Qazaqstan ekonomıkalyq ósýdi arttyrýǵa jáne sheteldik ınvestısıalardy tartýǵa umtylǵan kezde óz shekarasynan tysqary jerlerde de reformalar baǵytyn belgilep otyr.
«Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev osy aıdyń basynda halyqqa joldaýynda baıandaǵan jospar eldiń aldaǵy úsh jyldaǵy damýynyń naqty kórinisin beredi jáne aımaqtyq damý men yntymaqtastyqqa keńirek áser etedi» degen ol Eýropa men Azıanyń qıylysynda strategıalyq turǵyda ornalasqan Qazaqstan ejelden beri tasymaldaý men saýda úshin sheshýshi baılanys núktesi ekenin aıtty.
Shynynda da, Qytaı men Ortalyq Azıadan Eýropaǵa tasymaldanatyn taýarlardyń kólemi boıynsha ólshenetin 80 paıyzdan astamy Qazaqstan arqyly ótedi.
Bizdiń jańa ekonomıkalyq kún tártibimizde Úndistan men Eýropany baılanystyratyn «Soltústik-Ońtústik» halyqaralyq kólik dálizi jáne Qytaı men Eýropany osy joldar arqyly baılanystyratyn «Ortalyq dáliz» dep te atalatyn Transkaspıı halyqaralyq kólik joly boıyndaǵy ınfraqurylym men logıstıkaǵa ınvestısıa salýǵa eleýli mán beriledi. Kaspıı teńizi jáne Túrkıa, Grýzıa jáne Ázirbaıjandy qosa alǵanda elder.
Eki baǵyt Qazaqstan arqyly ótedi, biraq bizdiń el úshin ǵana mańyzdy emes, sonymen qatar Eýropa men Azıa arasyndaǵy halyqaralyq saýda men yntymaqtastyqty damytý úshin mańyzdy bolady.
Transkaspıı baǵyty boıynsha júk tasymaldaý orta merzimdi perspektıvada bes esege artýy múmkin. Ótken jyly bul arna arqyly júkterdi aýystyryp tıeý eki esege artyp, shamamen 1,7 mıllıon tonnany qurady. 2023 jyldyń alǵashqy bes aıynda júk tasymaly ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda taǵy 64%-ǵa ósti.
Prezıdent 2030 jylǵa qaraı Orta dálizdiń ótkizý qabiletin jylyna 500 myń júk tasymaldaý konteınerine deıin ulǵaıtýdy josparlap otyrǵanyn málimdedi. Baǵyt Reseı arqyly ótetin Soltústik dálizden shamamen 2 000 shaqyrymǵa qysqa. Bul Qytaı men Eýropa arasyndaǵy tranzıt ýaqytyn qysqartýy kerek.
Transkaspıı baǵytyn odan ári damytýǵa yqpal etý úshin biz Qytaımen shekaralas Baqtyda jańa qurǵaq port salýdy josparlap otyrmyz.
Biz sondaı-aq Kaspııdegi Aqtaý portyndaǵy konteınerlik torapty damytýdy jáne Orta dáliz boıymen Qara teńizdegi porttyń ótkizý qabiletin keńeıtýdi jyldam qadaǵalap jatyrmyz. Qytaıdyń Sıan jáne Grýzıanyń Potı qalalarynda Qazaqstanǵa baǵyttalǵan termınaldardyń qurylysy júrip jatyr. Sondaı-aq birneshe jańa ishki poıyz jelileri salynýy kerek.
Transkontınentaldy saýda joldarynyń keńeıýin geosaıası básekelestiktiń jańa Uly oıynynyń basy dep qate túsinbeý kerek. Prezıdent Toqaev óz joldaýynda atap ótkendeı, kóliktik áleýetimizdi tolyq ashýdyń kilti barlyq kórshiles eldermen, sonyń ishinde Reseımen de, Qytaımen de syndarly jáne tatý qarym-qatynastardy saqtaýda jatyr.
Ótken jyly Qazaqstan rekordtyq saýda kólemin 136 mıllıard dollardy qurady, onyń ishinde 84 mıllıard dollary eksportqa tıesili. Resýrstardy óndirý bizdiń negizgi ekonomıkalyq tiregimiz bolyp qala berse de, ártaraptandyrýǵa mańyzdy basymdyq túsip otyr.
