Prezıdent tapsyrmasy boıynsha Úkimettiń halyqaralyq qarjy uıymdarymen ózara is-qımyly jańa deńgeıge kóterildi

Aqtoty Japatova 27 qar. 2025 21:07

Úkimet úıinde QR Úkimetiniń halyqaralyq qarjy uıymdarymen (MQU) yntymaqtastyq jónindegi úılestirý keńesiniń otyrysy ótti. Jıynǵa Dúnıejúzilik banktiń (DB), Halyqaralyq qarjy korporasıasynyń (HQK), Azıa damý bankiniń (ADB), Eýropalyq qaıta qurý jáne damý bankiniń (EQDB), Eýrazıalyq damý bankiniń (EADB), Islam damý bankiniń (IDB) ókilderi qatysty. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha Úılestirý keńesine Premer-mınıstr basshylyq etti. Keńes quramyna sondaı-aq QR Prezıdenti Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary Erbolat Dosaev, QR strategıalyq josparlaý jáne reformalar agenttiginiń tóraǵasy Áset Erǵalıev endi, dep habarlaıdy Dalanews.kz

Otyrys jumysyn asha otyryp, Premer-mınıstr Oljas Bektenov halyqaralyq qarjy ınstıtýttarynyń qurylymdyq reformalardy júzege asyrýdaǵy jáne ekonomıkanyń sapaly ósýine baǵyttalǵan ozyq tájirıbelerdi engizýdegi strategıalyq rólin atap ótti.

«Úılestirý keńesiniń jumysyn jáne halyqaralyq qarjy uıymdarymen ózara is-qımyl tetikterin qaıta formattaý el Prezıdentiniń tikeleı tapsyrmasy boıynsha júrgizilýde. Bul memlekettiń bedeldi qarjy ınstıtýttarymen yntymaqtastyqqa qanshalyqty deńgeıde kóńil bóletin kórsetedi. Bizde birlesip júzege asyrylǵan tabysty jobalar mol. Dese de, odan da kóp nárse jasaýǵa bolatynyna senimdimin. Elimizdiń áleýeti óte zor, sizderdiń qoldaýlaryńyzben ony barynsha júzege asyra alamyz dep oılaımyn», — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Kún tártibinde – el ekonomıkasyna mýltıplıkatıvti áser beretin jobalarǵa halyqaralyq qarjy uıymdarynyń qatysýyn arttyrý máselesi.

Jıynda memlekettik-jekemenshik áriptestikti nyǵaıtý salasyna qatysty naqty bastamalar, el óńirleriniń qarajatty óz betinshe tartý máseleleri qaraldy. Sondaı-aq kólik áleýetin odan ári damytý, mıkro, shaǵyn jáne orta kásipkerlikti qarjylyq qoldaý baǵdarlamalaryn keń aýqymda taratý boıynsha MQU-men birlesken birqatar joba usynyldy.

MJÁ tetigin qoldaný máselesin talqylaý barysynda «Memlekettik-jekemenshik áriptestik týraly» Zańnyń jańa redaksıasy atap ótildi. Ol birqatar rásimdi ońtaılandyrý arqyly jobalardyń sapasyn arttyrý jáne josparlaý merzimderi men búdjettik shyǵystardy qysqartý úshin «Baǵdarlamalyq MJÁ» tetigin engizýge baǵyttalǵan.

HQK-men birlesip búginde energetıka, densaýlyq saqtaý, bilim berý, sýmen jabdyqtaý jáne kólik salalarynda 7 aýqymdy joba júzege asyrylýda. Jalpy somasy 2,7 trln teńgege 1 100-den astam MJÁ sharttary (aıaqtalǵandaryn qosa alǵanda) jasaldy.

Halyqaralyq qarjy korporasıasynyń Qazaqstandaǵy ókili Zafar Hashımov normatıvtik-quqyqtyq bazany odan ári jetildirýge, jobalardy konkýrstyq irikteý rásimine, sondaı-aq halyqaralyq alańdarda Qazaqstannyń ınvestısıalyq múmkindikterin belsendi ilgeriletýge qatysty usynystaryn aıtty.

«Azıa damý banki Qazaqstannyń seriktesi bolyp sanalady jáne Úkimetti, onyń ishinde memlekettik-jekemenshik áriptestik úshin jaǵdaıdy jaqsartý jónindegi bastamalarda qoldaýǵa daıyn. Biz MJÁ jobalarynyń pýlyn anyqtaýdy mańyzdy dep sanaımyz. Bul senimdi ınvestorlardy tartýǵa kómektesip, qazaqstandyq naryqtaǵy básekelestikti kúsheıtýge yqpal etedi. Atalǵan tásil ADB-nyń buǵan deıingi bergen usynymdaryna sáıkes keledi jáne biz MJÁ ortalyǵynyń osy mańyzdy kezeńdi ilgeriletýdegi belsendi rólin joǵary baǵalaımyz», — dep atap ótti ADB ókildiginiń dırektory Ýtsav Kýmar.

EQDB-nyń QR-daǵy basshysynyń orynbasary Asqar Namazbaev valútalyq táýekelderge búdjet bólý, ákimshilik kedergilerdi qysqartý, ınfraqurylymdyq jobalardy júzege asyrý kezinde MJÁ tetikterin paıdalaný jáne taǵy da basqa máselelerdi kóterdi.

