Ákeme qatysty. Birden eskertemin: kez kelgen negatıvti komment blokqa ketedi. Sebebi, ákem sıaqty qazaqtar úshin áli eshkim eshteńe istegen emes. Sondyqtan, ózderi ispen eshqandaı úles qospaǵan adamdar óz pikirin jazýǵa haqy joq dep oılaımyn.
- Ákem oppozısıoner emes, ol-ultshyl. Árqashan ózin solaı ataǵan. Jýrnalıserdiń ony oppozısıoner dep ataýyn esepke alsaq ta, qazir solardyń ishindegi bılikte eshqashan qyzmet etpegen jalǵyz adam (30 jylǵy "opozısıa" burynǵy bılik ókilderinen turatynyn bilemiz).
- Osydan 3jyl buryn qazaqtyń jerin Qytaıǵa satqyzbaýda qansha shyryldap júrdi. Bilesizder ózderińiz.
- 2002 jyly Ózbekstanǵa qazaq jerin bermeý úshin mıtıń uıymdastyryp, bir aımaqty qaıtaryp aldy.
- Monǵolıadan qazaq oralmandaryn elge qaıtardy.
- Qytaıdan qaıta almaı, shekarada bir aı boıy jatqan oralmandar úshin júgirip, elge ákeldi.
- Shańyraq oqıǵasyna qatysqan 25 azamatty qorǵap shyqty.
- Qazaqstanda eshqashan bolmaǵan saılaýdy baqylaýshylar ınstıtýtyn qalyptastyrdy. Ákeme deıin saılaýda baqylaýshylar bolmaıtyn. Baqylaý baǵdarlamasyn jasap, búkil baqylaýshylardy oqytqan adam. Qazirgi baqylaýshylardyń bar bolǵany, zań buzýshylyqtardy siz kórgenińiz-ákemniń arqasy.
- Qazaqstan boıynsha qazaq famılıalar "-uly","-qyzy" dep jazylýyna bólek eńbek etti.
- Táýelsizdik alǵannan keıin talaı orys mektepterin qazaqshalady, ne qazaq synyptaryn ashtyrtty.
- Jer-sý attaryn qazaqshalaý týraly zań jasasty.
- Birneshe áskerı bólimshelerge qazaq batyrlarynyń attaryn berýdi talap etti de, ózgertti.
- Bir de bir qazaq jáne ózge ult arasyndaǵy shıelenisti jiberip almaı (Shelek oqıǵasy, tb) qazaqtardyń múddesin qorǵap shyǵyp, kináli adamdardyń jazalanýyna qol jetkizdi.
- Bılikke qarsy bolǵany úshin jumystan sonaý 99 jyly shyǵaryldy.
- Bılikke qarsy bolǵany úshin, ádil saılaýdy talap etkeni úshin birneshe ret sottaldy, jaýapqa tartyldy, t. b.
- 86 jylǵy Jeltoqsan oqıǵasynyń qatysýshysy, ári sol monýmenttiń alańǵa ornatylýynyń ınısıatory.
- Orys tildi oblystarda balalaryn qazaqsha oqytý boıynsha talaı aǵartýshylyq jıyndar uıymdastyrdy.
- t. b óte kóp jumystar.
Ákeme bılik te, ataq ta kerek bolǵan emes. Bar oılaǵany-qazaqtyń múddesi.
...
Ákemdi talaı ret KNB qyzmetkerleri qýdalady da, qorqytty da, satyp alýǵa tyrysty da, "Dos Kóshimniń Shveısarıada záýlim úıi bar" degen jalǵan maqalalar da jazǵyzdy, proslýshka, nablúdenıe, tb. Ákemdi qamady da, sottady da. Bári boldy.
Alaıda, ol 20 jyldan astam sondaı qyspaqta óz pozısıasynan taıǵan emes. Rınat 2 saǵattan soń basqasha sóıledi degenim de sodan. Rınatty jamandaǵanym emes, bılikke qarsy shyqqan ońaı emes ekenin aıtqym keldi. Sondyqtan oǵan "sen de nurbot ekensiń" dep jazatyn adamdar endi oılanar. Al ákem 2 saǵat emes, 20 jyl...
Ákem táýelsiz baqylaýshylar júıesin qurmasa, keshegi saılaýdaǵy zań buzýshylyqtardy siz sol beti bilmeýshi edińizder.
Budan keıin ony bıliktiń adamy dep tek qarańǵy adam aıta alady. Keshe ǵana jer máselesine kelgende ákem sıaqty eshkim radıkaldy, ashyq óz oıyn aıtyp, jerimizdi qorǵap qalǵan joq. Sol kezde ony kótergen halyq, búgin esh uıatsyz "satqyn" dep jatyr. Ózderi qazaq úshin túk istegen emes.
Ózderiniń balalary ákem soǵysyp júrip qazaqshalaǵan mektepte oqyp júrgeni oıda joq. Ákem terlep júrip kireberis bıletti qazaqshalaǵan mýzeıge baryp júrgeni oıda joq. Qazaqtar úshin qansha eńbek etip, ony eshqaıda jarıalamaǵan.
"Ákeńizdi qorǵap otyrsyz" deısizder. Árıne qorǵaımyn! Men týǵannan bastap óz ýaqytyn balalaryna emes, halqyna arnaǵan ákemdi qorǵamaǵanda kimdi qorǵaýym kerek?
Ákemdi ómir boıy sırek kóremiz: birese shetelde Qazaqstandaǵy "demokratıanyń" jaǵdaıyn túsindirip júredi, birese óz elinde sol demokratıany ornatýmen ýaqytyn ótkizedi.
Ákemdi úıden góri teledıdardan jıi kóretinbiz. Bundaı jumysty osy kúnge deıin kim jasady? Rınat pa? Marǵulan ba? Tasmaǵambetov pa? Joq álde, Ablázovtyń jalǵan aqparatyn oqyp, jyly dıvanda otyryp, komentarı jazatyn adamdar ma?
Ákem satqyn bolsa, men qazir AQSH-ta turatyn edim.
Eń bolmaǵanda ápkem ekeýmiz shetelde bilim alýshy edik. Qazir qalanyń shetinde SSSR kezinde salynǵan páterde emes, Al-Farabıden joǵary kotejde turyp, sońǵy modeldegi mers aıdaýshy edik.
"Kúıeýiń bılikke qarsy" dep ǵylymmen aınalysyp júrgen anama Qazaqstanda kandıdattyq dısertasıasyn qorǵatpady. Qyrǵyzstanǵa qorǵaýǵa májbúr boldy. Birneshe jyldan keıin dál solaı doktorlyq dısertasıasyn qorǵatqan joq. Ony da kórshi elde qorǵady.
Aıta bersem óte kóp. Úndemeı otyra almadym. Qosanovty ákemniń uıymy usynsa da, ákem onyń shtabyn basqarǵan da joq, qolynan jetektep júrgen joq, aıtatyn sózdi de jazyp bergen joq.
Saılaýdan keıingi Qosanovtyń vıdeosynan keıingi bárimiz shok bolyp ákeme habarlasyp, "nege olaı aıtty?" dedik. "Bilmeımin" dedi. Sol túni ushyp kelip baspasózge suhbat berdi.
Qosanovtyń nege olaı aıtqanyn ákem bilmese de, aralaryńyzda "ótirik"," senbeımiz" deıtinder shyǵady. Sondyqtan taǵy eskertemin: ákem sıaqty qazaqqa eńbek etpeseńder, kommentter óshiriledi. Aıtarym osy.
