dostyqty, tutastyqty odan ári nyǵaıta túseri anyq.

Prezıdentimiz aıtqandaı, «progres­sıv­ti qoǵamnyń úsh tuǵyry bar, olar – bilim, ǵylym jáne mádenıet». Jańa qundylyqtar júıesin ornyqtyrý osy úsh tuǵyrǵa arqa súıeýi kerek.

Sıfrlyq etıka

Álem tegeýrindi transformasıany bastan ótkerip keledi. Qoǵamdyq ómirdiń negizderi men qundylyqtardyń baǵdary sát saıyn ózgerip jatyr. Máselen, jańa tehnologıalar, áleýmettik jeliler jyldam damyp, etıkalyq normalar soǵan ilese almaı qaldy. Sondyqtan qoǵam­da jańa etıkalyq normalardy ornyq­tyrýdyń mańyzy arta tústi.

Aıtalyq, sıfrlyq platformalar dástúrli BAQ monopolıasyn álsiretti. Endi smartfony bar kez kelgen adam jańalyqtyń jarshysy bola alady. Bul bir jaǵynan adamdardyń pikir aıtý múmkindigin arttyrsa, ekinshi jaǵynan manıpýlásıalar men jalǵan aqparatqa jol ashyp berdi. Muny mynadan-aq ańǵarýǵa bolady: buǵan deıin rastalmaǵan aqparat kezdeısoq jaǵdaıda jarıalansa, qazir ashyqtan-ashyq maqsatty túrde, kóbinese qoǵamdyq pikirge arnaıy áser etý úshin taratylady.

Bul – qoǵamǵa qaýipti qubylys. Sol sebepti álem elderi mundaı qaterge tosqaýyl qoıý úshin tıisti sharalar qa­byldap jatyr. Álemniń bir bólshegi bolǵandyqtan, biz de aqparattyq alańdy barynsha qorǵaýǵa tıispiz. Sondyqtan Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetiniń qurylymynda Jalǵan aqparatqa qarsy kúres jónindegi ortalyq quryldy. Onyń maqsaty – manıpýlásıalardy, jalǵan aqparatty der kezinde anyqtap, kúshin joıý ári medıa keńistikti qorǵaý.

Máselen, aqparattyq shý týdyrý qoǵamda kóp kezdesetin problemaǵa aınaldy. Ókinishtisi, sonyń kóbi belgili bir toptardyń, jekelegen adamdardyń múddesi úshin jasalady. Pikirlerdiń, emosıonaldy málimdemelerdiń, ústirt túsindirmelerdiń kóptigi qoǵamdyq talqylaýdyń sapasyn tómendetedi, jalǵan ıllúzıa týdyrady. Saldarynan shynaıy jáne mańyzdy aqparat rastalmaǵan kontenttiń kóleńkesinde qalyp qoıady. Sondyqtan jalǵan aqparatty anyqtap, kúshin j­oıýmen ǵana shektelmeı, jańa sıfr­lyq etıkany qalyptastyrý kerek. Bul degenimiz – aqparat taratý jáne kon­tentti qabyldaý mádenıetin ornyqtyrý.

Bıyl kóktemde «aqparattyq reket» fenomenin aıyptap, málimdeme jasadym. Buǵan keıbir blogerler men bel­sendiler qyzmetiniń kádimgi bop­salaýǵa ulasyp bara jatqany túrtki boldy. Mun­daı keleńsiz tájirıbeler buǵan deıin­gi kezeńderde destrýktıvti element­terge qatysty qoldanylǵan «jaltaq­taý saıasatynyń» saldarynan týynda­ǵany málim. Bul óz kezeginde jalǵan qoǵamdyq belsendilerdiń, blogerlerdiń, «aıtqanǵa kónip, aıdaǵanǵa júretin» oppozısıonerlerdiń kóbeıýine jol ashty. Qazir olar kezindegi qudiret­ti qol­daýshylarynan da, jomart klıent­terinen de aıyrylyp qaldy. Biraq úıren­shikti ádisten áli de aryla almaı keledi. Bular­dyń jumys shemasy da qaradúrsin: bel­gili bir taqyrypty joq jerden ýshyq­tyryp, jurt nazaryn aýdartady, al sodan soń jazbany óshirip tastaý úshin qo­maqty qarjy nemese memlekettik tapsy­rys dámetedi. Bul jýrnalısıkaǵa da, qo­ǵamdyq qyzmetke de jatpaıdy. Bul naǵyz «aqparattyq reket» bolyp sanalady.

