(سۋرەت Forbes.kz cايتىنان الىندى)
دەرەككوز: الاش ايناسى
جيىننىڭ شىمىلدىعىن تۇرگەن ساياساتتانۋشى ەدۋارد پولەتايەۆتىڭ ايتۋىنشا باسەكەلەستىك تۋرالى ايتقاندا ءبىزدىڭ ەل ءجيى جاعدايدا فينليانديانىڭ تاجىريبەسىنە ۇڭىلەدى. اتالعان ەلدىڭ ەۋرووداقتاعى ۇلەسى اسا اۋقىمدى بولماعانمەن، الەمنىڭ نارىقتاعى باسەكەلەستىك دەڭگەيى وتە جوعارى. ەلدىڭ يننوۆاسيالىق جۇيەسى مەملەكەت، كاسىپورىن جانە ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن اراداعى ءوزارا بايلانىسقا نەگىزدەلگەن. «ال ءبىزدىڭ ەلدە عىلىمي ورتالىقتار مەن وندىرىستىك كاسىپورىنداردىڭ اراسىنداعى بايلانىسى ءالى دە از. جوعارى وقۋ ورىندارى يننوۆاسيالىق ونىمدەر جاساپ شىعارۋعا قاۋقارسىز» دەيدى پولەتايەۆ.
ءوز كەزەگىندە «ەكسپورت جانە ينۆەستيسيا بويىنشا» ۇلتتىق اگەنتتىك» ءتوراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى ساۋلە احمەتوۆا الەمنىڭ ەكسپورتتى قولداۋدان الدەقاشان باس تارتقانىن تىلگە تيەك ەتتى. «مۇنىڭ سەبەبى بار. ايتالىق، مەملەكەت بەلگىلى ءبىر سالانى قولداي، قورعاي تۇسكەن سايىن ول سالا ءوزىنىڭ ومىرگە بەيىمدىلىگىنەن ايىرىلادى. بۇل تەك تاۋارعا عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ينۆەستيسياعا دا قاتىستى. ءبىز ەكسپورت العا جىلجىتقاننان بۇرىن، وسىنداي ءونىم وندىرەتىن كاسىپورىنداردى ەكسپورتتاۋعا ۇيرەتۋىمىز كەرەك» دەدى ول.
ەكونوميكالىق ساراپشى سەرگەي سميرنوۆتىڭ پىكىرىنشە ءدال ءقازىر وداق اياسىندا بىرىككەن كاسىپورىندار قۇرۋ ءقاۋىپتى. سەبەبى، ۇكىمەتتىڭ تاراپىنان قولداۋ جوق. «دالەل كەرەك پە؟ ايتالىق، ءبىزدىڭ جانارماي نارىعى. كەڭەس وداعى قۇلاعان تۇستا قازاقستان مەن رەسەينىڭ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارى ءبىر دەڭگەيدە بولاتىن. ال ءقازىر قالاي؟ ءبىز ءالى كۇنگە ەۋرو-2 ستاندارتىنداعى جانارماي ءوندىرىپ كەلەمىن. رەسەي بولسا الدەقاشان ەۋرو-5 ستاندارتىنا كوشكەن. سايىپ كەلگەندە ءبىز رەسەيمەن باسەكەلەسە الاتىن دەڭگەيدە ەمەسپىز. سول سەبەپتى ارزان ءارى ساپالى رەسەيلىك بەنزين كوبەيىپ كەتسە، وتاندىق جانارماي نارىعىنىڭ «ءولىپ» قالارىن ءبىلىپ شەكارانى جابا قويامىز».
ال وتىرىستى تۇيىندەگەن ساياساتتانۋشى اندرەي چەبوتاريەۆتىڭ پىكىرىنشە قازاقستاندا ءالى دە بولسا سىرتقى ساۋداعا باقىلاۋ جۇرگىزەتىن جۇيە جولعا قويىلماعان. «ورتاق وندىرىستىك ساياسات تۋرالى ايتۋدىڭ ءوزى قيسىنسىز. سەبەبى، رەسەي تاراپىنان ساۋدا ساتتىققا قاتىستى كوپتەگەن كەدەرگىلەر ءالى كۇنگە الىنعان جوق. سايىپ كەلگەندە ءالى كۇنگە دەيىن تاۋار اعىنىن باقىلاۋعا قاتىستى ورتاق ساياسات قابىلدانعان جوق دەگەن ءسوز» دەدى ءوز سوزىندە چەبوتاريەۆ.
