Jazýshy: «Qazaqsha bilmeıtin qazaqtan – qazaqsha saıraıtyn ózge ult ókilderi jaqyn»

Dalanews 04 qar. 2020 16:59 1279

Taıaýda Qazaqstan halyqtary Assambleıasy uıymdastyrǵan jıynǵan qatysqan belgili jazýshy Elýbaı Smaǵul qazaq tilinde sóılegen ózge ult ókilderin kórip, «qazaqsha bilmeıtin qazaqtan – qazaqsha saıraıtyn ózge ult ókilderi jaqyn» dep aǵynan jarylyp áńgime aıtty aıtty. 

– Túrli etnos jastarynyń memlekettik til týraly tushshymdy oılaryn memlekettik tilde tyńdap, ózimdi sheksiz baqytty sezinip otyrmyn. Óıtkeni Qazaqstan halqy Assambleıasy óz tarıhynda tuńǵysh ret tek memlekettik tilde kongres ótkizip, mańyzdy másele kóterip otyr.

Buryn osyndaı jıyndar eki aýyz sózben qazaqsha bastalyp, ary qaraı oryssha jalǵasqanda qarynymyz ashyp, tilimizdiń múshkil halin oılap, ózimizdi sheksiz baqytsyz sezinetinbiz.

Qyzyl ımperıanyń kezinde qazaq jerinde qazaq mektebin ashý úlken aıqaı-shý bolatyn. Qazir Táýelsiz el atandyq, alaıda ımperıanyń qushaǵynan shyqqan Qazaqstan halqy otyz jylda otyz aýyz sóz bilmese, óte uıat.


Ásirese, qazaq ıntellıgensıasy úshin keshirilmeıtin kúná. Sizder aıtyp otyrǵan máseleler Parlamentte sheshilýge tıis, Til týraly derbes zań qabyldaıtyn ýaqyt jetti.

Til máselesin sheshýdiń bir tamasha jolyn jańa Nargızam Mahmýdova qaryndasymyz «Tildi balabaqshadan, mektepten úırenip shyǵýy kerek» dep aıtyp ótti. Shyntýaıtyna kelgende kez kelgen bala balabaqshadan bastap qazaq tilin úırense, saırap shyǵady.

Respýblıkadaǵy til máselesin balabaqshadan mektep bitirgenge deıin on bir jylda sheshýge bolady. Qazaq mektepteri, orys mektepteri, káris mektepteri degen emes, memlekettik mektep degen bolýy kerek.

Qazaqsha sóıleı almaıtyn qazaqtardan, men úshin meniń ana tilimde saırap turǵan ózge ult ókilderi áldeqaıda jaqyn. Kezinde biz ult janashary Gerold Belgerdi qazaqsha sóılegeni úshin erekshe qurmettep, baýyrymyzdaı jaqsy kóretin edik.

Ol bizge qazaqtardan da jaqyn boldy. Qazaqsha bilmeıtin qazaqtarǵa jaqyndaı almaıtynbyz. Óıtkeni ol – rýhanı bólek adam. Búgin qazaqsha jetik sóılep otyrǵan sizder de endigi jerde meniń baýyryma aınaldyńyzdar.

Biz qazir Dostyq úıinde bas qosyp otyrmyz. Eger biz Gerold Belger sıaqty óz tilimizdi de qurmettep, qazaq tilin de qurmettesek, kóp uzamaı kúlli Qazaqstan Dostyq úıine aınalady. Bizdiń maqsatymyz osy.


Qazaq eshkimdi bólmeıdi, Qazaqstannyń patrıotymyn degen kez kelgen ult ókilin jaqsy kóredi. Qazaqtyń qushaǵy da, qazaqtyń júregi de baıtaq daladaı keń. Oǵan bári sıady. Sondyqtan da Uly Dalanyń ultaralyq tili bárimizdiń tilimizge, bizdiń dostyqtyń kepiline aınalsyn!

Elýbaı SMAǴUL, jazýshy, kınodramatýrg, T.Júrgenov atyndaǵy Óner akademıasynyń profesory.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar