«Qazaqtyń osyndaı jaman ádeti bar». Dıkıı Arman oıyn aıtty

Dalanews 25 maý. 2022 00:21 1106

Áleýmettik jelide qańtar oqıǵalarynan keıin qamaýda otyrǵan «Dıkıı Arman» degen laqap atpen belgili krımınal-avtorıtet Arman Jumageldıevtiń prezıdent Qasym-Jomart Toqaevqa jasaǵan aýdıoúndeýi tarap jatyr.

Arman Jumageldıev úndeýinde qańtarda alańǵa halyqty, el táýelsizdigin qorǵaý úshin shyqqanyn aıtqan.

– Biri túsinse, biri túsine bermeıdi. Shynymen halqymdy qorǵaımyn dep, táýelsizdigimizdi saqtaý úshin alańǵa shyqtym. Elime, jerime, halqyma qıyn jaǵdaıda kómek kórsetý úshin shyqtym. Biraq sondaı jaqsylyq istegennen keıin túrmede otyrǵanyma qapalymyn. Qazaqta osyndaı jaman ádet bar. Ózimizdiń batyrlarymyzdy óz qolymyzben túrmege tyǵyp, ólgen soń "batyr edi" dep maqtap otyramyz. Men shynymen óz halqym úshin, elim úshin, memleket úshin shyqtym. Alaıda muny bılik te, halyq ta baǵalaı almady, – deıdi Jumageldıev úndeýinde.

Sondaı-aq ol qańtardaǵy qaqtyǵystarda polısıa qyzmetkerleri men UQK ókilderi qashyp ketti, halyqty qorǵaıtyn eshkim bolmady dep otyr.

– Elde shynymen qaqtyǵys, tártipsizdik boldy. Ǵımarattardy órtedi, adamdardy óltirdi. Polıseıler de, Ulttyq qaýipsizdik qyzmet ókilderi de barlyǵyn tastap, qashyp ketti. Men óz elimniń azamaty retinde adamdardy beıbitshilikke shaqyrdym. Tártipsizdik jasaýǵa qarsy ekenimdi aıttym. Arandatýshylarǵa senip qalmasyn dep turǵyndardy qorǵaýǵa tyrystym. Táýelsizdigimizdiń taǵdyry qyl ústinde turdy. Men adamdardy óltirip, áıelderdi zorlap jatqanyn estigen soń bir orynda otyra almadym. Qolymnan kelgenshe kómek kórsetkim keldi, – deıdi "Dıkıı Arman"


Toqaevqa jasaǵan úndeýinde Jumageldıev óziniń kinásiz ekenin aıtyp, aqtaldy.

– Kez kelgen qylmystyń belgili bir motıvi bolady. Men arandatýshylar men moraderlerdi ustaǵanym úshin jazalanyp otyrmyn ba?! Alańda qaýipsizdikti qamtamasyz etetin eshkim bolmady, polıseı de, UQK qyzmetkerleri de. Sol úshin áıelder men balalardy qutqarǵym keldi. Meniń bar kinám osy bolǵany ma?! Bank kartalary istemeı qalǵan adamdarǵa azyq-túlik taratqanym úshin kinálimin be?! Qalada osy jaǵdaıdy paıdalanyp júrgen ury-qarylar, esirki shegip, ishimdik iship bassyzdyq jasaǵandar boldy. Sonda erteń jerimizge jaý kirgende alańǵa shyqpaı, úıimizde tyǵylyp otyrýymyz kerek pe? Bul bizdiń memleketimiz bolǵandyqtan, biz ony qorǵaýǵa mindettimiz. Ákimder men generaldardyń ózi tyǵylyp qalǵan kezde men alańǵa shyqtym, – deıdi ol.

Arman Jumageldıev alańda arandatýshylar ózine shabýyl jasaǵanyn, basynan jaraqat alǵanyn aıtady.

– Halyqty arandatýshylardan qorǵaımyn dep jaraqat aldym. Óz ómirimdi qaterge tiktim. Meniń basymdy jaryp, saýsaǵymdy kesti. Nelikten? Sebebi men arandatýshylardyń qatarynda bolmadym. Olar sekildi "bılikti ózgerteıik, shabýyl jasaıyq" dep aıtpadym. Eger solaı aıtqan bolsaı bári qoldaıtyn edi. Biraq men olaı aıtpadym. Qazir ákimder men keı bılik ókilderi ózderiniń qatelikterin kórsetpeı, "Arman jaman" dep jatyr. Olar myqty bolsa, sondaı qıyn-qystaý kúni qaıda boldy? Kim halyqtyń janynan tabyldy? Al men halyqtyń jaǵynda boldym. Olarǵa kómek kórsettim. Iá, men qazir qıyn kezde halyqty qorǵaǵanym úshin opyq jep otyrmyn, – dedi Arman Jumageldıev.

Budan bólek, Jumageldıev polısıa tarapynan kinásiz adamdarǵa qysym jasalyp jatqanyn da aıtty.

– Qazirdiń ózinde polıseıler kúdikti dep tapqan kinásiz adamdardy uryp-soǵyp, azaptap jatyr. Tipti múldem kinási joq adamdarǵa jala jabýda. Al olar sol kúni qaıda boldy? Nege olar tyǵylyp qaldy? Nege ózderiniń azamattyq boryshyn sol kúni atqarmady? Ókinishtisi, meni halqym da, bıligim de, óz memleketim de túsinbedi. Meniń dinim bılikke qarsy shyǵýǵa tyıym salǵan. Sol sebepti men eshqashan bılikke qarsy shyqpadym. Al osyndaı bassyzdyq pen kóptegen adamnyń ólimine sebep bolǵan oqıǵany uıymdastyrǵandarǵa Allanyń laǵyneti bolsyn dep tileımin. Olar eki dúnıede de ońbaıdy, – dedi ol.


Úndeýiniń sońynda Arman Jumageldıev Toqaevtyń ádiletine senetinin aıtqan. Ol prezıdentten bólek halyqqa da úndeý jasady.

– Qurmetti Prezıdent, kinásiz adamdardy otbasyna qaýyshtyrýyńyzdy suraımyn. Arandatýshylardyń aldaýyna túsken kinásiz adamdarǵa keshirim berýińizdi suraımyn. Sondaı-aq maǵan da keshirim berip, otbasymmen qaýyshýyma múmkindik berińiz. Men óz elimniń patrıotymyn. Elimdi, Otanymdy jaqsy kóremin. Men sizdiń keshirimińiz ben ádiletińizge senim artamyn. Halqym, biz birge bolýymyz kerek. Bul qıyn synaqtan birlik arqyly óte alamyz. Bul táýelsizdikti ata-babamyz armandady. Batyrlarymyz ben handarymyz jete almaǵan táýelsizdikti saqtap qalýymyz kerek. Arandatýshylardyń arbaýyna senbeńizder. Osy oqıǵa bizdi bir etip, odan saıyn myqty bolýymyzǵa sebep bolady degen senimdemin, – dep sózin aıaqtady Arman Jumageldıev.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar