Katar Qashaǵandaǵy eki gaz óńdeý zaýytynyń qurylysyna shamamen 33,5 mlrd ınvestısıa salýǵa nıetti, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Qazaqgaz ulttyq kompanıasynyń katarlyq UCC Holding kompanıasy arasyndaǵy kelisimge sáıkes jobalardy 2026 jáne 2029 jyldary paıdalanýǵa berý josparlanýda. Qazirgi ýaqytta 1 mlrd tekshe metrge birinshi GÓZ salynýda, al ekinshisi — 2,5 mlrd tekshe metrge — 2029 jylǵa qaraı iske qosý josparlanýda.
Qashaǵanda GÓZ salý merzimi birneshe ret aýystyryldy. 2022 jyldyń shildesinde Premer-mınıstr qyzmetin atqarǵan Álıhan Smaıylov qýattylyǵy 1,1 mlrd tekshe metr gazdy quraıtyn GÓZ qurylysynyń bastalǵany týraly habarlady. Energetıka mınıstrligi ony 2024 jyly iske qosýdy josparlady. Biraq 2023 jyldyń aqpanynda Úkimet 2025 jyly aıaqtalatynyn málimdedi. Ulttyq gaz kompanıasynyń Basqarma tóraǵasy Sanjar Jarkeshov jýrnalıserge atap ótkendeı, bul joba "jeke qolda" bolyp, ınvestor bastapqyda merzimderin buzdy. Nátıjesinde ekonomıkany monopolıasyzdandyrý jónindegi komısıa sheńberinde GÓZ memleket menshigine qaıtaryldy.
Aqylǵa qonymdy suraq týyndaıdy: jańa ınvestor birden eki jobany júzege asyra ala ma? Esterińizge sala keteıik, Katar tabıǵı gaz ben munaıdyń orasan zor qorynyń arqasynda álemdik energetıkalyq naryqta jetekshi oıynshy retinde berik ornyqty. Qazaqstan úshin osyndaı mańyzdy gaz óńdeý zaýyttaryna qandaı katarlyq kompanıalar qatysa alady? Olardyń ishindegi eń mańyzdylaryn qarastyraıyq.
Qatar Petroleum (QP), memlekettik munaı jáne gaz korporasıasy, Katardyń energetıkalyq sektorynyń negizi bolyp tabylady. Óziniń kúsh-jigerin kómirsýtekterdi barlaýǵa, óndirýge, óńdeýge jáne satýǵa baǵyttaı otyryp, QP jahandyq energetıkalyq tepe-teńdikti qamtamasyz etýde ortalyq ról atqarady. Kompanıada 14 myńǵa jýyq qyzmetker jumys isteıdi. Kompanıanyń negizgi aktıvteriniń biri — Soltústik óris ken orny-Katar Iranmen bólisetin álemdegi eń iri tabıǵı gaz ken orny. Osy ken ornynan gaz óndirý Katarǵa suıytylǵan tabıǵı gazdyń (STG) iri eksporttaýshysy bolýǵa múmkindik berdi.
Gazdy, onyń ishinde elektr stansıalary men sý tazartý qurylystaryn ishki tutynýdy qamtamasyz etýge baǵyttalǵan Barzan Gas Project te mańyzdy joba bolyp tabylady. Buǵan qosa, 2027 jylǵa qaraı STG óndirisin jylyna 126 mıllıon tonnaǵa deıin arttyratyn North Field keńeıtý jobasy QP-niń turaqty damýǵa strategıalyq baǵyttylyǵyn kórsetedi.
UCC Holding
UCC Holding, Katardyń jetekshi konglomerattarynyń biri, munaı-gaz ınfraqurylymyn qosa alǵanda, qurylys jáne ınjenerlik jobalarǵa mamandanǵan. Kompanıanyń 26 myńnan astam qyzmetkeri ártúrli kólemdegi jáne kúrdeliliktegi jobalardy iske asyra otyryp, búkil álem boıynsha jumys isteıdi. UCC Holding óziniń quzyretin rastaı otyryp, energetıka jáne qurylys salasyndaǵy jobalarymen tanymal.
Munaı-gaz salasyndaǵy negizgi jobalar:
• North Field Expansion: Jańa gaz óńdeý jáne suıyltý qondyrǵylaryn salýdy qamtıtyn álemdegi eń iri tabıǵı gaz ken ornyn keńeıtý jobasy.
• Barzan Gas Project: İshki tutyný jáne eksport úshin gazdy qamtamasyz etetin Barzan ken ornynda tabıǵı gazdy qaıta óńdeý obektilerin salýǵa qatysý.
• Ras Laffan Industrial City: STG óndirý jáne qaıta óńdeý boıynsha álemdegi eń iri ónerkásiptik keshenderdiń birin damytýǵa qosqan úlesi.
• Qatar Petroleum District: Keńselerdi, oqý ortalyqtaryn jáne tehnologıalyq ınfraqurylymdy qamtıtyn Dohadaǵy Qatar Petroleum úshin ǵımarattar keshenin salý.
Qatargas, álemdegi eń iri STG kompanıasy, energetıka salasyndaǵy katarlyq quzyrettiliktiń jarqyn mysaly bolyp tabylady. Óziniń kúsh-jigerin STG óndirýge, satýǵa jáne eksporttaýǵa jumyldyra otyryp, kompanıa birqatar iri jobalardy júzege asyrady. Kompanıada 5 myńǵa jýyq qyzmetker jumys isteıdi. 2023 jyly Qatargas kirisi shamamen 30 mıllıard AQSH dollaryn qurady.
Qatargas óz portfelinde Total, ExxonMobil jáne Shell sıaqty halyqaralyq alyptarmen birlesken kásiporyndarǵa ıe, bul Katar saraptamasynyń jahandyq mańyzdylyǵy men halyqaralyq tanylýyn kórsetedi.
AQSH-taǵy Golden Pass LNG jobasy erekshe nazar aýdarýǵa turarlyq, ol ExxonMobil-men birlesken kásiporyn bolyp tabylady jáne STG eksporttaý termınalyn qamtıdy. Bul joba Qatargas-tyń jahandyq ártaraptandyrý jáne keńeıtý josparyndaǵy strategıalyq kózqarasyn kórsetedi.
Nakilat
NAKILAT, álemdegi eń iri STG tasymaldaý kompanıasy. Gaz tasymaldaýshylardyń eń iri flottarynyń birine ıelik etý jáne basqarý arqyly Nakilat katarlyq STG-ny álemdik naryqtarǵa úzdiksiz jetkizýdi qamtamasyz etedi. Kompanıada 2 myńnan astam qyzmetker jumys isteıdi, al jyldyq kirisi shamamen 1 mıllıard AQSH dollaryn quraıdy. Halyqaralyq júk tasymaldaý kompanıalarymen birlesken kásiporyndar onyń jahandyq logıstıkalyq tizbektegi pozısıasyn nyǵaıtýǵa yqpal etedi.
Gulf Drilling International (GDI)
Munaı-gaz kompanıalary úshin burǵylaý qyzmetterin usynýǵa mamandanǵan Gulf Drilling International Katardyń munaı servısi ındýstrıasynda mańyzdy oryn alady. Qurlyqta da, teńizde de burǵylaý qyzmetin usyna otyryp, GDI Katardyń kómirsýtek resýrstaryn damytýda jáne odan tys jerlerde sheshýshi ról atqarady. Kompanıada 1 myńǵa jýyq qyzmetker jumys isteıdi.
Qatar Gas Transport Company Ltd. (QGTC)
Qatar Gas Transport Company Ltd. (Nakilat) - bul strategıalyq mańyzdy resýrsty Katardan Eýropaǵa, Azıaǵa jáne Amerıkaǵa jetkizýdi qamtamasyz etetin álemdegi eń iri STG tasymaldaý kompanıasy. Shamamen 1 mıllıard dollar kiris pen 69 kemeden turatyn flotpen Nakilat jahandyq energetıkalyq ınfraqurylymda sheshýshi ról atqarady.
Kórip otyrǵanyńyzdaı, aıtarlyqtaı resýrstar men tájirıbege ıe katarlyq Munaı jáne gaz kompanıalary álemdik energetıkalyq naryqta mańyzdy oryn alady. Olardyń gaz óńdeý zaýyttaryn salý sıaqty iri halyqaralyq jobalarǵa qatysýy olardyń joǵary quzyrettiligi men saraptamasyn rastaıdy. Katardyń seriktes, ınvestor jáne merdiger retindegi senimdiligi men turaqtylyǵy Taıaý Shyǵys pen Batys elderindegi kóptegen nysandardyń tabysty damýynyń kepili bolyp tabylady. Qazaqstandaǵy katarlyq kompanıalardyń belsendiliginiń artýy halyqaralyq qatynastardy nyǵaıtýǵa jáne eki eldiń jahandyq arenada ornalasýyna yqpal etedi. Kompanıalardyń tehnologıalyq múmkindikteri men katarlyq mamandardyń daǵdylary olardyń quzyrettiligi men senimdiligine kúmándanbaı, munaı men gazdyń jetekshi óndirýshileriniń qatarynda berik oryn alady.
