Biz básekege túse alamyz ba?

Dalanews 07 sáý. 2015 08:43 621

Eýrazıalyq odaqtaǵy ımport almasý, eksport jáne básekelestik deńgeıi qandaı bolady? Odaqqa múshe memleketter álemdik naryqpen terezesi teń talasqa túse ala ma? «Eýrazıa álemi» pikirsaıys klýbyna qatysqan saıasattanýshylar men ekonomıser osy máseleni talqyǵa saldy.

(Sýret Forbes.kz caıtynan alyndy)


Derekkóz: Alash aınasy

Jıynnyń shymyldyǵyn túrgen saıasattanýshy Edýard Poletaevtyń aıtýynsha básekelestik týraly aıtqanda bizdiń el jıi jaǵdaıda Fınlándıanyń tájirıbesine úńiledi. Atalǵan eldiń Eýroodaqtaǵy úlesi asa aýqymdy bolmaǵanmen, álemniń naryqtaǵy básekelestik deńgeıi óte joǵary. Eldiń ınovasıalyq júıesi memleket, kásiporyn jáne ýnıversıtettermen aradaǵy ózara baılanysqa negizdelgen. «Al bizdiń elde ǵylymı ortalyqtar men óndiristik kásiporyndardyń arasyndaǵy baılanysy áli de az. Joǵary oqý oryndary ınovasıalyq ónimder jasap shyǵarýǵa qaýqarsyz» deıdi Poletaev.

Óz kezeginde «Eksport jáne ınvestısıa boıynsha» ulttyq agenttik» tóraǵasynyń keńesshisi Sáýle Ahmetova álemniń eksportty qoldaýdan áldeqashan bas tartqanyn tilge tıek etti. «Munyń sebebi bar. Aıtalyq, memleket belgili bir salany qoldaı, qorǵaı túsken saıyn ol sala óziniń ómirge beıimdiliginen aıyrylady. Bul tek taýarǵa ǵana emes, sonymen birge ınvestısıaǵa da qatysty. Biz eksport alǵa jyljytqannan buryn, osyndaı ónim óndiretin kásiporyndardy eksporttaýǵa úıretýimiz kerek» dedi ol.

Ekonomıkalyq sarapshy Sergeı Smırnovtyń pikirinshe dál qazir odaq aıasynda birikken kásiporyndar qurý qaýipti. Sebebi, Úkimettiń tarapynan qoldaý joq. «Dálel kerek pe? Aıtalyq, bizdiń janarmaı naryǵy. Keńes odaǵy qulaǵan tusta Qazaqstan men Reseıniń munaı óńdeý zaýyttary bir deńgeıde bolatyn. Al qazir qalaı? Biz áli kúnge Eýro-2 standartyndaǵy janarmaı óndirip kelemin. Reseı bolsa áldeqashan Eýro-5 standartyna kóshken. Saıyp kelgende biz Reseımen básekelese alatyn deńgeıde emespiz. Sol sebepti arzan ári sapaly reseılik benzın kóbeıip ketse, otandyq janarmaı naryǵynyń «ólip» qalaryn bilip shekarany jaba qoıamyz».

Al otyrysty túıindegen saıasattanýshy Andreı Chebotarevtyń pikirinshe Qazaqstanda áli de bolsa syrtqy saýdaǵa baqylaý júrgizetin júıe jolǵa qoıylmaǵan. «Ortaq óndiristik saıasat týraly aıtýdyń ózi qısynsyz. Sebebi, Reseı tarapynan saýda sattyqqa qatysty kóptegen kedergiler áli kúnge alynǵan joq. Saıyp kelgende áli kúnge deıin taýar aǵynyn baqylaýǵa qatysty ortaq saıasat qabyldanǵan joq degen sóz» dedi óz sózinde Chebotarev.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar