Freedom Finance Global kompanıasy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy bos ýaqyt ótkizý jáne oıyn-saýyq naryǵyn aýqymdy zertteýge bastama jasady. Zertteý barysynda oıyn-saýyq ındýstrıasyna qatysýshylardyń obektterine jáne qyzmetine, sondaı-aq keıingi jyly halyqtyń minez-qulyq artyqshylyqtaryna taldaý jasaldy. Zertteý barysynda eldegi barlyq óńirdiń 16 jastan asqan 3 000-nan astam azamatyna saýalnama júrgizildi.
Zertteý barysynda bos ýaqyt ótkizýdiń keń taralǵan túri – kınoǵa barý. Kınoteatrǵa barýdyń negizgi sebebi – respondentti qyzyqtyratyn fılm (54,6%), dostarymen (37,6%) nemese balalarymen bar (26,7%) barý. Orta chektiń kólemi 2,5 myń teńge. Qazaqstanda seanstyń ortasha quny Ulttyq statısıka búrosynyń (USB) derekteri boıynsha shamamen 1,8 myń teńgeni quraıtynyn eskere otyryp, kelýshilerdiń basym bóligi shaǵyn qosymsha saýda jasaý (sýsyndar men tamaq) toptamasyna nazar aýdarady. Respondentterdiń arasynda AQSH-ta (59%), ekinshi orynda Qazaqstanda (30,3%), sodan keıin Reseıde shyǵarylǵan fılmder (27,2%) úlken suranysqa ıe. Qazaqstanda shyǵarylǵan fılmderdi derekter massıvi boıynsha 16-24 jas aralyǵyndaǵy respondentter (38,6%) jáne 61 jáne odan joǵary jastaǵy (39,7%) respondentter; Shymkentte (44%) jáne 50-100 myń turǵyny bar qalalarda turatyn (44%) respondentter ortasha eseppen alǵanda aıtarlyqtaı jıirek tańdap jatady.
Respondentter atraksıondardyń saıabaqtaryna (keıingi jyly 73,6%-y bardy) úlken qyzyǵýshylyq tanytady. Onyń eń úlken sebebi – balalarymen barý (40,7%), sodan keıin dostarymen nemese týystarymen ýaqytty qyzyqty ótkizý (36,1%) jáne naqty oıyn-saýyq saıabaǵyna qyzyǵýshylyq (29,7%). Chektiń eń úlken somasy taǵy da 5 myń teńgeni qurap otyr. Respondentterdiń eń az bóligi 1 501-den 2 000 teńgege deıingi (11,7%), al eń kóbi 3 001-den 5 000 teńgege deıingi (24,3%) jaýap nusqasyn tańdady.
Respondentterdiń basym kópshiligi keıingi jyly saýda-oıyn-saýyq ortalyqtaryna bardy (87,8%). SOO-ǵa barýdyń negizgi maqsattary – saýda jasaý (69,5%), demalys jáne oıyn-saýyq (54,8%), SOO-ǵa týystarymen/tanystarymen/áriptesterimen kezdesý úshin (12,5%) nemese qandaı da bir qyzmet alý úshin (12,7%) sırek barady. Oıyn-saýyq maqsatynda SOO-ǵa barǵandardyń, saýalnamaǵa qatysqandardyń jartysynan kóbi jaı ǵana qydyrady (59,1%) nemese oıyn-saýyq oryndaryna (54,5%) barady.
Respondentter arasynda pop-mýzykalyq konsertter joǵary tanymaldylyqqa ıe (36,4%). Klasıkalyq mýzykalyq konsertter (22,8%), rok- (19,1%), hıp-hop nemese rep - konsertter (18,9%) jáne balalar konsertteri (17,4%) respondentterge birdeı qyzyǵýshylyq týdyrady. Mýzykalyq konsertke barý úshin ortasha chek 5 myń teńgeni quraıdy, sheteldik ártisterdiń konsertterine bıletter 100 myń teńgeden asýy múmkin ekenin eskersek, bul salystyrmaly túrde az.
Respondentter kóbine drama teatrlaryn (46%), balalar qoıylymdaryn (24,5%) jáne bı/mýzykalyq shoýlardy (22,8%) tańdaıdy. Mundaı mekemelerge barýdyń eń kóp taraǵan sebebi – respondentti spektákl (47,6%) qyzyqtyrsa, odan keıin dostarymen nemese týystarymen (33%) ýaqytty qyzyqty ótizý jáne balalarmen bos ýaqyt (21,9%) ótkizý qyzyqtyrady. Bıletterdi kóbine seans bastalar aldynda teatr kasasynda satyp alyp jatady (44%), alaıda bılet satatyn agregatorlary da (ticketon.kz, zakazbiletov.kz) atap ótken jón, olar satyp alý oryndary jaǵynan ekinshi orynǵa shyqty (20,5%). Teatrǵa barý úshin ortasha chek 3 myń teńgeni qurady.
Keıingi jyly kitaphanalarǵa tym bolmaǵanda bir ret barǵandardyń arasynda derekter massıvi boıynsha ortasha eseppen alǵanda aıtarlyqtaı kóbirek (51,3%): 25-34 jastaǵy respondentter (95,6%); 16-24 jastaǵy (69,3%) jáne 35-44 jastaǵy (56,1%) respondentter; Shymkent qalasynda (61,2%) jáne halyq sany 50-100 myń turǵynǵa deıingi qalalarda (57,8%) turatyndar; kirisi ortasha jáne joǵary sýbektıvti respondentter («Biz negizgi turmystyq tehnıkany kredıtsiz satyp ala alamyz» – 55,7% jáne «Kerek bolǵan jaǵdaıda páter satyp ala alamyz» - 74,5%).
Murajaılardyń eń jıi baratyn túrleri - tarıhı (45,2%), ólketaný (25%) jáne kórkemdik (23,9%). Barýdyń negizgi sebepteri – respondentterdi qyzyqtyratyn kórmeler (44,9%), dostarymen jáne týystarymen birge bos ýaqyt ótkizý (28,2%) jáne balalarymen ýaqyt ótkizý (25,7%).
Keıingi jyly árbir tórtinshi qazaqstandyq Qazaqstan boıynsha qandaı da bir mádenı is-sharaǵa qatysý maqsatynda tym bolmaǵanda bir ret saparǵa shyqty, biraq mundaı maqsatpen shetelge saparǵa shyqqandar aıtarlyqtaı az boldy, olardyń úlesi 15,7%-dy quraıdy.
Respondentter qandaı da bir mádenı sharalarǵa qatysý úshin barǵan elderdiń arasynda kóshbasshy orynda, sózsiz, Reseı boldy (44,7%). Úzdik úshtikter quramyna Ózbekstan (19,7%) jáne Qytaı (14%) kirdi. Basqa elderdiń arasynda respondentter kóbine Túrkıany (23,1%), Taılandty (10,3%), Germanıa men AQSH-ty (ár jaǵdaıda 7,7%-dan) atap ótti.
«Zertteý júrgizý kezinde kınoprokattyń aıqyn statısıkasy belgilendi. Birinshiden, keıingi jyly kelýshiler sany tarıhı eń joǵary deńgeılerge jetti, bul Qazaqstanda bos ýaqyt ótkizýdiń osy túriniń damyp jatqanyn bildiredi. Kınoprokat salasyndaǵy kirister 11 jyl ishinde 3,7 esege, ıaǵnı 37 mıllıard teńgege deıin ósti, bul da tarıhı eń joǵary deńgeı bolyp tabylady. Ekinshiden, fılm túsirý ındýstrıasyndaǵy kórsetkishter de jaqsy, derekterge sáıkes shamamen úshten bir bóligi jergilikti fılmderdi kóredi, bul sandar respondentterdiń jaýaptarymen de sáıkes keledi.
Toqyraý kóbine teatrlarda baıqalady, Ulttyq statısıka búrosy júrgizgen esepke sáıkes, olardyń sany 11 jyl ishinde ózgergen joq . Sondaı-aq, jańa qoıylymdardyń sany da ózgerissiz qalyp otyr. Biz bos ýaqyt ótkizýdiń «eń otbasylyq» túri dep ataǵan oıyn-saýyq saıabaqtarynan aıyrmashylyǵy, teatrlardy romantıkaǵa toly jer dep ataýǵa bolady, olardyń respondentteri kóbinese juptarymen (41,4%) keledi», – Freedom Finance Global kompanıasynyń taldaýshysy Ańsar Abýev.
