Dombyranyń tárbıelik mańyzy zor

Dalanews 11 shil. 2020 17:08 2125

Dombyra - qazaq halqynyń eń keń taraǵan aspaby. Ol – qazaq halqynyń ómirinde mańyzdy oryn alatyn, ózindik mýzykalyq sıpaty bar kıeli aspap. Alǵash epıkalyq dástúr sheńberinde terme – tolǵaýlardy súıemeldeýge qoldanylǵan dombyra, qazirgi zamanda án súıemeldeýge, kúı tartýǵa, halyqtyq – fólklorlyq mýzykada, klasıkalyq shyǵarmalardy oryndaýǵa qoldanylatyn, múmkindigi keń  aspap bolyp tabylady. Sondyqtan da dombyra qazaq halqynyń tarıhyn baıandaǵan aspap deýge bolady, ulttyq qazyna bolyp tabylady.

2007 jyly otandyq ǵalymdar halyqtyń rýhanı damýyna yqpal etken mádenı qubylysty anyqtaǵan. Bul tizimge dombyranyń  kirgenin, 2010 jyly dombyra Gınnestiń rekordtar kitabyna engizilgenin aıta ketken jón. Resmı málimetter boıynsha dombyranyń tórt myńjyldyq tarıhy bar. Osy tusta ulttyń maqtanyshtary Qurmanǵazy men Dına Nurpeıisovany, Nurǵısa Tilendıev pen Qarshyǵa Ahmedıarovty jáne t.b. aıta ketken jón.

Shyǵys-Qazaqstan oblysynda ornalasqan OV-156/17 túzetý mekemesinde de osy ulttyq qazynanyń tárbıelik maǵynasy zor. Aýyz toltyryp aıta ketetin jaıt, mekemede dombyra jasaıtyn sehtyń ornalasqandyǵy. Bunda sottalǵandar eki shekti mýzykalyq aspaptyń birenshe túrin (án men kúı dombyrasyn, baldyrǵan, qýys moıyn, t.b. túrlerin) jasaýmen aınalysady. Demalys mezgilde jasaqtarda  sottalǵandar dombyra shertip, ózara dombyra tartýdan, úırenýden seksıa ashyp alǵany – tárbıelik maǵynasy zor shara. Mekeme basshylyǵy tarapynan da qazynaly aspaptyń sottalǵan arasynda keń taralýyna barynsha yqpal jasalýda.

Qoǵamǵa belgili 2018 jyly shilde aıynyń birinshi jeksinbisi Ulttyq dombyra kúni bolyp belgilengen.

Atalmysh túzetý mekemesinde de osy kúni sottalǵandarmen qasıetti aspaptyń tarıhy týraly áńgimeler úıymdastyrylyp, dombyranyń úni syńǵyrlap, kúı-termeler tartylyp, ánder aıtyldy.

Osy tusta mekeme basshylyǵy qyzmetkerler men sottalǵandar atynan otandastarymyzdy quttyqtap, ár shańyraqqa qasıetti aspaptyń syńǵyr únimen baqyt ornaýyn tileıdi.

 Asylan QARASHOV, SHQO QAJD OV-156/17 mekemesiniń ınspektory ádilet aǵa leıtenanty

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar