Qazaqstan jumyssyzdyq deńgeıi boıynsha TMD elderi arasynda úshinshi orynda tur

Kórkem Aldabergenova 09 jel. 2024 11:37 667

TMD elderi arasynda Qazaqstan jumyssyzdyq deńgeıi boıynsha Tájikstan men Ázerbaıjannan keıin úshinshi orynda tur, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
 
Ekonomıkalyq boljam
 
Sarapshylardyń sózinshe, bul jerde de «maqtanýǵa» turarlyq nárse bar: ILOSTAT derekterine sáıkes, 2024 jylǵa arnalǵan jumyssyzdyq deńgeıi boıynsha eń nashar elderdiń reıtıńinde Qazaqstan 187 eldiń ishinde 104-orynǵa ıe boldy. Al TMD elderi arasynda Qazaqstan Tájikstan men Ázerbaıjannan keıin úshinshi orynda tur.
 
Derekter mynadaı:
 
  • 2024 jyldyń qańtar-qyrkúıek aılarynda eldegi jumyspen qamtý salasyndaǵy qyzmetter kólemi 374,6 mlrd teńge, bul 2023 jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 4,6%-ǵa az;
  • Jumyspen qamtý salasyndaǵy qyzmetterdiń naqty kólem ındeksi 84,1%-dy qurady, bul saladaǵy naqty qyzmet kóleminiń 15,9%-ǵa qysqarǵanyn kórsetedi;
  • Jumyspen qamtý salasyndaǵy jalpy qyzmetter kólemi 371,5 mlrd teńgeni qurady, bul ótken jylmen salystyrǵanda 5,2%-ǵa az: onyń negizgi bóligin jumyspen qamtý agenttikteri qamtamasyz etti — 59,1 mlrd teńge (2023 jyldyń qańtar-qyrkúıeginde 54,2 mlrd teńge).

Qazaqstanda turaqty jumyspen qamtýdyń ýaqytsha jumysqa aýysýy boıynsha qaýipti úrdis baıqalýda: ýaqytsha jumysqa ornalastyrý agenttikteriniń qyzmet kólemi 3,5 esege artyp, 4,8 mlrd teńgege jetti.

Qorytyndy: jumys berýshiler turaqty eńbek sharttaryn jasasýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn joǵaltyp, qyzmetkerlerdi qysqa merzimge jumysqa alýdy jón kórýde.

Bul:

1.Jumyskerdiń qundylyǵynyń tómendeýin (sebebi eńbek naryǵynda jumys kúshiniń artyqshylyǵy bar);
 
2.Jumys berýshilerdiń eńbek naryǵynda ózderin senimdi sezinip, jumysqa qabyldaý sharttaryn nasharlatýyn kórsetedi.
 
2025 jyly bul úrdis aıtarlyqtaı ózgermeıdi.
 
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq statısıka búrosynyń (USB) resmı derekteri boıynsha, 2024 jyldyń úshinshi toqsanynda elde 448,6 myń jumyssyz adam bolǵan — bul 2023 jyldyń sol kezeńimen salystyrǵanda 0,6%-ǵa az.
 
Bul barlyq jumyssyzdar emes, tek resmı tirkelgender: jumys izdep, jumys isteýge daıyn dep tanylǵandar. Jumyssyzdyq deńgeıi osyndaı esep negizinde anyqtalady jáne ol eldegi jumysqa jaramdy halyqtyń 4,6%.
 
Bul kórsetkishke jumyssyz ekendigin bılikke habarlamaǵan nemese jasyryn jumyssyz retinde tanylǵan adamdar kirmeıdi. Qalalarda jumyssyzdyq deńgeıi 4,6%-dy, aýyldyq jerlerde 4,7%.
 
ILOSTAT reıtıńi boıynsha Qazaqstandaǵy jumyssyzdyq deńgeıi 4,8%-ǵa jetti. Alaıda, ekonomıkalyq ósim men jumysqa qabyldaý mehanıkasyndaǵy ózgeristerdi eskere otyryp, jaǵdaı jaqsarmaǵan.
 
TMD elderi arasynda:
•Tájikstan — 11,6% (eń joǵary kórsetkish);
•Ázerbaıjan — 5,6%;
•Qazaqstan — 4,8%.
 
Qazaqstannan ozyp ketken elder:
•Ózbekstan — 4,5%,
•Túrikmenstan — 4,3%,
•Belarýs — 3,4%,
•Qyrǵyzstan — 3,3%,
•Reseı — 2,5%,
•Moldova — 1,4%.
 
Aıta ketý kerek, Qazaqstan keıbir elderdiń jumyssyz azamattaryna jumys oryndaryn usynady. Bul Ózbekstan sıaqty elderge eńbek naryǵyndaǵy jaǵdaıdy jaqsartýǵa kómektesedi, sonymen qatar ulttyq valútanyń turaqtylyǵyna yqpal etedi. Biraq bul Qazaqstannyń eńbek naryǵyna teris áser etip, onyń azamattarynyń jaǵdaıyn qıyndatady.
 
Sonymen qatar, teńgeniń qunsyzdanýynan týyndaǵan ınflásıa halyqtyń turmys jaǵdaıyn nasharlatyp otyr. Jumyssyzdyq ósip, eńbek sharttary nasharlaýda. Buǵan tómen jalaqy men salyqtardyń ósýi qosylady.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar