Antıvırýstyq qospa qazirgi tańdaǵy túrli vırýstyq ınfeksıalar men basqa da aýrýlardyń taralýyn azaıtý men joıýǵa arnalǵan. Álem boıynsha qalyptasqan búgingi kúrdeli jaǵdaıda atalmysh jobanyń asa ózekti ári der kezinde júzege asyrylyp otyrǵany daýsyz. Qazaq jerinde ósetin dárilik ósimdikterden turatyn qospa quramy jaǵynan taza ári tabıǵı otandyq ónim bolyp tabylady. Ony daıarlaýda negizinen jalbyz, qalampyr, túımedaq jáne qyzylmıa ósimdikteri paıdalanylǵan.
«Tabıǵı qospa tumaý jáne jedel respıratorlyq vırýstyq ınfeksıa kezinde asqyný qaýpin azaıtyp, saýyǵýdy jedeldetedi. Aýrýǵa qarsy aǵzanyń qorǵanys qabiletin kúsheıtedi. Ókpeniń jumysyn jaqsartyp, jóteldi toqtatady» deıdi joba avtory, QazUÝ janyndaǵy Dárilik ósimdikter ortalyǵynyń dırektory Janar Jeńis. Onyń aıtýynsha, 30-dan asa naýqas paıdalanyp, aıyǵyp shyqqan qospanyń tolyq emdelý kýrsy 15 kúndi quraıdy.
Jobany keń kólemde júzege asyrý shıkizat negizindegi jańa farmasevtıkalyq ónimderdi shyǵarýda negiz bolyp tabylatyn mýltı-tabıǵı qospa – tumaýǵa jáne asqynǵan respıratorlyq vırýstyq ınfeksıalarǵa qarsy bıobelsendi quramdy alýǵa múmkindik beredi. Bul óz kezeginde elimizge shetten ımporttalatyn dárilik ónimderdiń sanyn azaıtýǵa jol ashpaq.
Jobany ázirleýshiler etnobotanıka, dástúrli medısına, fıtohımıa, dárilik ósimdikter hımıasy, farmakognozıa jáne ósimdikter ekologıasy salasyndaǵy zertteýlerdi qarjylandyrýdyń qoǵam saýlyǵy úshin ómirlik mańyzy zor ekendigin alǵa tartyp otyr. Bul sharalar barsha adamzatty qazirgi jáne bolashaqtaǵy pandemıalardan qorǵaý úshin qajet.
Aıta keterligi, 2020 jyly profesor Jeńis Janardyń jetekshiligimen «COVID-19-ǵa qarsy taǵamdyq qospalardyń áleýetti formýlasyn ázirleý» jobasy «Ǵylym qory» AQ bastamasymen uıymdastyrylǵan «Stop-Koronavırýs» onlaın baıqaýynyń aqtyq máresinem ótken bolatyn. Al «Adamdarda ARVI taralýyn basatyn mýltı-tabıǵı qospa» jobasy 2021-2023 jyldarǵa arnalǵan ǵylymı jáne ǵylymı-tehnıkalyq jobalar boıynsha irgeli jáne qoldanbaly ǵylymı zertteýlerdi granttyq qarjylandyrý baıqaýyna usynylyp otyr.
Ýnıversıtettegi atalmysh ortalyqta emdik shópterdiń qasıetterin zertteý jumystary birneshe jyldan beri júrgizilip keledi. 2019 jyldyń qarasha aıynda QazUÝ Qytaı Ǵylym akademıasynyń Sınszán fızıka-hımıalyq tehnıkalyq ınstıtýtymen birlese Qazaqstan-Qytaı dárilik zattar zerthanasyn ashyp, búginde onda ýnıversıtet ǵalymdary elimizde dárilik ósimdikterge baı preparattardy óndirý tehnologıasyn damytýǵa úles qosýda.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Baspasóz qyzmeti