Búginde memleket ashyqtyq pen jaýap­kershilikke negizdelgen basqa saıa­satty ustanyp otyr. Sol sebepti endi mundaı ádisterge jol bermeý qajet. «Aq­parattyq reketti» ymyramen de, marapatpen de, kelisimshartpen de qoldap-qýattaýǵa bolmaıdy. Shyndyǵynda, bul – shantaj ben bopsalaýǵa qurylǵan ári qyl­mystyq bızneske para-par qaterli qubylys. 

Sonymen birge qoǵamda «kenselıng» («bas tartý») qubylysy da beleń alyp keledi. Bir qaraǵanda bul azamattyq belsendiliktiń bir qyry bolyp kórinýi múmkin. Al shyn máninde qysym kórsetý men kelekeniń quralyna aınalyp barady. Adamdar emosıanyń jeteginde ketip, máseleniń baıybyna barmaı boıkot sharalaryna qosylýda. Osynyń saldarynan qoǵamdaǵy alaýyzdyq pen agresıa kúsheıedi. Ádiletsizdiktiń mán-mańyzyn túsinbeı turyp talqyǵa aralasý, odan da zor ádiletsizdikti týyndatýy múmkin ekenin esten shyǵarmaǵan abzal.

Sondyqtan bolashaqta bul qubylysty da retteý kerek. Bálkim, zańnamalyq sharalar qoldaný qajet shyǵar. Etnostyq, dinı, tildik, genderlik jáne basqa da kemsitýshilik belgileri boıynsha boıkot jarıalaýǵa shaqyratyndarǵa qatysty jaýapkershilik engizgen durys.

Jalpy, etnostyq, dinı, tildik nemese syrtqy saıası máseleler sıaqty kúrdeli ári názik taqyryptardy emosıamen talqylaýǵa bolmaıdy. Munyń sońy alaýyzdyqqa, qoǵamdy bólip-jarýǵa ákep soqtyrýy ábden múmkin. Sol sebepti pikir jazǵanda, qoǵamdyq talqylaýlarda oı aıtqanda shekten shyqpaǵan durys. Qazaqta «ala jipti attamaý» degen uǵym bar. Muny pikirtalas kezinde de berik ustaný qajet. Iaǵnı eldigimizge, birligimizge, yntymaǵymyzǵa syzat túsiretin dúnıeden alshaq bolǵan jón. Bul degenimiz – tyıym salý emes, kerisinshe pikirtalas kezinde ustamdy bolyp, sabyr saqtaýǵa shaqyrý.

Memleket qoǵamdyq turaqtylyqqa syzat túsiretin dúnıelerge beıjaı qaramaıtyny belgili. Ásirese destrýktıvti kontent taratý áreketterine qatysty qatań saıasat ustanady. Qazir Parlament qoǵamdyq-saıası turaqtylyqqa qaýip tón­diretin kontentti taratýǵa qatysty ákimshilik jaýapkershilik engizý jónindegi túzetýlerdi qarastyrýda. Atalǵan jańa­shyl­dyq osy saladaǵy zańǵa qaıshy áre­ket­­ter­diń aldyn alýǵa yqpal etetin bolady.

Degenmen turaqtylyqty saqtaý tek shekteý sharalarynan turmaýy qajet. Eń aldymen, qoǵamda ózin-ózi retteý tetikteri qalyptasýy kerek. Mysaly, azamattar senimdi aqparat kózderine ǵana súıengeni abzal. Árkim óz áreketi úshin jaýapkershilik arqalaýǵa tıis. Dıalog mádenıetin saqtaý, qarsy tarapqa qurmetpen qaraý – órkenıetti ári sanaly qoǵamnyń belgisi.

