Májilis depýtaty Abzal Quspan sý tasqynynyń aldyn almaǵandar qatań jazalanýy kerek degen pikirde, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Depýtattyń aıtýynsha, bıylǵy sý tasqyny Qazaqstan táýelsizdik alǵaly onynshy iri sý tasqynyna jatady.
"Osy kezge de deıin sý tasqynynyń aldyn almaǵany nemese salǵyrttyq tanytyp, jol bergeni úshin eshbir joǵary laýazymdy tulǵa jaýapkershilikke tartylmaǵan. Bul jerde men jergilikti atqarýshy organnyń, ıaǵnı ákimderdiń jaýapkershiligi týraly aıtyp otyrmyn. Nege jergilikti atqarýshy organ? Óıtkeni ózen boıyndaǵy sý jaıylmalarynan jer bergen, saıajaılardy is júzinde turǵyn úıge aınaldyrǵan, ıaǵnı jaryq, gaz tartyp, azamattardy turaqty tirkeýge ruqsat bergen, ol Úkimet emes, basqa emes, jergilikti atqarýshy organ, ıaǵnı ákimdikter. Al keltirilgen shyǵyndardy óteý salmaǵy árkez memleket moınyna artylady", - dedi ol.
Abzal Quspan bıylǵy sý tasqynynda memleket te, azamattar da asa iri kólemde shyǵynǵa urynǵanyn málimdedi. Sondaı-aq, depýtat BQO jáne Atyraý oblysyna aıaqtaı barǵanyn, bul máselede tekseristi Bas prokýratýra deńgeıinde keshendi túrde uıymdastyrý qajet ekenin aıtty.
"Qulsaryǵa qatysty, jergilikti belsendiler, oblystyq, aýdandyq máslıhat depýtattary Jem ózeni boıyndaǵy zańsyz salynǵan bógetter týraly máseleni byltyr, 2023 jyly kóterip, jergilikti ákimshilikpen prokýratýra tarapynan eshqandaı qoldaý taba almaǵany sebepti, olarǵa senbeıdi. Barlyq tıisti qujattar, faktiler meniń qolymda bar.
Birinshiden, sý 2011 jyldan kem kelmeıtini týraly sala mamandary dál Qulsarydaǵydaı, ótken 2023 jyldan aıta bastady, bıylǵy jyldyń qańtar aıynda jergilikti "Nadejda", aqpan aıynda Respýblıkalyq "Vremá" gazetterinde materıaldar jarıalandy, biraq sol sý kelip jetkenge deıin tıisti sharalar qoldanbady, ábden taqaǵanda jergilikti atqarýshy organ panıkaǵa salynyp, búkil respýblıkany dúrliktirip, jan-jaqtan tehnıka men eriktilerdi aldyrtty, sý deńgeıi 10 metrden asyp ketedi dep bógetter soqty, adamdardy shuǵyl evakýasıalady, Qazaqstandy aıtpaǵanda shetelden gýmanıtarlyq kómekter aldyrdy. Nátıjesinde kelgen sýdyń maksımaldy deńgeıi 8 metr 64 sm quraǵanyn kórip otyrmyz. Bul salǵyrttyqqa jáne kelgen shyǵyndar úshin jaýapty sheneýnikter zań aldynda jaýap berýge tıis!" - dedi depýtat.
Sonymen qatar, Abzal Quspan burynǵy tótenshe jaǵdaılardan nátıje shyǵarmaǵan BQO bıligin synap tastady.
"2011 jyly oryn alǵan sý tasqynynan BQO bıligi sabaq almaǵanǵa uqsaıdy, sol kezde de búkil mamandar ózen jaǵasynan úı salýǵa ruqsat bermeý kerek dep dabyl qaqqan bolatyn, endi sol kezde sýǵa ketken jerler taǵyda sýǵa ketti. Sol ýaqytta mysaly, Samal aýdany saıajaıynyń turǵyndaryna dep memleket oblys ortalyǵynan úı salyp berdi, alaıda saıajaı jerlerin memleket qoryna qaıtaryp alǵan joq, endi sol saıajaı turǵyndaryna memleket taǵyda úı salyp berý kerek pe? Úshinshiden, ol az bolǵandaı, 2011 jyldan keıin Oral qalasynyń tóńireginen kórineý sýǵa ketetin jerlerden jańa turǵyn úıler, is júzinde jańa móltekaýdandar paıda boldy, sonyń biri tolyqtaı sýǵa ketip qalǵan "Nurly jer" aýdany.
Shema óte qarabaıyr, biraq ol ondaǵan jyldar boıy esh kedergisiz jumys jasaýda, ákimdikke jaqyn pysyqtar men pysyqaılar gektarlap tegin jer alyp alady da, qara halyqqa on sotyqtan bólip satady, boldy. Nátıjesinde jergilikti ákimdik qyzmetkerleri sol jerdi bólý men berýdiń "qyzyǵyn" kóredi, qarapaıym halyq zardabyn tartady, al barlyq shyǵyndy memleket óz moınyna alady! Otyz jylǵy eski shema qashanǵy jalǵasa bermek?!" - dedi ol.
Derpýtat jergilikti organdar bul faktilerdi obektıvti tergep-teksere alatynyna senbeıtinin jetkizdi.
"Bıyl qańtar aıynda Oral qalasy ákiminiń 2015 jylǵy sheshimderine qatysty sot aktileriniń zańsyzdyǵy týraly depsaýal joldaǵanmyn. ...Nátıjesinde Venera saıajaıyndaǵy 700-den astam jer ýchaskesiniń ákim tarapynan zańsyz berilgeni Joǵarǵy Sotpen túpkilikti bekitildi. Eger osy jerlerge turǵyndar úı salyp alsa ne bolatyn edi? Búgingi kúni shatyryna deıin sý astynda jatyp, memleket olarǵa úı salýǵa tıis bolatyn edi?! Al, sol qańtar aıynda BQO prokýrorynyń ózine bergen materıaldarym boıynsha ol jaqtan kúni-búginge deıin esh habar-oshar joq. Mysaly, Báıterek aýdanynyń prokýrory Jer resýrstaryn basqarý komıtetimen anyqtalǵan zańbuzýshylyqtar boıynsha áýeli sotqa talap aryz berip, keıin sot sheshim shyǵarmaı turyp, esh sebepsiz qaıtaryp alǵan.
Eger basqa memorgan osyndaı áreket jasasa, prokýratýra korrýpsıa dep aıqaı salar edi, al BQO prokýrory kózge anyq uryp turǵan osyndaı faktilerdi jeke ózine usynsam da aýdan prokýroryna da, jer boıynsha Respýblıkalyq ýákiletti organ anyqtaǵan zań buzýshylyqtar boıynsha da, esh shara qoldanbaı otyr!
Sońǵy 2-3 jyl kóleminde oblysta jerge qatysty jemqorlyq faktilerimen ákimdiktiń de, tipti oblys prokýrorynyń da laýazymdy qyzmetkerine sot úkimderi shyqty. Eń sońǵy fakt tótenshe jaǵdaı dep búkil el dúrligip jatqanda, Oral qalasynyń arhıtektory para alý ústinde ustaldy. Bul faktiler tek BQO men Atyraý emes, barlyq óńirge tán jaǵdaı", - dedi depýtat.
