Jáı detal emes, asa mańyzdy, baýyrlastyqtyń boıtumary, tutastyq temirqazyǵy bolýǵa laıyqty erekshe detal.
Tý! Túrki keńesiniń týy.
"Mundaı deńgeıdegi resmı rásimde Túrki keńesiniń týy alǵash ret premerdiń jelke tusynda Qazaqstannyń baıraǵymen qatar turdy. Júrek tolqytqan osy sát keıbireýdiń nazarynan qalys qalǵanmen bizdiń jadymyzdan óshe qoıǵan joq.
Bul birinshi kezekte tutas túrki órkenıetine (basqalarǵa da) berilgen belgi. Úndeý. Asa mańyzdy máni bar saıası sımvol" - deıdi Türkiye gazeti.
Basylymnyń bulaı deýi tegin emes. Ras, buǵan qatysty Úkimetbasy Mámınniń qandaı pikirde ekenin myna bizge beımálim. Qos týdyń qatar turýyn premerdiń ózi quptaǵan bolar, bálkim odan joǵary deńgeıde pármen berilgen.
Qalaı bolǵan kúnde bul jáıtqa túrýli irgeden tas atyp otyrǵan teriskeıdegi odaqtasymyz beı-jaı qaramasy anyq.
Aldaǵy kúnderi Qazaqstandy aıyptaǵan, qaralaǵan propagandanyń jańa porsıasyn tóbemizden tóge salýy ǵajap emes. Kreml ıdeologtary bul týdyń shyǵý tarıhyn qazirden-aq qotara, qopara zertteýge kóshse tańǵalmaımyz.
Iá, túrik basylymnyń túneýkúngi rásimge aıryqsha kóńil bólgeni, Qazaqstannyń resmı jalaýymen qatar turǵan Túrki keńesiniń týyna arnaıy toqtalǵany tegin emes. Ol úshin, qurmetti oqyrman, sizderdi bul týdyń shyǵý tarıhymen tanys etýimiz kerek...
...
Týdyń tutastaı alǵandaǵy qurylymy, bylaısha aıtqanda dızaıny túrki álemin bir judyryqqa jumylýǵa úndep tur.
Túrki keńesiniń baıraǵy Ázirbaıjan jalaýyndaǵy juldyzdardan, Túrkıa jalaýyndaǵy jarty aıdan, Qazaqstan men Qyrǵyzstannyń jalaýyndaǵy shartarapqa shapaǵyn shashqan kúnnen quralǵan. Týdyń túsi bizdiń kók baıraǵymyz sekildi aspan tústes.
Týdy eń alǵash ret osydan toǵyz jyl buryn Túrki keńesi qurylǵan shaqta Tuńǵysh prezıdent Nazarbaev pen sol tustaǵy Túrkıa basshysy Abdulla Gúl tuǵyrǵa qondyryp, jalaýyn jelbiretken.
Bizdiń eldiń Túrki keńesiniń baıraǵyna asa joǵary deńgeıde qurmet kórsetýi kórsetýi neniń belgisi?
Baýyrlas eldiń basylymy osy oraıda sarapshylarmen saýaldasyp, olardyń osy taraptaǵy oı-pikirin bilipti.
Ankaradaǵy Áleýmettik zertteýler ýnıversıtetiniń oqytýshysy, Túrkıadaǵy áleýmettik-saıası zertteýler qorynyń dırektory Murat Eshiltashtyń aıtýynsha bul baýyrlastyń baılanystardy bekite túsýge baǵyttalǵan batyl qadam.
"Uıym arqyly muqym túrki órkenıetin odaqtastyrý, biriktirý muraty jatyr. Túrki keńesin halyqaralyq saıası taqtaǵa shyǵaryp, Eýroodaq tektes uıymǵa aınaldyrý maqsatyn aıqyn ańǵaramyz.
Budan bólek bul túrkitektes elderdiń birigý prosesi bastalyp ketkenin, qan tartyp turatynyn, tamyrlastyq atty tabıǵı tartylysqa eshkim de tejeý qoıa almasyn kórsetedi. Túrki dúnıesi san-salaly baǵyttaǵy baýyrlastyq baılanysty tereńdete túsedi", – deıdi ol.
Ulydaǵy ýnıversıtetiniń halyqaralyq qatynastar kafedrasynyń oqytýshysy, profesor Ferhat Pırınchı osy rásimdegi premer Asqar Mamınniń pozısıasyna aıryqsha toqtalypty. Onyń oıynsha Túrki keńesiniń týyn Qazaqstan baıraǵymen qatar qoıýǵa pármen bergen premerdiń ózi.
"Máselen Eýroodaq osy uıymnyń qolastyna birikken elderdiń tóbesinen qaraıtyn organ. Sondyqtan odaqtyń jalaýy osy uıymǵa múshe memleketterdiń týymen qatar turýy hattamaǵa saı.
