Ala jazdaı demalǵan depýtattardyń Parlament partasyna oralǵanyna da apta bolǵan joq. Jańaǵy Bojko keshe kekireıe sóılep, kóptiń ashýyn týǵyzdy. «Halyq tizerlep turyp memleketke alǵys aıtýy kerek» dedi.
Sózin burmalap, synyqtan syltaý izdedi demeńizder, mine óz sózi:
«Sizder bıliktiń ne istep jatqanyn túsinip, kózben kórýlerińiz kerek. Dálel kerek pe, bir ǵana kórsetkish boıynsha halyqtyń áleýmettik qoldaýy úsh jylda 17 esege ósti. Keshirińiz, biraq sol úshin tize búgip, memleketke alǵys aıtý kerek. Eger adam eshteńe bitirmese, ózine bárin berýine talap etse, mundaı adamdy toqtatatyn, qoraǵa tyǵatyn qoǵamdyq pikir bolýy kerek», – dedi Bojko.
Qalyń buqarany «qoraǵa tyqqysy» kep qompańdap júrgen Bojko qoraly qoıdaı úıirilgen Assambleıa deıtin alaókpe uıymynyń ókili. Keshegi satyrala-satpaq sózderdi de sol uıymnyń Keńeıtilgen otyrysyna barǵanda aıtypty.
«Elde áleýmettik qoldaý jolǵa qoıylǵan, alǵashqy ýaqytqa qaraǵanda ájeptáýir ósim bar. Úkimet túk bitirmeı otyrǵan joq» dese jáne bir jón.
Joq, ólip qalǵan ógeı ókimettiń (KSRO-nyń) taıaqty tárbıesi sanalaryna ábden sińip, emsiz indetke aınalǵanyn jáne bir ret bildirgen álgi Bojko el-halyqqa, myna siz ben bizge, áýeli óz elektoratyna ákireńdep sóılep, ádebiniń áleýetin tanytty. Uzaq jyldan beri memlekettik kadr rezervinen aırylmaı kele jatqanyna qaraǵanda, Bojkoǵa Aqorda asa muqtaj shyǵar, alaıda aqyldy deýge aýzymyz barmaıdy.
Bul Bojko kim? Qaıdan shyqqan áleýet? Ol qalaı depýtat boldy? Bojkonyń el-jurtqa áıdiktengen áıgili sózderi qandaı? Sholyp shyǵaıyq.
Bojko Vladımır Karpuly
Almatyda týǵan. Bıyl 70 jasta. Ózi zeınetker. Áskerı salada uzaq jyl qyzmet etti. Áskerı ataǵy – general-leıtenant. Kezinde mınıstr, kishi mınıstr bolǵan Bojko qazir depýtat. Parlamentte de vıse-spıker bolǵan.
2 orden, 43 medali bar Bojko qaı soǵystyń ardageri?
Qaı soǵysqa qatysqanyn qaıdam, áıteýir kástóminiń keýdesi temir-tersek, orden-medalǵa tolǵan bul «batyrdyń». Otanǵa ózgelerden ózgeshe úles qosqan Volodá aǵaı I dárejeli «Barys», II dárejeli «Aıbyn» deıtin ordendermen, olardan bólek, Sovet Odaǵynyń, Qazaqstannyń jáne sheteldiń 43 medalimen marapattalǵan eken, páli!
Ózi taǵy ǵylym doktory. Zań ǵylymynyń kandıdaty. Sóıtip júrip, monografıa jazǵan. 33 maqala, 14 ǵylymı-ádistemelik jazǵan.
Keýdesin kómkergen sary-ala sólkebaılar men júrip ótken eńbek jolyna qarasańyz, bul Bojko baryp turǵan «sýper-geroı». Solaı ma? Endeshe, jurt nege ony «apat adam» dep júr?
Óıtkeni Vladımır Bojko Tótenshe jaǵdaılar jónindegi sharýashylyqty tizgindegen jyldary kóldeneń kesapat kóbeıdi. Árıne, «ádeıilep» istegen joq. Alaıda bul salada Bojkonyń joly bolmady. İsi ónbedi. Áıtkenmen, bizdiń Volodá aǵaı ózine senip tapsyrylǵan istiń oraıyn taba almaǵanyna ókinip, qabyrǵasy qaıysqany shamaly. Qaǵanaǵy – qarq, saǵanaǵy – sarq. Barlyǵyn tabıǵattyń tosyn minezine telip qoıyp, alshań basyp, aqyryp sóılep áli júr, áne.
Bojko – apat adam
Esimizde. 2010 jyl. Qyzylaǵashta shetin oqıǵa bolyp, topan sý túgel aýyldy shaıyp ketti. Ábden eskirip, jóndeý kórmegen, onysymen qoımaı jekemenshikke berilgen bógen úsh kúndik jaýynǵa tótep bere alǵan joq. 42 mıllıon tekshe sý jınaýǵa qaýqarly bógenge 48 mıllıon tekshe sý tolǵanda, tún ishi arnasynan asyp-tasty. Resmı moıyndalǵanyn aıtsaq, 45 adam qaza bapty. Olardyń 12-si bala-shaǵa edi. Basqasyn qoıǵanda, Qyzylaǵashtaǵy jan túrshiktirer, júrek aýyrtar jaǵdaıdy Memleket basshysy adamı faktordyń jaýapsyzdyǵynan dep tanydy. Birli-jarym adam qylmystyq jaýapkershilikke tartylǵany bolmasa, Vladımır Bojko qyzylsýdan qurǵaq qutyldy. Áıtpese, ol kezde Bojko Tótenshe jaǵdaılar mınıstri edi ǵoı. Jaýapkershilik áýeli tikeleı Bojkonyń moınynda edi.
Arysyn aıtpaǵanda, 2015 jyl. Almatyda sel júrdi. Qarǵaly ózeni arnasynan tasyp, aǵaıyn-jurtty ábigerge saldy. Taǵy da tabıǵat kináli bolyp shyqty. Qarǵaly ózeniniń arnasynan asyp-tasýyna Almatynyń aspany kináli eken. Shilde aıy bolǵan soń shilińgir túsip, ystyq býǵan. Bul ne degen bassyzdyq, Qudaı-aý! Aıtpaqshy, bul kezde de Bojko Tótenshe jaǵdaı jónindegi jaýapty organdy basqaryp turǵan. Qoıshy, áıteýir, bul myrzamyz sý juqpastyń naq ózi bolyp shyqty.
Qazaqstan Táýelsizdiginiń qalyptasýyna komsomoldardyń qosqan úlesi kóp!
Bul Bojko sovetsúıgishterdiń sortynan, aıtpaqshy. «Qazaqstan Táýelsizdiginiń qalyptasýyna komsomoldardyń qosqan úlesi kóp!» dep sóılep, Táýelsiz Memlekettiń Parlamenti minberinen sóılegen. Esimizde!
2018 jyl 29 qazan.
«Búginde Qazaqstannyń Táýelsizdik alý kezeńi men 27 jyldyq damý kezeńi týraly aıtqanda, oǵan eleýli úles qosqan burynǵy komsomoldar ekenin eskergenimiz jón bolar. Burynǵy komsomoldar, komsomol mektebinen ótkender, komsomol sapynda óskender, sonyń sapynda júrip saıası, sharýashylyq jáne uıymdastyrýshylyq tájirbıe jınaǵandar derbes Qazaqstandy qurýda úlken jumystar jasady. Osy zalda otyrǵandardyń barlyǵy derlik sol mektepten ótkender. Osyny jáne bizdiń jas kúnimizdiń jaqsy isteri týraly eske alǵym keledi», – dep sóılegen, bizdiń depýtat.
Bul ǵana emes. Vladımır Bojko qaısybir jyly ýkraınalyq saıasatkerdi «jezókshege» teńep, óziniń pro-reseıshil pozısıasyn baıqatqan. E, 2016 jyl tuǵyn.
«Ia ochen hochý, chtoby ıstorıa razobralas s toı je shalavoı, s Farıon…, kotoraıa zaıavlála, chto tot, kto razgovarıvaet na rýsskom ıazyke… ıavláútsá nedochelovekamı», – degen edi.
Bildeı bir memlekettiń azamatyn, onda da saıasatkerin «shalava» dep sókken shala saýatty depýtat keıin bul sózi úshin keshirim suraǵan. Meıli ǵoı, degenmen bul da bizdiń depýtattyń saıasatker retindegi obrazyn ashyp bergendeı boldy.
Onan keıin, 2017 jyly «aýyl-aýyldan kúnkóristiń qamymen qalaǵa aǵylǵan jurttyń kóshin toqtatý kerek» dep sóıledi. Munysy, «aýyldaǵylardy qalaǵa keltirmeıik» dep estildi. Sol úshin de áleýmettik jeli qoldanýshylary Bojkoǵa shúılikti.
«Toz-tozy shyqqan aýyldan qalaǵa qashyp kelip, munda laıyqty deńgeıde jaǵdaı jasaı almaǵan, narazy jastar – Qazaqstannyń tynyshtyǵyna qaýip keltiredi», – dedi Bojko (Ozloblennostselskoı molodejı, ýezjaıýsheı v goroda ız depressıvnyh aýlov ı ne vstrechaıýsheı na novom meste dostoınyh ýslovıı, ýgrojaet stabılnostı v Kazahstane).
Keıin óz sóziniń burmalanǵanyn, aıtpaq oıy basqa bolǵanyn aıtyp aqtalǵan boldy. Bojko myrza aýyldy abattandyrý, ınfraqurylymdardy jańartý kerek degendi beısaýat jetkizdi dep aqtasaq ta, aýyldaǵy aǵaıynnyń kóshin, ýrbanızasıany toqtatamyz deýi – ýtopıa, dıskrımınasıa. Já, odan da óttik.
Al endi keshegi «halyq memlekettiń aldynda tizerlep turyp keshirim suraýy kerek» dep kekireıgini – kásibılikten buryn adamı etıkaǵa jatpaıtyn, turpaıy, beısaýat hám beıádep áńgime!
Sondyqtan da áleýmettik jeli qoldanýshylary Bojkonyń óz erkimen depýtattyq mandatyn tapsyrýyn, el-halyqtan «tizerlep» keshirim suraýyn talap etýde. Árıne, qoǵamnyń bul talaby oryndy. Onsyz da kún sanap alshaqtap bara jatqan bılik pen halyqtyń arasyn Bojko sekildilerdiń osyndaı bylapyt sózderi synadaı jaryp, alshaqtaǵan ústi alshaqtaýyna sebepshi bolary anyq!
Al FREDO
