Qazaqstannyń qazirgi medıa salasyna baǵa bergen saıasattanýshy Assol Mırmanova jýrnalıserdiń dabyra týǵyzatyn jańalyqtarǵa áýestigi qoǵamǵa keri áserin tıgizip jatqanyn jetkizdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Bul týraly ol Facebook paraqshasynda jazba jarıalady.
“Qazirgi medıa – qoǵamdyq pikir qalyptastyra alatyn qýatty qural. Alaıda sensasıaǵa umtylý, jarnamadan túsetin tabys pen áleýmettik jeliniń algorıtmderine táýeldilik redaksıalardy obektıvtilik pen sapadan góri, barynsha nazar aýdartatyn kontent jasaýǵa ıtermeleýde. Sonymen qatar memlekettik qyzmetkerler men sheneýnikterdiń de keıbir málimdemeleri osyndaı jaǵdaılarǵa túrtki bolýda. Bul tásildiń negizgi quraldarynyń biri – klıkbeıtti taqyryptar men daý-damaıǵa basymdyq berý. Bul jaı ǵana jýrnalısik tendensıa emes, shyn máninde qaýipti qubylys, ásirese, Qazaqstan sıaqty polıetnosty jáne polıkonfessıaly elde”, — deıdi ol.
Sarapshy “Betterıdj zańyna” súıenip, suraq túrinde qurylǵan taqyryptardyń kóp jaǵdaıda qoǵam tarapynan teris qabyldanatynyn aıtty.
“Máselen, “Qazaqstan ekonomıkasy quldyrap jatyr ma?” degen taqyryp aýdıtorıada “daǵdarys” sezimin týdyrady.
Mundaı tásil qorqynysh, ashý-yza, úreı sıaqty sezimderge basymdyq berip, saıası kúızelisti órshitedi. Bul, ásirese, Qazaqstan úshin qaýipti, óıtkeni etnosaralyq nemese dinı qaqtyǵystarǵa nazar aýdarý shıelenistiń órshýine qozǵaýshy kúsh bola alady. Halyqtyń memleketke degen senimi sensasıalyq ári jalǵan jarıalanymdar arqyly kúshin joıa beredi”, - dep qosty ol.
Mırmanova medıanyń jaýapsyzdyǵy men salǵyrttyǵy eldiń ekonomıkalyq múmkindikterin de tejeýi múmkin ekenin eskertti.
“Úzdiksiz dezınformasıa memlekettiń bedeline keri áserin tıgizedi. Ekstremızm men terorızm qaýpi órship turǵanda jaǵdaı odan ári ýshyǵyp, shyndyqty burmalaýǵa baǵyttalǵan medıa-praktıkalar radıkaldy toptardyń quralyna aınalady. Olar destrýktıvti narratıvterdi qoldanyp, azamattardyń jaǵymsyz emosıalaryn kúsheıtip, qoǵamdyq tártipti buzady. Sonymen qatar mundaı praktıka memlekettiń uzaqmerzimdi ekonomıkalyq múddelerin de buzady. BAQ-tyń ishki qaqtyǵystar men daǵdarystardy sensasıalaýǵa baǵyttalǵan júıeli jarıalanymdary halyqaralyq qaýymdastyqta turaqsyzdyq beınesin qalyptastyrady. Investorlar úshin bul – elge kapıtal men iri jobalardy tartý múmkindigin tómendetetin qaýip sıgnaly.
Týrıser bul aımaqqa jolamaýǵa tyrysady. Bul el ımıji men strategıalyq mańyzdy salalar kirisine keri áser etedi.
Halyqaralyq dıplomatıada mundaı medıa narratıvter Qazaqstannyń Ortalyq Azıadaǵy turaqtylyq modeli mártebesine nuqsan keltiredi”, — dep túsindirdi sarapshy.
Onyń pikirinshe, eldegi daǵdarys, sybaılas jemqorlyq pen bıliktiń qabiletsizdigi týraly úzdiksiz materıaldar qazaqstandyqtardyń ózgeristerge degen senimin joıady.
“Osyndaı saryndaǵy jańalyqtar halyqty saıası ómirden oqshaýlap, syrttan jasalatyn arbaýlarǵa ońaı túsiredi. Bılik, qoǵam jáne medıa arasynda konstrýktıvti dıalogtyń joqtyǵy radıkaldy ıdeıalardyń taralýyna qolaıly orta jasaıdy.
Sonymen qatar mundaı aqparattyq orta ulttyq qaýipsizdik júıesin álsiretedi. BAQ máselelerdi taldaýdyń ornyna, olardy ýshyqtyrýǵa úles qossa, bılik halyqqa mańyzdy messedjderdi jedel jetkizý múmkindigin joǵaltady.
Bul quqyq qorǵaý organdarynyń tıimdiligin tómendetedi, ekstremızm men radıkalızasıamen kúresti qıyndatady jáne aqyr sońynda, memleketke daǵdarystarǵa jaýap berýdi qıyndatady”, - deıdi ol.
Onyń pikirinshe, medıa qoǵamdy biriktirý men aqparattyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa úles qosýy tıis.