Al Túrki keńesiniń mundaı quzireti joq. Ol halyqaralyq uıymǵa jatpaıdy. Hattama qaǵıdasy boıynsha premer-mınıstr Túrki keńesiniń tóraǵasyn uıymnyń týymen birge qabyldaýy mindetti emes.
Mámın muny bilmedi emes, bildi. Osy rásimge Túrki keńesiniń týyn alyp kirýge ısharat etken premer-mınıstr osy arqyly uıymǵa syı-qurmet qursetti, ári aǵaıyndas elderge belgi beldi.
Qazaqstannyń Túrki keńesine aıryqsha kóńil bóletinin, bolashaǵyn osy uıymmen tyǵyz baılanystyratynyn ańǵartty. Uıymǵa qazaq azamatynyń tóraǵalyq etetini de Mámınniń tarapynan laıyqty baǵalanyp, kezdesýdiń mańyzyn arttyra tústi" - deıdi sarapshy.
...
Jalpy bul kezdesý jaıly biraz nárse aıtýǵa bolady. Baǵdat Ámireev Úkimet basshysyna keńestiń jumysyna jasap júrgen ekpindi qoldaýy men qazaqstandyq memlekettik-atqarýshy mekemeleriniń uıymnyń kún tártibindegi máseleleriniń barlyǵyna derlik tıimdi sheshim tabýyna yqpal etip júrgenine alǵysyn jetkizdi.
Premer-Mınıstr Túrki Keńesiniń qyzmetine oń baǵasyn berip, Qazaqstannyń aldaǵy ýaqytta da birigip jumys isteýge, uıym sheńberindegi yntymyqtastyqqa tolyq qoldaý berýge daıyn ekenin bildirdi.
«Asqar Mamınmen birge túrki álemindegi bolyp jatqan saıası, ekonomıkalyq jáne qoǵamdyq oqıǵalar tóńireginde jáne Túrki Keńesi aıasyndaǵy kópjaqty yntymaqtastyqtyń ózekti máseleleri týraly pikir almastyq. Sonymen qatar biz jaqynda Túrkistan qalasynda ótetin Túrki keńesi memleket basshylarynyń samıtine daıyndyq barysyn, bul joǵary deńgeıdegi jıynnyń kún tártibi jáne de osy mańyzdy oqıǵaǵa baılanysty birqatar máseleler di talqylady», dedi Túrki keńesiniń basshysy (derekkóz: Egemen Qazaqstan, red.).
Túrik basylymdary osy kezdesýdiń odaqtasý baǵyttaǵy oń ózgeristerge sebepshi bolaryna senimdi.
"Túrki álemin tutastyrý, ulanǵaıyr aýmaǵy bar Turan memleketiniń qabyrǵasyn qalaý osy arqyly halyqaralyq saıası sahnada oıyp turyp alyp, ata-baba amanatyn oryndaýymyz kerek. Osy maqsatqa jetpeıinshe maza joq.
Qazaqstan osy bir uly mısıanyń uıytqysy ispettes. Qarashańyraqqa ıe bolyp otyrǵan da - qazaqtar.
Túrki órkenıeti Túrkistannan bastaý alady. Ataqonysta otyrǵan Qazaqstanǵa túbi bir túrki elderin tutastyrý mısıasy júktelgendeı kórinedi", – deıdi Türkiye gazeti.
Baýyrlas eldiń aqparat quraldary túneýkúngi kezdesý Túrki keńesiniń yqpalyn arttyryp, uıymnyń saıası kúshke aınalaryna senimdi.
Bizdińshe Qazaqstannyń tarapynan jasalǵan saıası qadam birinshi kezekte Túrkıaǵa oı salýy kerek. Túrki keńesiniń qulashy keńeıip, birte-birte Túrki odaǵyna aınalýyna barlyq tarap múddeli bolýǵa tıisti.
Ázirlegen, Dýman BYQAI
Dalanews.kz anyqtamasy:
Türkiye gazeti. Túrkıanyń kúnbe-kún jaryq kóretin basylymy. 1970 jyldyń 22 sáýirinen «Hakikat» ataýymen tarala bastady. 1972 jyldyń 29 mamyrynan bastap ataýyn ózgertti (Türkiye, red).
Búginderi Türkiye eldegi ońshyl kózqarastaǵy aýdıtorıanyń sózin sóıleıtin, eń yqpaldy basylymnyń biri. Taralym jaǵynan rekord ornatqan da dál osy gazet. 1989 jyldyń jeltoqsanynda oqyrmandar gazettiń 1 424 350 danasyn satyp aldy.
Basylymnyń qazirgi taralymy 150 myńǵa jeteqabyl.
