Arǵy da bergi qazaq tarıhynda urpaq umytpaýy tıis dańqty uldar ótken. Olardyń erligi men ómir joly keleshek úshin dáriptelýi tıis. Shyńǵys hannyń úlken uly, erjúrek qolbasshy Joshy hannyń qazaq topyraǵynda qurǵan memleketi – Joshy ulysy qazaq memlekettiliginiń túp bastaýynda tur. Olaı deıtinimiz, Joshy ulysy tórt uly handyqtyń biri bolýymen qatar, ózinen keıin Altyn Orda degen alyp ımperıanyń, keıingi handyqtardyń qalyptasýyna negiz boldy. Tarıhshy ǵalymdar «Joshynyń Ortalyq Qazaqstanda jerlenýi týraly ańyz kezdeısoq paıda bolmaǵanyn, áskerı qolbasshy, dıplomat retinde Joshy ózin talaı joryqtarda moıyndatqanyn» aıtady. Dańqty Joshy ulysy qurylǵanyna bıyl 800 jyl.
Memleket basshysy Atyraýda ótken Ulttyq quryltaıdyń úshinshi otyrysynda Joshy ulysynyń qazaq tarıhy úshin mán-mańyzy bıik ekenine erekshe toqtaldy. Prezıdent Qazaqstan – uly daladaǵy kóshpendiler órkenıetiniń tikeleı murageri ekenin aıtyp, jer júzine Altyn Orda degen atpen tanylǵan áıgili Joshy ulysy Ortalyq Eýrazıanyń baıtaq dalasyndaǵy eń qýatty memleket retinde moıyndalǵanyn málimdedi:
«Joshy áýleti 6 ǵasyr boıy Ortalyq Eýrazıanyń taǵdyryna tikeleı yqpal etti. Ulan-ǵaıyr aýmaqta birtutas órkenıet qurýǵa umtyldy. Joshy ulysy Uly dalany meken etken halyqtardyń san ǵasyrlyq damý baǵdaryn aıqyndap otyrdy. Ulyq ulys memleketti basqarý isin jańa deńgeıge kóterdi. Onyń Rım ımperıasymen uqsastyǵy da – osynda. Bıyl Joshy ulysynyń negizi qalanǵanyna 800 jyl toldy. Búgingi jıynymyz da osy mereıli beleske tuspa-tus kelip otyr. Joshy ulysy Qazaqstannyń memlekettilik dástúrinde aıryqsha oryn alady. Elimizdiń ótkeni, búgini men bolashaǵy onyń tarıhı murasymen tyǵyz astasyp jatyr. Endeshe, Altyn Orda týraly halyqaralyq arenadaǵy túsinik Qazaqstanmen tikeleı baılanysty bolýy kerek», – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyń jeti tomnan turatyn jańa akademıalyq tarıhyn jazý jumystary júıeli júrip jatqanyn, eńbektiń derbes bir tomy Joshy ulysyna arnalatynyn aıtty.
QR Premer-Mınıstri Oljas Bektenov depýtattyq saýalǵa bergen jaýabynda «Joshy ulysynyń 800 jyldyǵyn ótkizý jónindegi 30 is-sharadan turatyn jalpy respýblıkalyq jospar bekitilgenin, onda Joshy týraly tolyqmetrajdy kórkem fılm jáne «Altyn Orda» tarıhı serıalyn túsirý máselesin pysyqtaý, qalalarda Joshy eskertkishin ornatý sharalary kózdelgenin» málimdegen edi. Bul jumystardyń túp bastaýy retinde Joshy ulysynyń qazaq tarıhyndaǵy rólin dáripteý maqsatynda aǵylshyn tilindegi gıbrıdti derekti-dramalyq telehıkaıa túsiriletini belgili boldy.
İzgi bastamany «Dara» prezıdenttik bastamalar qory «Karga Seven Pictures» kınostýdıasymen birlese otyryp júzege asyrady. Shyńǵys hannyń úlken uly Joshy hannyń ómirine arnalǵan týyndy alty serıadan turady. Bul týraly «Dara» Prezıdenttik bastamalar qorynyń baspasóz qyzmeti málimdegen edi. Týyndyda Altyn Orda ımperıasynyń damý kezeńderi Joshy hannyń ómiriniń tarıhy negizinde túsiriledi.
Karga Seven Pictures – Los-Andjeleste mamandandyrylǵan prodúserlik kompanıa. Quryltaıshylarynyń biri – Emre Shahın. 2008 jyly Karga Seven Pictures AQSH-ta ashyldy. Búgingi kúni Karga Seven – Los-Andjeles pen Ystambulda keńseleri bar, daryndy ári kópultty komanda jınaǵan kompanıa. Kompanıanyń týyndylary birneshe márte halyqaralyq syılyqtarǵa, sonyń ishinde halyqaralyq televızıalyq syılyq Emmy Award-qa usynylǵan. Sonymen qatar, Karga Seven Pictures buǵan deıin de tarıhı týyndylarymen álem jurtshylyǵyna jaqsy tanymal, ol Netflix úshin «Imperıanyń órleýi: Osman ımperıasy» jáne «Kelisim: Musanyń hıkaıasy» sekildi serıaldar túsirgen, al olar 90-nan asa elde úzdik 10 serıalǵa aınaldy. Endi Netflix-ke tarıhı drama túsirgen kınostýdıa Joshy han týraly telehıkaıany jaryqqa shyǵarady. Túsirilim 2024 jyldyń kúzinde Qazaqstan men Túrkıada bastalady dep josparlanyp otyr.
«Joshy hannyń ómir tarıhy keremet epıkalyq, ol dúnıe júzindegi kórermenderdi qyzyqtyrary sózsiz. Osy aýqymdy tarıhı jobany júzege asyrýda «Dara» qorymen birlesip, jumys jasaý biz úshin úlken mártebe», – dep atap ótti Karga Seven Pictures kreatıvti dırektor Emre Shahın.
Bul derekti-drama qazaq halqynyń túp tarıhyn keń kólemde kórsetetinine, ony tórtkúl dúnıege dáriptep, tanytatynyna senim mol.
