E. Qarın: «Erdoǵan búlikshilerdi jeńdi, biraq qoǵamdaǵy bólinýshilik saqtalýda»

Dalanews 16 shil. 2016 13:56 1014

Túrkıadaǵy bolyp jatqan jaǵdaıǵa baılanysty Qazaqstan strategıalyq zertteýler ınstıtýtynyń basshysy Erlan Qarın Tengrinews.kz tilshisimen suhbattasqan bolatyn. Saıasattanýshynyń aıtýynsha, Ankarada áskerı tóńkeriske qaraǵanda, azamattyq soǵystyń bastalý qaýpi basym.

"Túrkıadan kelip túsken aqparattar kóp adamdy tańǵaldyra qoımaǵan bolar, sebebi túrik qaýymynda Erdoǵannyń saıasatyn qoldamaıtyndar az emes. Belgili bir deńgeıde jalpy sol eldegi ahýaldyń nátıjesinde bolǵan dúnıe. Áskerı kóterilis iske aspaǵannyń ózinde de bul – halyqtyń jáne de elıtadaǵy qaýymnyń Erdoǵannyń saıasatyna degen narazylyǵynyń kórinisi. Kóterilistiń iske aspaý sebebi Erdoǵanǵa qarsy barlyq áskerı bólimderdiń shyqpaǵandyǵy. Qastandyq jasaýshylar retinde áskerı bólimniń bir ǵana toby shyqqan, olar joǵary qyzmettegi adamdar bolmaýy da múmkin. Sebebi sońǵy jyldary Erdoǵan óz bıligin nyǵaıtý maqsatynda eldegi áskerı elıtadaǵy adamdardyń kózin joıyp otyrǵan, sebebi osyndaı áskerı kóterilistiń bolýynan qoryqqan", – dep paıymdaıdy saıasattanýshy.

Túrkıada ártúrli quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmetkerleri ustaldy jáne de solarmen qosyla jumys jasaǵan jýrnalıser, qoǵam belsendilerin sottaý, qamaýǵa alý jumystary kóptep júrgizilgen. Bularǵa áskerı kóterilis uıymdastyrmaq boldy degen aıyptar taǵylǵan. Belsendi toptar burynnan zalalsyzdanǵan soń, túnde bolǵan tóńkeristiń jeńispen aıaqtalmaýy da sol sebepti deıdi maman.

Túrik qoǵamynyń arasynda osydan birneshe jyl buryn azamattyq belsendiler Ystambulda Erdoǵan saıasatyna qarsy shyqqan bolatyn. Alaıda, sol kezde memleket munyń aldyn alyp, Erdoǵandy jaqtaýshylardyń basym ekendigin kórsetken.

"Soǵan qaramastan sońǵy jyldary Erdoǵannyń jaqtaýshylary azaıyp bara jatqandyǵyn kórip otyrmyz. Aldyńǵy jyly Erdoǵannyń "Ádilet jáne damý partıasy" parlamentten birden basymdyqqa ıe bola almady, sebebi ol basqa da partıa lıderlerimen kelise almady. Jaǵdaıdy paıdalana otyryp, óz partıasynyń pozısıalaryn ázer saqtap qalǵan bolatyn. Alaıda jarty jyl ótken soń "Aq partıa" basshysy Túrkıa premeri aýysqan, sodan keıin Erdoǵannyń óz arasynda senimsizdik paıda bolýyna sebep bolǵan. Buǵan qosa onyń aldynda Erdoǵannyń jaqtastary men buryńǵy el prezıdenti Abdýlla Gúldiń jaqtastary arasynda bólinýshilikter júrgen. Osynyń ózi-aq Erdoǵan jaqtastarynyń arasynda qarama-qaıshylyq paıda bolyp, ol birte-birte úlkeıe bergen", – deıdi Qarın.

Onyń oıynsha, Túrkıada túnde bolǵan kóterilistiń sebebi kóp: eldegi ekonomıka jaǵdaıy, kúrdter máselesi jáne túrikterdiń ishki saıasaty – el ishinde osy ispettes qaqtyǵys paıda bolyp, qoǵamnyń bólinýine ákelgen.

"Sondyqtan meniń oıymsha, bul tóńkeristen góri Túrkıa úshin eń qorqynyshtysy - kópshiliktiń birimen-biri janjaldasýy. Osy habarlamalardyń ózinen-aq elde qandaı jaǵdaı ekendigin kórýge bolady. Erdoǵandy jaqtaýshylar men oǵan qarsy kelýshiler qolyna qarý alyp birine-biri oq atsa ne bolmaq?", - deıdi maman.

"Búgin, sózsiz, Erdoǵan jeńdi, sebebi jaǵdaı sonyń qolynda. Bul jaǵdaıda kópshiliktiń qoldaýymen oǵan belgili bir ýaqytqa deıin el lıderi bolýyna septigin tıgiezdi. Alaıda bul aldamshy jeńis, sebebi adamdar kóshege Erdoǵandy jaqtaý úshin emes, eldegi saıası qurylymdy saqtaý úshin jáne Túrkıa demokratıasyn qorǵaý úshin shyqqan.

Kóterilistiń beti qaıtarylǵannyń ózinde de kópshilik arasynda kelispeýshilik áli de bar. Onyń oıynsha, bul bólinisýdi ary qaraı kúsheıtýi múmkin. "Sondyqtan, árıne, Túrkıanyń aldynda budan da qaýipti qaterler bolýy múmkin, sebebi qazirdiń ózinde DAISH lańkesteri men kúrd sodyrlarynyń shabýyly bolyp jatyr sol elde. Bul da qaýipti jaǵdaı", - dep túıindedi ol.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar