Alqaly jıyn QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektor Janseıit Túımebaevtyń quttyqtaý sózimen ashyldy. Bilim ordasynyń basshysy aldymen Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń uly Jambylǵa «adamdyq pen adamgershiliktiń, ádilettilik pen izgiliktiń alyp jyrshysy» degen tarıhı baǵa bergenin atap ótti. Sonymen qatar bıyl jyl basynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń jarlyǵymen uly aqynnyń 175 jyldyq mereıtoıyn joǵary dárejede uıymdastyrý jóninde arnaıy komısıa qurylǵanyna toqtalyp, «Jambyl toıy – túrkitildes halyqtarǵa ortaq mereke» ekenin jetkizdi.
– Aǵymdaǵy jyly Túrkistan qalasynda ótken Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesiniń beıresmı samıtinde qabyldanǵan Túrkistan deklarasıasynda Jambyl Jabaevtyń 175 jyldyǵyn túrki áleminiń uly tulǵalarynyń mereıtoıymen qatar atap ótý jóninde sheshim qabyldanǵan bolatyn. Osyǵan sáıkes, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Jambyl murasyn jas urpaqqa nasıhattaýda, uly aqyn shyǵarmashylyǵyn zertteýge eleýli úles qosyp keledi.
Bıyl aqynnyń 175 jyldyǵyna oraı, QazUÝ-dyń «Jambyl» ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń atsalysýymen 10 tomdyq jaryq kórdi. Jınaqty qurastyrýshy – belgili qalamger, jambyltanýshy Naǵashybek Qapalbekuly.
Jambyl murasyn nasıhattaý boıynsha taǵy bir 10 tomdyq daıyndalý ústinde. Bul súbeli eńbektiń tórt tomy kórnekti ǵalym Janǵara Dádebaevtyń qurastyrýymen basyldy.
Jaqynda HVI halyqaralyq Ankara kitap kórmesinde Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵy jáne Jambyl Jabaevtyń 175 jyldyq mereıtoıyna oraı, túrik tiline aýdarylǵan «Kóroǵly» dastanynyń tusaýkeseri ótti. Túrki halyqtaryna ortaq týyndynyń Jambyl jyrlaǵan nusqasy engen jınaq Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ
men Eýrazıa jazýshylar odaǵyna qarasty «Bengý» baspasynyń qoldaýymen jaryq kórdi.
Oqý ornymyzdaǵy «Jambyl aptalyǵy» aıasynda kitap jáne sýret kórmesi, Jambyl urpaqtarymen kezdesý, jyr keshteri uıymdastyryldy. Súıinbaı – Jambyl kesenesi men mýzeıine arnaıy ekspedısıa josparlanyp otyr.
Jyr dúldúli Jambyl Jabaev shyǵarmalaryn qaıta saraptap, túrki álemine ortaq tanymmen jańasha zerdeleýdiń ýaqyty keldi, – dedi Janseıit Qanseıituly.
QR Mádenıet jáne sport vıse-mınıstri Nurǵısa Dáýeshov Jambyldyń 175 jyldyǵyna oraı elimizde atqarylǵan mádenı is-sharalarǵa sholý jasady. Atap ótsek, bıyl aqynnyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kóptomdyqtar jaryq kórip, teleserıaldar túsirildi. Mereıtoıǵa oraı, «Jambyl – 175» koleksıalyq monetalary shyǵaryldy. Kórshiles elder basylymdarynda aqyn týraly maqalalar jarıalanyp, shyǵarmalary túrik tiline aýdarylyp basyldy. Sonymen qatar vıse-mınıstr abyz aqyn murasyn keıingi urpaqqa dáripteý maqsatynda kóptegen bilim oshaqtarynda ǵylymı konferensıalar, festıválder men jyr keshteri uıymdastyrylǵanyn jetkizdi.
