Qazaqstanda alǵashqy AES qurylysy resmı túrde 2025 jyldyń 8 tamyzynda bastalady. Bul týraly Atom energıasy jónindegi agenttik málimdedi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Saltanatty shara Almaty oblysy, Jambyl aýdany, Úlken aýylynyń mańynda ótedi. Agenttik jýrnalıser men BAQ ókilderin atalǵan is-sharaǵa qatysýǵa shaqyrǵan.
Resmı aqparatqa sáıkes, saltanatty rásim barysynda resmı tulǵalar sóz sóılep, alǵashqy býrǵylaý jumystary bastalady. Bul jumystar jer qabatynan topyraq úlgilerin alý úshin júrgiziledi. Alynǵan kapsýla keıin zertteý júrgizý úshin reseılik tarapqa tabystalmaq.
Eske salaıyq, buǵan deıin Qazaqstanda salynatyn alǵashqy iri atom elektr stansıasynyń jobalyq-smetalyq qujattamasy (JSQ) 2026 jyly ázirlenetini týraly jazǵan edik. Qujat daıyn bolǵannan keıin jobanyń jalpy quny qaıta qaralyp, qymbattaýy múmkin ekeni de aıtyldy.
Bul týraly Úkimet otyrysynda Premer-Mınıstrdiń orynbasary Roman Sklár málimdedi. Onyń sózinshe, AES qurylysyna qatysty tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme 2025 jyldyń jeltoqsanyna deıin daıyn bolady. Al 2026 jyly jobalyq-smetalyq qujattardy jasaý bastalady. Qujattar tolyq ázir bolǵan soń, jobany júzege asyrýdyń kelesi kezeńine kóshý josparlanyp otyr.
Premer-Mınıstr Oljas Bektenov AES qurylysyna otandyq merdigerlerdiń barynsha tartylatynyn atap ótti.
"Biz qurylys jumystaryna qazaqstandyq kompanıalardy múmkindiginshe kóp tartamyz. Degenmen naqty sandardy aıtý ázirge erte. Sebebi jobalyq-smetalyq qujattama áli daıyn emes. Qujattar qolymyzǵa tıgen soń, barlyq derek naqtylanady. Biraq eń bastysy — qazaqstandyq kásiporyndardyń qatysýy", — dedi Úkimet basshysy.
Aldyn ala esep boıynsha, atom elektr stansıasyn salý quny 14 mıllıard dollardy quraýy múmkin. Alaıda jobalyq qujattar ázirlengen soń bul soma artýy yqtımal. Qurylystyń naqty quny qujattamada kórsetiletin tehnıkalyq jáne qarjylyq kórsetkishterge baılanysty bolady.
Aıta keteıik, kúni keshe QR Atom energıasy jónindegi agenttigi tóraǵasynyń orynbasary Tımýr Jantıkın Jibek Joly telearnasyna bergen suhbatynda elimizde atom elektr stansıasynyń (AES) qurylysy keminde eki jyldan keıin bastalatynyn málimdegen edi.
Onyń aıtýynsha, AES salýǵa nıetti tórt iri kompanıanyń ishinen komersıalyq usynystardy baǵalaý jáne tańdaý jumystaryna bir jyl ýaqyt ketedi. Odan keıin taǵy bir jyl qaýipsizdik, qorshaǵan ortaǵa áseri jáne basqa da tehnıkalyq esepterdi daıyndaýǵa jumsalmaq.
Barlyq qujat daıyn bolǵannan keıin qurylys jumystary bastalady. Jalpy qurylys shamamen bes jylǵa sozylady. Osylaısha, búkil proses jeti jyldaı ýaqyt alady.
Buǵan deıin agenttik AES-ti jobalaýdan bastap paıdalanýǵa berýge deıingi merzimdi 10–12 jyl dep boljaǵan edi.
Eske salaıyq, buǵan deıin Qazaqstan men Reseı AES qurylysy jóninde jol kartasyna qol qoıdy. Sebebi jýyrda reseılik "Rosatom" kompanıasy Qazaqstandaǵy alǵashqy AES-tiń qurylysyn júrgizetin halyqaralyq konsorsıýmnyń kóshbasshysy bolyp tańdaldy.
Aıta keteıik, Qazaqstan Atom energıasy agenttiginiń basshysy Almasadam Sátqalıev elde salynatyn atom elektr stansıasynyń boljamdy quny keminde 14 mıllıard dollar bolatynyn málimdedi.
“Dál naqty somasy tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme (TEN) ázirlengen soń belgili bolady. Qazir vendor-kompanıalardan alynǵan ındıkatıvti parametrler bar, biraq olar kelisimder arqyly qorǵalǵan”, — dedi ol.
Sátqalıevtiń aıtýynsha, bul baǵa kórsetkishi álemdegi osyǵan uqsas deńgeıdegi stansıalar qunymen sáıkes keledi.
