Ásem músin, yrǵaqty qozǵalys, kórkem beıne. Janardyń qarashyǵyna birden mánerlep syrǵanaýshy, tal shybyqtaı buralǵan arýdyń sulbasy kelýi bek múmkin. Búgingi bizdiń keıipkerdiń de ómiri dál osy kók muzben tikeleı baılanysty.
Biraq, ol muz ústindegi kórkem gımnastıkamen aınalyspaıdy. Qazaqtyń taldyrmash qyzy, Bulbul Qartańbaı erlermen ıyq tirestire, shaıbany urshyqsha ıirip, oıyn taıaǵyn qos aýyz myltyqtyń ózindeı qolyna ustaǵan kúıi, qarsylastyń qaqpasyna kezekti salymdy salmaqqa kádege jaratyp júr. Iá, tuspaldap aıtyp, joramaldap jetkizgen qysqy sport túri - hokeı.
Bulbul Jambyl oblysy, Turar Rysqulov aýdany, Kógershin aýylynyń týmasy. 1993 jyldyń 30 shildesi kúni, Qartańbaı atanyń áýletinde ómir esigin ashty.
Osydan 28 jyl buryn, qýanyshtary qoıyndaryna syımaǵan otbasy, kózderiniń aǵy men qarasy bolǵan qulyndarynyń qyr asyp, alty qurlyqty aýzyna qaratady dep oılamasa kerekti.
Dana halqymyz, «bolar bala besiginde bulqynar, bolar qulyn jelisinde julqynar», - dep qatarynan oza shabatyn oǵlan urpaqty aıtqan. Mine, tarazdyq qyzǵaldaq ta, talaıdy tańdaı qaqtyrǵan tarlan boldy.
«Meniń bala kúnimnen kúshim tasyp turatyn edi. Únemi sportshy bolýdy qaladym. Ápkelerim men sińilim qýyrshaq oınap júrgende, men uldarmen asyq atyp oınaıtynmyn. Bala armanym shynaıy ómirde oryndaldy dep oılaımyn», - deıdi álemdi moıyndatqan maıtalmanymyz.
Zaty názik, alaıda ishki rýhy jigitke bergisiz, bolattaı berik burymdynyń erlerge tán sport túrimen shuǵyldanǵanyn táńirdiń ózi qalǵandaı.
Aıtýynsha, balalyq shaqta ózi turǵan óńirde qyzdarǵa arnalǵan sport túrinen eshqandaı jattyǵý oryndary bolmaǵan. Keıipkerimiz «aýylda kúres, boks syndy uldarǵa laıyqtalǵan sporttyq seksıalar ǵana boldy»,- deıdi.
Artynsha, Ońtústik astananyń mańyndaǵy, Talǵar qalasyna otbasymen qonys aýdarǵan. Bul jerde de qyzǵaldaq qyzdardyń oń jambastaryna keletin sport túrinen úıirme bolmapty.
«Talǵarǵa kelgende men fýtbolǵa jazyldym. Men úshin sport pen sabaǵymdy qatar alyp júrý qıynǵa soqty. Sondyqtan ata-anam sport mektebin izdedi. Aqyrynda taptyq. Onda maǵan ala dop tebýge mashyqtanǵanymdy aıtty. Ókinishke oraı, bilim ordasynda fýtbol komandasy joq eken. Tek hokeıden qurama boldy. Men úshin qaıda jattyǵatynym mańyzdy bolmady. Solaısha atalǵan sport mektebine qabyldandym»,- deıdi óziniń alǵashqy muz aıdynymen qaýyshqan sátin esine alyp.
Saǵattar syrǵyp, mınýttar jyljyp jatty. Qarshadaı arý jigerin janyp, jańa belesti baǵyndyrmaqqa damylsyz daıyndaldy. Aıta ketý kerek, tuńǵysh ret shaıbany soǵyp, oıyn taıaǵyn serik etken arýǵa Valentına Anatolevna, Oksana Borısovna, Aleksandr Fedorovıch syndy bapkerler baǵyt berdi.
