Qazaqstanda alaıaqtar endi jetkizý qyzmetiniń atyn jamylyp, halyqty aldaýǵa kóshti. Ásirese Mańǵystaý oblysynda osyndaı jańa aıla-tásildermen áreket etip jatqan qylmyskerler kóbeıgen, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aqtaý qalalyq polısıa basqarmasynyń málimetinshe, alaıaqtar aldymen adamdarǵa qońyraý shalyp, ózderin kýrerlik qyzmettiń ókili retinde tanystyrady. Olar tapsyrys jóninde qujat jiberetinin aıtyp, adamnyń úıde bolýyn suraıdy. Artynsha 1414 nómirinen SMS joldanady. Habarlamada “nakladnoıdyń kody” dep kórsetilgen sandar bolady. Alaıda bul shyn máninde eGov portalyna nemese basqa da sıfrlyq júıelerge kirýge arnalǵan bir rettik qupıa kod.
Alaıaqtar bul kodty daýystap aıtýyńyzdy suraıdy. Kodty qolyna túsirgen soń, olar jeke kabınetińizge kirip, jeke derekterińizge, tipti sıfrlyq qujattaryńyzǵa qol jetkizedi.
Polısıa mundaı alaıaqtyqtan saq bolýǵa shaqyrady. Turǵyndarǵa eshkimge 1414-ten kelgen SMS kodtardy bermeý keregin eskertedi. Quqyq qorǵaýshylardyń aıtýynsha, naǵyz kýrer tek taýardy jetkizýmen aınalysady, al qandaı da bir kod suraýǵa onyń quqyǵy joq.
Mamandar beıtanys nómirden kelgen qońyraýlarǵa senbeýge, eGov jáne banktik júıelerge tek resmı qosymshalar men saıttar arqyly kirýge keńes beredi. Kúmán týdyrǵan kez kelgen jaǵdaıda polısıaǵa júgingen durys.
Aıta keteıik, buǵan deıin Almatyda belgili jýrnalıs, profesor Káken Hamzın kıberalaıaqtardyń quryǵyna túsip, basyndaǵy jalǵyz páterinen aıyrylyp qalǵan edi. Qazir polısıa is qozǵap, sotqa deıingi tergeý amaldaryn júrgizip jatyr. Zıaly qaýym ókili bul týraly óziniń áleýmettik jelidegi paraqshasynda kópshilikke egjeı-tegjeıli baıandap berdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Oqıǵa bıyl 12 maýsymda bastalǵan. Profesordyń aıtýynsha, sol kúni tańerteń ózderin "qalalyq energojúıesi" mekemesiniń qyzmetkerlerimiz dep tanystyrǵan belgisiz adamdar habarlasqan.
"Olar maǵan úıdegi elektr eseptegishiniń eskirgenin,ony shuǵyl túrde aýystyrý kerektigin aıtty. Telefonda "qalalyq energojúıesiniń" logotıpi turdy. Solarǵa senip, esh kúdiktenbeı, jeke málimetterimdi berip qoıdym", – dep jazady profesor Facebook-tegi paraqshasynda.
Osydan soń profesorǵa ile-shala ózin "qarjy baqylaý departamentiniń qyzmetkerimin" dep tanystyrǵan basqa bir adam telefon shalǵan. Ol profesordyń eGov portalyndaǵy barlyq jeke derekteri alaıaqtardyń qolyna túsip qalǵanyn aıtyp, "bul qupıa operasıa, eshkimge tis jarmańyz, áıtpese jaýapqa tartylasyz" dep qatań eskertken.
"Osydan keıin óz kabınetinen ózin "UQK maıory Maltıev" dep tanystyrǵan úshinshi adam vıdeo arqyly baılanysqa shyqty. Barlyǵyn óz baqylaýynda ustaıtynyn aıtyp, meni alaıaqtardy ustaýǵa kómektesýge mindetti ekenimdi nyǵyrlap aıtty", – deıdi Káken Hamzın.
Sol kúnnen bastap profesor belgisiz úsh adamnyń jeteginde ketip, birneshe mıllıon teńgesinen aıyrylǵan. Alǵashynda alaıaqtar onyń atyna 4 mıllıon teńge kóleminde kredıt rásimdelgenin aıtyp, osy somany tez arada termınal arqyly "Ulttyq bank esebine" jiberýin talap etken.
"Olardyń kórsetken mekenjaılary boıynsha baryp, birneshe termınal arqyly aqshany aýdaryp jiberdim. Biraz ýaqyt ótken soń aqshanyń "Ulttyq bank esebine" túskeni týraly qujat jiberdi. Senip qaldym", – deıdi profesor.
Osydan keıin qaskóıler profesordyń Halyq bankindegi shotynda jatqan 5 mıllıon teńgesin "alaıaqtar qolyna túspesin" degen jeleýmen qolma-qol sheship alyp, kýrerge tapsyrýǵa kóndirgen.
"Kezdesý Almatydaǵy Áýezov pen Abaı kósheleriniń qıylysyndaǵy bank bólimshesiniń aldynda ótti. Tipti, kýrerdiń sýretin de túsirip aldym. Ar jaǵymda bir kúdik boldy ma, bilmeımin. Biraq kóp uzamaı aqshanyń taǵy da "Ulttyq bank esebine" túskeni týraly habarlama kelip, senimim nyǵaıa tústi", – deıdi jábirlenýshi.
Munymen alaıaqtar toqtamaǵan. Olar "jeke derekterińizdi tolyq jańartý úshin" degen syltaýmen profesorǵa óz páterin satqyzýǵa deıin barǵan.
"Úıińizdi notarıýs arqyly naryq baǵasynan tómen baǵamen satyńyz, bul - ýaqytsha shara, aqshańyz "Ulttyq bank esebine" túsedi dep sendirdi. Esimdi jısam, jarty aı boıy solardyń aıtqanyna erip júre berippin. Sóıtip, 26 maýsym kúni úıimdi 31 mıllıon teńgege sattym", – deıdi profesor.
Páter satylǵan soń, aqshany taǵy da keshki ýaqytta kýrer arqyly "arnaıy esepshotqa" aýdaryp jibergen. Osy kezde ǵana alaıaqtar onyń eGov portalyndaǵy jeke derekteri "jańartylyp jatyr" dep sendirip baqqan.
Profesor alaıaqtardyń arbaýyna túsip qalǵanyn tek 4 shilde kúni ǵana túsingen. Sol kúni úıdi satyp alǵan otbasy polısıamen birge kelip, páterdi bosatýdy talap etkende, alaıaqtardyń ózderi oǵan "siz alaıaqtarǵa jem boldyńyz, endi biz sizge kómektese almaımyz, qyzyńyz ben nemerelerińizdi oılańyz" dep aıtqan.
"Esimnen tanyp qala jazdadym. Qyzdarym shetelde júrgen edi, shákirtterim dereý kómekke keldi. Páter satyp alǵan otbasyǵa ýaqytsha turatyn baspana taýyp berip, ózderi qarjy jınap kómektesti. Qazir úıim arestte tur, polısıa isti tergep jatyr", – deıdi profesor.
Káken Hamzınniń sózinshe, qazir onyń otbasyna taǵy 26 mıllıon teńgeden astam qarajat kerek. Bul aqshany 25 tamyzǵa deıin páter satyp alǵan otbasyǵa qaıtarýy tıis. Sol úshin ol kópshilikten qoldaý surap, áleýmettik jeli arqyly úndeý tastady.
"Men muny sizderge sabaq bolsyn degen nıetpen jazdym. Alaıaqtardyń quryǵyna ilingen tek men ǵana emes. Eńbegi sińgen arhıtektordyń da dál osyndaı jaǵdaıǵa tap bolǵanyn estidim. Kóptegen adam gıpnozdyń áserimen úlken somada nesıe rásimdep, aqshasynan aıyrylyp jatyr. Saq bolyńyzdar, aldanbańyzdar", degen ol kópshilikke eskertý jasaıdy.
Qazirgi ýaqytta profesordyń shákirtteri men týystary halyqtan járdem surap, qarajat jınap jatyr. Polısıa isti tergeýde.
Kómek qolyn sozamyn degender úshin rekvızıtter:
Kaspi, Halyk: +7 775 650 58 09 (Ásel Q.)