Sonymen qatar Qazaqstannyń Túrkıadaǵy elshisi Abzal Saparbekuly konferensıaǵa onlaın qosylyp, baýyrlas eki eldiń qarym-qatynasy deńgeıin kóteretin mádenı-rýhanı baılanystardyń ózektiligine mán berdi. «Búgingi konferensıa uly dalanyń Gomeri atanǵan aqyn-aıtysker Jambyl Jabaevtyń rýhyna taǵzym etip, onyń qazaq mádenıetine jáne jalpy túrki mádenıetine qosqan úlesin, úlken rýhanı mırasyn qaıta eske alýymyz, ony dáripteýimiz turǵysynan óte mańyzdy dep esepteımin», – deı kele, elshi
jyr alybynyń túrki álemindegi orny men aqyn shyǵarmalaryn tanytý men nasıhattaý turǵysynda Túrkıada júzege asqan jobalardy tanystyrdy.
Ankara tórinde, Kechıóren aýdanynda kezinde Jambyl Jabaev kóshesi, aqynnyń ustazy Súıinbaı saıabaǵy men eskertkishi ashylǵanyn tilge tıek etip, bul ıgilikti iste Túrkıada elshilik qyzmet atqarǵan QazUÝ rektory Janseıit Túımebaevtyń eńbegi zor ekenin atap ótti. Jýyrda sol kóshege eskertkish taqtaısha ornatyldy. Ankarada HVI halyqaralyq kitap kórmesi ótip, onyń sheńberinde 10-nan astam kitaptyń tusaýkeseri jasaldy. Olardyń qatarynda Jambyl jyrlaǵan «Kóroǵly» dastany da bar.
Sóz sońynda elshi Jambyl murasyn dáripteýge atsalysqan barsha jandarǵa jáne baýyrlas túrki jurtyna rızashylyq bildirip, konferensıa jumysyna sáttilik tiledi.
Jıynda Bolgarıa ǵylym akademıasynyń Etnologıa jáne fólklorıstıka ınstıtýtynyń profesory Nıkolaı Výkov sóz alyp, álemdik fólklordaǵy jyraýlyq dástúr jáne Jambyl shyǵarmalarynyń poetıkasy týraly baıandama jasady. «Osyndaı ózekti taqyryp tóńireginde birge talqylaý jasap otyrǵanymyzǵa óte qýanyshtymyn. Halyq shyǵarmashylyǵynyń jarqyn ókilderi, onyń ishinde biregeı qazaq aqyny jaıly zertteýshi retinde ózara pikir almasyp, tájirıbe bólisýdiń mańyzy zor», – dedi ǵalym.
Ǵylymı basqosýdyń túrki halyqtarynyń tatýlyǵyn nyǵaıtýdaǵy yntymaqtastyq qyzmetin óz sózinde QR Gýmanıtarlyq ǵylymdar akademıasynyń akademıgi Temirhan Tebegenov te atap ótti. Ol baıandamasynda Jambyl jáne túrki álemi aqyndarynyń shyǵarmashylyq úndestigi máselesine egjeı-tegjeıli toqtalyp, uqsastyqtaryn jiktep berdi.
Sondaı-aq Túrkıanyń Mýǵla Sytky Kochman
ýnıversıtetiniń dosenti Ekrem Aıan, Pamýkkale ýnıversıtetiniń profesory Nergız Bıraı, Qyrǵyz Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń sarapshysy, profesor Juldyz Orazbekova, M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, jazýshy Nurdáýlet Aqysh, fılologıa ǵylymynyń kandıdaty, profesor Anarbaı Buldybaı jáne «Jambyl» ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń dırektory Almasbek Máýlenov sóz sóılep, jyr alybynyń pir tutqan ustazdary men izinen ergen shákirtteri, aqyndyq qasıeti, túrki mádenıetindegi ózindik orny jaıly pikir bildirdi.
Jıynǵa qatysýshylar urpaqtar sabaqtastyǵyn uly ónerimen jalǵaǵan jyraýdyń sońynda qaldyrǵan mol murasy qaı kezde de ultymyzdyń rýhanı qazynasy ekenin tujyrymdady.
