Tamyzdyń úshinshi onkúndiginde bastalýy kútilip otyrǵan jappaı egin jınaý naýqany qarsańynda Premer-mınıstrdiń orynbasary – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın jedel shtab otyrysyn ótkizdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Búginde jańa ónim jınaý jumystary 12 óńirde – Aqtóbe, Almaty, Shyǵys Qazaqstan, Jambyl, Batys Qazaqstan, Qaraǵandy, Qostanaı, Qyzylorda, Túrkistan, Abaı jáne Jetisý oblystarynda, sondaı-aq Shymkent qalasynda júrgizilýde. Jalpy jınaý alańy 23,6 mln gektardy quraıdy, onyń ishinde 16 mln gektary – dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar. Sońǵy málimetter boıynsha, 1,1 mln gektar (dándi daqyldar egisiniń 6,6%-y) orylyp, 1,6 mln tonna astyq bastyryldy, 17,4 myń tonna maıly daqyl, 363,5 myń tonna kartop, 1,3 mln tonna kókónis jáne 1,6 mln tonna baqsha ónimderi jınaldy.
Aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshileri topyraqqa 1,7 mln tonna tyńaıtqysh engizdi, bul jyldyq jospardyń (1,9 mln tonna) 88%-yn quraıdy. Barlyǵy 1,8 mln tonnaǵa kelisimshart jasalǵan, al qalǵan kólemdi kúzde – kúzgi jyrtý men parlarǵa engizý josparlanyp otyr.
Aýyl sharýashylyǵy vıse-mınıstri Azat Sultanovtyń aıtýynsha, egin jınaıtyn tehnıkalardyń daıyndyq deńgeıi 93%-dy quraıdy, al jappaı jınaý kezeńinde ol 100%-ǵa jetkiziledi. Jumysqa 139 myń traktor, 31 myń kombaın, 17 myń shapqysh jáne 130 myń birlik basqa da tehnıka jumyldyrylmaq.
Egin jınaý jumystaryna 402 myń tonna arzandatylǵan dızel otyny bólingen, onyń 9,3 myń tonnasy (jospardyń 42%-y) sharýalarǵa jetkizildi. Janar-jaǵarmaı baǵasy naryqtan 18–20%-ǵa tómen bolady.
Jańa ónimdi qabyldaý úshin elevatorlardan oryn bosatý máselesi jeke qaraldy. Qazirgi ýaqytta olardyń júktemesi 16%-dy quraıdy – bul jalpy syıymdylyǵy 30,7 mln tonnanyń (17,4 mln tonnasy – aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshilerinde, 13,3 mln tonnasy – lısenzıalanǵan astyq qabyldaý kásiporyndarynda) 2,2 mln tonnasy. Buǵan deıin "Azyq-túlik kelisimshart korporasıasy" tamyz aıynyń sońyna deıin keminde 500 myń tonna astyq ótkizý tapsyrylǵan bolatyn.
Basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary Ildar Ismaǵulovtyń málimetinshe, qazirgi tańda 328 myń tonnasy satyldy. Taıland, Parsy shyǵanaǵy elderi, Aýǵanstan, Ázerbaıjan jáne Aljırmen astyq jetkizý jóninde kelissózder júrgizilýde. Premer-mınıstrdiń orynbasary – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın qaldyq astyqty ótkizýdi jedeldetýdi tapsyrdy.
Sondaı-aq kóktemgi dala jáne jıyn-terim jumystaryna 5%-dyq jeńildetilgen nesıelendirý barysy qaraldy. Qarjylandyrý "Agrarlyq nesıe korporasıasy" AQ, ekinshi deńgeıli bankter, mıkroqarjy uıymdary, óńirlik ınvestısıalyq ortalyqtar, nesıelik seriktestikter jáne ÁKK arqyly júzege asyrylady. Barlyǵy 7 543 ótinim túsip, 499,4 mlrd teńge suraldy, onyń ishinde 7 485 sharýashylyqqa 490,1 mlrd teńge qarjy berilip, 7,8 mln gektar egistik qamtyldy.
Sýarmaly sýmen qamtamasyz etý jaǵdaıy turaqty. Almaty jáne Jetisý oblystarynda vegetasıalyq kezeń qaýipsiz ótip jatyr, Jambyl oblysynda Shý jáne Talas ózenderi boıynsha sý berý kestege saı júrgizilýde. Aýyldyq okrýgterde baqsha ónimderin jınaý aıaqtalyp, sýarýǵa degen qajettilik azaıdy.
Otyrys sońynda vıse-premer ońtústik jáne negizgi astyq óndirýshi óńirlerdiń ókilderin tyńdady. Jappaı egin jınaý bastalǵannan keıin shtab otyrystary apta saıyn ótkizilip, týyndaıtyn máseleler jedel sheshiletin bolady.