Kóterilgen máseleler boıynsha QR Premer-mınıstriniń orynbasary – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın, QR Prezıdenti Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary Erbolat Dosaev óz pikirlerin bildirdi.

Premer-mınıstr TKSH salasynda, onyń ishinde «Energetıkalyq jáne komýnaldyq sektorlardy jańǵyrtý» ulttyq jobasy sheńberinde, sondaı-aq sıfrlyq tehnologıalardy damytý men jasandy ıntellektini engizý salasynda halyqaralyq qarjy ınstıtýttarymen áriptestiktiń mańyzdylyǵyn atap ótti.

Otyrysqa qatysýshylar respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń ınvestısıalyq jobalarǵa qarjyny óz betinshe tartý tetigin talqylaý barysynda Úkimettiń óńirlerdiń búdjettik derbestigin nyǵaıtý jónindegi dáıekti jumysyn atap ótti. Birqatar salyq túsimi respýblıkalyq deńgeıden jergilikti deńgeıge berildi. Jańa Búdjet kodeksinde jergilikti búdjetterdiń qarjylyq ókilettikterin keńeıtetin jáne olardyń turaqtylyǵyn arttyratyn normalar bekitilgen. Búginde Almatynyń Halyqaralyq qarjy ınstıtýttarynan tikeleı qaryz alý múmkindigi bar. Fitch halyqaralyq agenttiginiń qalanyń kredıttik reıtıńin «BBB+»  deńgeıinde rastaýy da syrtqy qarjylandyrýdy tartý úshin qolaıly jaǵdaılardy qamtamasyz etedi. HQK jáne EQDB ókilderi Almatynyń ekologıalyq jobalaryn júzege asyrýǵa qoldaý kórsetýge daıyn ekendikterin bildirdi.

Dúnıejúzilik banktiń ınvestısıalyq kepildikter boıynsha beriletin qaryz qarajatyn tartý arqyly «QTJ» UK-nyń kúrdeli salymdar baǵdarlamasyna nazar aýdaryldy. Onda temirjol jelilerin rekonstrýksıalaý, qalpyna keltirý, jóndeý, lokomotıvter jáne jolaýshylar vagondarymen qatar, elektr jyljymaly quramyn satyp alý qarastyrylǵan.

Dúnıejúzilik banktiń Qazaqstandaǵy turaqty ókili Andreı Mıhnev eldiń tranzıttik áleýetin kúsheıtýdiń mańyzdylyǵyna toqtalyp, osy baǵdarlamaǵa jan-jaqty qoldaý kórsetýge daıyn ekenin bildirdi.

Kásipkerlik qyzmetti yntalandyrýǵa baǵyttalǵan «Órleý» baǵdarlamasy aıasynda «Báıterek» jáne ADB arasyndaǵy yntymaqtastyq máseleleri talqylandy. Osy baǵdarlama boıynsha kelesi jyly SHOB-ty jeńildetilgen mólsherlememen qarjylandyrýǵa qosymsha qarajat bólý josparlanýda. Bul óńirlerde jańa jumys oryndaryn ashýdy qamtamasyz etedi.

Úkimet aınalasynda shaǵyn jáne orta kásipkerlik beldeýin damytatyn, ekonomıkanyń ósimine jáne eldiń eksporttyq áleýetin arttyrýǵa baǵyttalǵan iri jobalardy qoldaıdy. Bul rette SHOB – halyqty jumyspen qamtýdyń negizgi kózi. Osyǵan baılanysty, Premer-mınıstr atap ótkendeı, SHOB-ty qoldaý sharalarymen keńinen qamtý memleket úshin basym baǵyt bolyp qala beredi. Sondyqtan jumystyń osy baǵytyn nazardan tys qaldyrmaý mańyzdy.

«Prezıdent pen Úkimet halyqaralyq qarjy uıymdarymen tıimdi ózara is-qımylǵa basa nazar aýdarady. Bul memleketke búdjettik múmkindikterdi utymdy paıdalana otyryp, iri jobalardy júzege asyrýǵa múmkindik beredi. Sizder jahandyq aýqymdy qamtyp otyrsyzdar, sondyqtan da ártúrli memleketterdegi belgili bir máselelerdiń qalaı sheshilip jatqanymen tanyssyzdar. Sol sebepti bıznes-ahýaldy jaqsartýǵa, ınvestısıalar tartýǵa jáne ekonomıkalyq turǵyda basqa da máselelerge qatysty usynystar bolsa, biz olardy qýana qabyldaımyz. Jalpy, Úkimet barlyq qarjy ınstıtýttarymen syndarly jumys isteýge nıetti», — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Otyrys qorytyndysy boıynsha Premer-mınıstr memlekettik organdardyń basshylaryna qarjy ınstıtýttarynan alynǵan qaryzdardyń sapaly jáne maqsatty jumsalýyna baqylaýdy kúsheıtýdi tapsyrdy. Ulttyq ekonomıka mınıstrligi men basqa da qurylymdarǵa barlyq aıtylǵan bastamalar men usynystardy pysyqtaý júkteldi.


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar