2025 jylǵy 30 qyrkúıekte Býrabaı kentinde (Qazaqstan Respýblıkasy, Aqmola oblysy) Táýelsiz Memleketter Dostastyǵyna (TMD) qatysýshy memleketterdiń saılaý organdary basshylarynyń Konsýltatıvtik keńesiniń (SOB KK) VI otyrysy ótti, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
İs-sharaǵa TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń ortalyq saılaý organdarynyń basshylary men ókilderi, TMD Atqarýshy komıtetiniń jáne TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń Parlamentaralyq assambleıasynyń ókilderi, TMD PA-ǵa qatysýshy memleketterdiń demokratıany, parlamentarızmdi damytý jáne azamattardyń saılaý quqyqtarynyń saqtalýyna monıtorıń júrgizý jónindegi halyqaralyq ınstıtýtynyń ókilderi, TMD SOB KK janyndaǵy Elektoraldyq saladaǵy jastar saıasaty jónindegi jumys tobynyń jáne QR OSK janyndaǵy Sarapshylar keńesiniń músheleri, jastar uıymdarynyń, sondaı-aq Qazaqstannyń saılaý komısıalarynyń ókilderi qatysty.
2025 jylǵy 1 qyrkúıekten bastap TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń saılaý organdary basshylarynyń Konsýltatıvtik keńesine tóraǵalyq etý Qazaqstan Respýblıkasynyń Ortalyq saılaý komısıasyna ótkenin atap ótý kerek.
İs-sharalar baǵdarlamasy saılaý salasynda memleketaralyq áriptestikti nyǵaıtýǵa, tájirıbe almasýǵa jáne ásirese jastar arasynda saılaý mádenıetin qalyptastyrýdyń praktıkalyq tásilderin damytýǵa baǵyttaldy.
TMD SOB KK Tóraǵasy, QR OSK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov keńes otyrysyn ashyp, «Saılaý mádenıetin qalyptastyrý – bul adamı kapıtalǵa, demokratıalyq ınstıtýttardy nyǵaıtýǵa jáne bizdiń elderimizdiń bolashaǵyna salynǵan ınvestısıa. Bul – quqyqtyq reformalardy, bilim berý bastamalaryn jáne zamanaýı tehnologıalardy biriktirip, júıeli turǵydan qaraýdy talap etetin úderis.
Sondyqtan da bizdiń tarap qazaqstandyq tóraǵalyq etý kezeńin saılaý prosesiniń barlyq qatysýshylarynyń, ásirese jastardyń arasynda saılaý mádenıetin qalyptastyrý jáne damytý máselesin talqylaýǵa arnaýdy usyndy» dep atap ótti.
TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń saılaý organdary basshylarynyń Konsýltatıvtik keńesiniń VI otyrysynda saılaý prosesteriniń tıimdiligin jáne oǵan qatysýshylardyń elektoraldyq mádenıetin arttyrý jónindegi ózekti máseleler talqylandy.
TMD PA Keńesiniń Bas hatshysy Dmıtrıı Kobıskıı beınequttyqtaý joldady, TMD SOB KK teń Tóraǵasy, Belarýs Respýblıkasynyń Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Igor Karpenkonyń (onlaın rejımde) TMD SOB KK-ne tóraǵalyq etken kezeńdegi atqarylǵan jumystar týraly aqparaty tyńdaldy.
Saılaý taqyrybyna arnalǵan pikirtalas barysynda Armenıa Respýblıkasynyń Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Vaagn Ovakımán «2026 jyly ótetin parlamenttik saılaýlar aıasynda Armenıa Respýblıkasynyń saılaý zańnamasyndaǵy jańashyldyqtar» taqyrybynda, TMD SOB KK Tóraǵasy, QR OSK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jergilikti saılaýlar jáne saıası júıeni odan ári jetildirý týraly», Qyrǵyz Respýblıkasynyń Saılaý jáne referendýmdar ótkizý jónindegi Ortalyq komısıasynyń Tóraǵasy Tynchtyk Shaınazarov – «Qyrǵyz Respýblıkasyndaǵy 2025 jylǵy saılaý prosesteri» (onlaın), Reseı Federasıasynyń Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Ella Pamfılova (beınebaıandama arqyly) - «14 qyrkúıekte Reseı Federasıasynda ótken biryńǵaı daýys berý kúniniń qorytyndylary týraly», Tájikstan Respýblıkasynyń Saılaý jáne referendýmdar jónindegi Ortalyq komısıasynyń Tóraǵasy Bahtıór Hýdoórzoda – «Tájikstan Respýblıkasynda shyǵyp qalǵan depýtattardyń ornyna jergilikti Halyq depýtattary májilisterine ótken saılaýlar týraly», Ózbekstan Respýblıkasynyń Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Zaınıddın Nızamhodjaev – «Ózbekstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komısıasynyń saılaýdan keıingi kezeńdegi jumysynyń keıbir aspektilerine sholý» taqyrybynda sóz sóıledi.
«TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń Parlamentaralyq assambleıasyna qatysýshy memleketterde jastardyń quqyqtyq mádenıeti men saılaý belsendiligin arttyrý máseleleri boıynsha TMD SOB KK janyndaǵy Elektoraldyq saladaǵy jastar saıasaty jónindegi jumys toby men TMD PA-ǵa qatysýshy memleketterdiń demokratıany, parlamentarızmdi damytý jáne azamattardyń saılaý quqyqtarynyń saqtalýyn monıtorıńileý jónindegi halyqaralyq ınstıtýtynyń ózara is-qımyly týraly» TMD PA Keńesi Hatshylyǵy Basshysynyń orynbasary, TMD PA DDMHI dırektory Ivan Mýshket, «TMD SOB KK músheleriniń Dúnıejúzilik saılaý organdary qaýymdastyǵy (A-WEB) qyzmetine qatysýy týraly» TMD SOB KK teń Tóraǵasy, Belarýs Respýblıkasynyń Ortalyq saılaý komısıasynyń Tóraǵasy Igor Karpenko (onlaın), «TMD SOB KK hatshylyǵynyń basshysy (hatshysy) laýazymyna kandıdatýra usyný týraly» TMD SOB KK Tóraǵasy, QR OSK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov baıandama jasady.
Otyrystyń bastalýy aldynda qatysýshylar TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń saılaý organdarynyń quqyqtyq aǵartý jáne elektoraldyq qatysýdyń mádenıetin qalyptastyrý salasyndaǵy tájirıbelerin kórsetetin ádistemelik materıaldar kórmesimen tanysty.
Kórmede Armenıa, Belarýs, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Reseı, Tájikstan, Ózbekstannyń ortalyq saılaý organdary men TMD PA DDMHI-nyń jumys barysynda qoldanatyn túrli oqý-ádistemelik jáne aqparattyq materıaldary usynyldy.
Baspa ónimderinen bólek, is-sharaǵa qatysýshylarǵa ınteraktıvti ekrandar arqyly qatysýshy-memleketterdiń saılaý organdarynyń tájirıbelik qyzmetinde qoldanylatyn beınematerıaldar men sıfrlyq resýrstar kórsetildi.
Býrabaıda ótken otyrysqa qatysýshylar onyń qorytyndylary TMD elderiniń saılaý organdary arasynda elektoraldyq salada ózara áriptestikti damytýǵa tájirıbelik úles qosatyndyǵyna senim bildirdi. Sonymen qatar, olar QR OSK hatshysy Shavhat Ótemisovtiń TMD SOB KK hatshylyǵynyń basshysy (hatshysy) laýazymyna kandıdatýrasyn qoldady.
1 qazanda TMD SOB KK VI otyrysy aıasynda «Saılaý prosesine qatysýshylardyń saılaý mádenıetin qalyptastyrý» taqyrybynda dóńgelek ústel jáne TMD SOB KK janyndaǵy Elektoraldyq saladaǵy jastar saıasaty jónindegi jumys tobynyń alǵashqy otyrysy ótedi.
Anyqtama úshin:
Táýelsiz Memleketter Dostastyǵyna (TMD) qatysýshy memleketterdiń saılaý organdary basshylarynyń Konsýltatıvtik keńesi (TMD SOB KK) azamattardyń saılaý quqyqtary men bostandyqtaryn qamtamasyz etý, saılaý jáne referendýmdar ótkizýdiń quqyqtyq negizderin TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń zańnamasy men halyqaralyq mindettemelerine sáıkes jetildirý máseleleri boıynsha tájirıbe almasý úshin turaqty kezdesýler men konsýltasıalar ótkizý maqsatynda quryldy.
2022 jylǵy 14 qazanda Astanada TMD Memleket basshylary keńesiniń otyrysy barysynda TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń saılaý organdary basshylarynyń Konsýltatıvtik keńesin qurý týraly kelisimge qol qoıyldy.
Atalǵan kelisim TMD-ǵa qatysýshy kelesi memleketter úshin kúshine endi: Armenıa, Belarýs, Reseı, Qyrǵyzstan, Tájikstan, Ózbekstan.
Qazaqstan Respýblıkasy Kelisimge 2024 jyldyń 7 tamyzynda qosyldy. Qurylǵan sátten bastap TMD SOB KK-niń 5 otyrysy ótkizildi. 2025 jylǵy 27 maýsymda Cholpon-Ata qalasynda ótken TMD SOB KK V otyrysynda 2025 jylǵy qyrkúıekten bastap TMD SOB KK-ne 1 jyl tóraǵalyq etý quqyǵy Qazaqstan Respýblıkasyna beriletini týraly sheshim qabyldandy.