Kógershin aýylynan túlep ushqan qarlyǵash únemi damý ústinde boldy. Ol kishkentaı kezinen ómirge «qozǵalys» kerektigin bilgendeı. Ataqonysta júrip, Bulbul hokeıden bólek, regbımen aınalysqan. Tabandylyǵymen taý shyńyna shyqqan jan, regbı men hokeıden sport sheberi. Sondaı-aq, áli kúnge boksqa qyzyǵýshylyq tanytady. Munysy, qos qoldyń kúshin, shaıbany shyrq úıirýge ǵana qoldanǵysy kelmegeni shyǵar dep uqtyq.
Tuńǵysh ret, 13 jasynda mektepishilik qurama sapynda óner kórsetken jerlesimiz, 16 jasqa tolǵanda qazaqstandyq jasóspirimder quramasyna qabyldanǵan. Kámelet jasqa kelgenshe eki ret álem chempıonatynda el namysyn qorǵaǵan. Dál osy sátten bastap Bulbul úshin sporttaǵy araıly aq tań shýaǵyn shashyp bastady. Ony ózi de sezbegen edi.
«Shet el asyp, eki márte oıynǵa shyqqan soń qazaqstandyq áıelder arasyndaǵy hokeı quramasyna shaqyrtý aldym. Onda biraz júrip, 18 ben 20 jas aralyǵynda regbımen qaıta aınalysa bastadym. Keıinnen 21-ge kelgenimde kók aıdynǵa túbegeıli oraldym. Bul kezde alda ne kútip turǵanyn bilmegen edim»,-dep aǵynan jaryldy sańlaǵymyz.
Bulbuldyń bıikke samǵaýyna Elordada ashylǵan «Tomırıs» jáne «Barys» hokeı klýbtarynyń áıelder quramasynyń sapynan tabylýy yqpal etti. Munda, ol 5 jyl qatarynan komanda kapıtany boldy. Artynsha sporttaǵy jolyn, hokeıdiń otany-Kanadada jalǵastyrýǵa múmkindik aldy.
Armanyń asqaq, maqsatyń aıqyn bolsa, alynbaıtyn qamal joq. Keıipkermiz boıjetken shaqtan, naqtylasaq 17-18 jasar kezinde-aq, muhıt asyp, sheberligin shyńdaýdy nysanaǵa alǵan. Múlt ketpedi. Qanjyǵasy maılandy, qazirgi tańda «alty qurlyq aspanynda aty áýelep-aq tur.
«Qazaqstan jasóspirimder quramasynda júrgende shet elge barsam degen oı boldy. Álemdi aýzyna qaratqan úzdik quramalardyń qatarynda bolsam qandaı kúshti bolar edi degen oı maza bermedi. Sodan 23-ke tolǵan shaǵymda aqyryndap málimetter jınastyra bastadym. Týǵan jerden jyraqqa ketkende biraz qıyn boldy. Ásirese, ýaqyt beldeýi. Keıde telefon arqyly baılanysqa shyǵý úshin tún ortasynda habarlasýǵa týra keletin»,- dep Otanynan ózge elge qonys aýdarǵan sáttegi kedergilermen bólisti.
2018 jyl, jas qyzdyń albyrt shaqtaǵy maqsatynyń shyndyqqa aınalǵan tusy edi.
AQSH-qa baryp, komanda quramyna ótý úshin túrli irikteý kezeńderine qatysyp, birneshe hokeı klýbtarynda oınap kórgen.
Sońynda, saıyp qyran arýdyń sheberligi men qabiletin baǵalaǵan «Býffolo Búts» pen «Metropolıten Rıvters» klýbtarynan usynys kelgen. Jerlesimizdiń tańdaýy «Metropolıten Rıvters» quramasyna túsken. Tańdaýy da beker emes, sózine sensek, áıelder arasynda des bermeıtin, myqty komanda eken.
«Jasyrmaımyn úlken sportty aıaqtaǵym kelgen kezeńder boldy. Úıge oralǵym keldi. Soǵan qaramastan hokeıge degen mahabbatym alǵa jetelep otyrdy. Sondyqtan men ári qaraı jattyǵýymdy jalǵastyrdym»,- dedi óz sózinde jigeri muqalmaǵan juldyz.
Osylaısha, Bulbul Qartańbaı ózge eldiń namysyn qorǵaý úshin, Kanadada 1 jyl, AQSH-ta eki jylyn sarp etken. Búginde ol kanadalyq «Norf jersı fıneks» pen Qazaqstan ulttyq quramasy sapynda júr.
Qos eldiń sporttyq alańdaǵy shama-sharqyn baǵamdap úlgergen muz aıdynnyń ıesi:
«Amerıkalyq sportshy qyzdar fızıkalyq turǵydan qaraǵanda er-azamattar sıaqty deneli bolyp keledi. Olardyń jattyqtyrýshylary «soq, júgir, qaqpaǵa gol sal» dep úıretedi. Bizdegi hokeı quramanyń oınaý ádisine negizdelgen. Oıynnyń strategıasyn quryp alý, júgirip soqqy jasaǵannan jaqsy nátıjeler berip jatady. Aıyrmashylyq ustanǵan baǵyttary, oıyn barysyndaǵy is-áreketterinde», - dep túıgenin aıtyp jatty.
Jasta bolsa, oq boıy ozyp júrgen qyranymyzdyń pikirine qulaq assaq, elimizdi hokeıden álemdik arenada jaqsy tusynan kórsetý úshin, bizdiń quramaǵa tyńǵylyqty daıyndyq kerek, sonymen qatar jattyǵýdyń jańa ádisterin engizý qajet.
Qyr asqan qyzymyz, qara bastyń qamy dep, tirshiliktiń kúıin-kúıittep, turmystyq jaǵdaıyn jaqsartýdy kózdemegen. Týǵan topyraqtan shekara shegin qıyp, ushyp ketýiniń basty sebebi, ózindeı qarakózderdiń hokeıdegi mansabynyń mándi bolýyna úles qosýy edi.
Sózdiń emes, istiń adamy bolǵan Bulbul 1 shilde kúni, Nur-Sultan qalasynyń ákimdigimen birlese otyryp, muz aıdynynda kósile, qarsylasty oısyrata jeńsem, mende kók baıraqty kókte jelbiretsem degen qyzdarǵa arnap, arnaıy hokeıden áıelder quramasy jattyǵatyn akademıanyń ashylýyna muryndyq bolyp otyr.
Bul da basyna baqyt qusy qonǵan arýdyń, qysqy sporttyń osy túrine qyzyǵýshylyq tanytqan qyzdardyń seńgir kókke samǵaýyna yqpal etsem degen júrek túkpirindegi armanyna bir taban jaqyndaýy desek, artyq aıtqandyq emes.
Otanyn sheksiz súıetin, jeńiske qushtar, týǵan eliniń bedelin bıikte ustap júrgen qarshadaı qazaq qyzynyń búgingi jetistigi el aýzynda.
Onyń aıqyn dáleli, «Qazaqstandyq 100 jańa esim» jobasynyń irikteý kezeńinen súrinbeı ótkendigi.
Júrisinen jańylmaǵan, shashasyna shań juqtyrmaıtyn dúldilimiz, óte kúrdeli sport túrimen shuǵyldanyp qana qoımaı, Qazaqstan atty altyn besigin, álem halyqtarynyń aldynda áldılep terbetip otyrǵan dara adam.
Sondaı-aq, negizgi bolmysyn, tabıǵat bergen náziktik atty boıtumaryn joǵaltpaǵan arda jan. Onyń búgingi baǵyndyrǵan belesiniń negizgi kilti de «tabandylyq, turaqtylyq, ózine degen senim» atty tonnyń ishki baýyndaı bolǵan adam janynyń jaýlyǵy.
«Qolyńdaǵy baryńnyń bári-seniń is-áreketteriń men oılaryńnyń nátıjesi»,- deıdi Bulbul Qartańbaı. 30-ǵa jetpeı orda buzǵan batyl burymdyǵa, el aldyndaǵy bedeliń men bederińe daq túspesin degen izgi tilegimiz bar. Dodalarda top jaryp, «Hantáńiriniń shyńǵyna «Qazaq» degen uly esimdi ulyqtap júrgen júırigimiz tuıaǵynan súrinbesin.