Júıeli qadam, tyń tásil

Keıingi jyldary elimizde oryn alǵan saıası ózgerister bir nárseni anyq baı­qatty: reformalar joǵary jaqtyń pár­menimen emes, kerisinshe keń aýqymdy qoǵam­dyq dıalog arqyly qalyptasady. So­nyń nátıjesinde el turǵyndarynyń, azamat­tyq qoǵam ınstıtýttarynyń, sarap­shy­lardyń birlesken bastamalary mem­lekettik jańǵyrtýdyń mańyzdy bóligine aınaldy. Túptep kelgende, bul da qo­ǵam­daǵy jańa mádenıettiń, jańa qundy­­l­yq­tyń qalyptasyp jatqanyn ańǵartady.

Búgingi saıasattyń basty ereksheligi – ótken jyldardyń tıimsiz tájirıbesinen alystaý. Buǵan deıin memlekettik organdar jyldam nátıje beretin PR-tásilderge umtyldy. Kórer kózge áserli, biraq tıimsiz sheshimderge basymdyq berildi. Bir kezderi bılik te, qoǵam da jyldam nátıje beretin jumystarmen áýestendi. Jurt aldynda jarqyratyp kórsetip, tez esep berý ádeti qalyptasty. Sol tásil memlekettik basqarý júıesine de, qoǵamdyq psıhologıaǵa da dendep endi. Esesine kózge kórinbeıtin, uzaq merzimge arnalǵan sharýalar tasada qalyp qoıdy.

Qazir júıelilikke, praktıkalyq tıim­dilik pen turaqty nátıjege basym­dyq berilgen. Búginde memleket ınfraqury­lym salý, áleýmettik salany jańǵyrtý, azamattarǵa jaıly ómir syılaý sekildi naqty ári júıeli mindetterdi oryndap otyr. Nátıjesi de kóńilge qonymdy. Keıingi bes jylda Qazaqstannyń ish­ki jalpy ónimi eki ese ósti. Jan basyna shaq­qan­daǵy ishki jalpy ónimniń kólemi 14 myń dollardan asty. Shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileriniń sany 1,5 ese ulǵaıdy.

Keıingi bes jylda 1 200 mektep paıda­lanýǵa berildi. Keıingi úsh jylda densaý­lyq saqtaý salasynda 900 nysan el ıgiligine qyzmet ete bastady. Aza­mattardyń ortasha ómir súrýi 75 jasqa deıin uzardy.

Turǵyn úı qurylysynyń kólemi 19 mln sharshy metrge jetti. 2,4 myń shaqyrym avtomobıl joly, 880 shaqy­rym temirjol salyndy. 1 980 óndiris nysany iske qosyldy.

Jarqyn da jyldam «jetistikterge» boıy úırengender mundaı nátıjelerdi kózge ilmeıdi, árıne. Shyn máninde, bu­lar­dyń bári – júıeli túrde júzege asy­­rylyp jatqan jumystar. Tek, biz bu­ryn­­ǵydaı jarqyrata kórsetip, jappaı jar­­namalaýdan tyıyldyq. Jarnamasyz, uran­syz, kerisinshe júıeli qadamdar men naq­ty tásilder arqyly júzege asyrylyp jat­qan kúndelikti jumystar damýǵa bas­taıdy, halyqtyń ál-aýqatyn arttyrady.

Dál osyndaı tásilder ıdeologıa salasynda da qoldanylyp keledi. İshki saıasat ásireleýsiz, kózboıaýshylyqsyz rette­lip otyr. Jasampazdyq qundylyqtary or­ny­ǵýda. Zańǵa baǵyný jáne qoǵamdyq yn­tymaqtastyq mádenıeti nyǵaıa tústi. Azamattyq qoǵam, balalar quqyǵyn qor­ǵaý, eskertkish taqtalar men rámizdik keńis­tik máselelerine erekshe kóńil bólemiz.

Memleketimiz júıeli ári tıimdi áre­ket baǵytyn ustanyp otyr. Túrli salada qordalanyp qalǵan máselelerdi jedel rettep, turaqty qundylyqtar men ınstıtýsıonaldyq negizderdi qa­lyp­tastyrý kózdelgen. Qabyldanyp jatqan sheshim­der de ýaqytsha áserge emes, azamattardyń múddesi men ulttyq strategıalyq basymdyqtarǵa negizdelgen.Bul – salmaqty saıasattyń qaǵıdattary.

Erlan QARIN,

Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik keńesshisi