Soltústik Qazaqstanda Alashordanyń qurmetine qoıylǵan eskertkishti belgisiz bireýler qıratyp tastaǵan dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Bul týraly tarıhshy, jýrnalıs Zańǵar Kárimhan habarlady. Jýrnalısiń aıtýynsha, memorıaldyq keshendi Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimdigine qarasty tehnıkalar qıratqan. Olar keshenniń ushar basyndaǵy qyrannyń sımvoldyq beınesin, aınalasyndaǵy sham baǵandaryn, memorıaldyq taqtany syndyryp ketken.
«Búgin Alashtyń asa kórnekti qaıratkeri, jazýshy-jýrnalıst, ult uranynyń avtory Mirjaqyp Dýlatulynyń týǵan kúni, týra 140 jyl toldy. Bárimiz arýaǵyn terbetip, esimin atap eske alyp jatyrmyz, durys-aq.
Biraq bizdi myna bir jaıt alańdatyp otyr.
1917 jylǵy İİ jalpy qazaq-qyrǵyz quryltaıy jıynynan soń, eldi búlinshilikten qorǵaý úshin jer-jerde áskerge jigit jınaý isi bastaldy. Mirjaqyp Dýlatuly janynda ataqty zańger Aıdarhan Turlybaıuly bar ekeýi Qyzyljar mańyndaǵy Aqqusaq degen jerde (Áltı qajy Barlybaı balasynyń qonysy) tótenshe jıyn ashady. 1918 jylǵy shildede ótken bul jıynda el-jurtqa Alash ıdeıasy túsindirilip, halyqty qorǵaý týraly sóz bolady.
107 jyl ótkende osy aýmaqqa (Jambyl aýdanynyń Petrovka aýylynyń mańy) memlekettik búdjetke qol salmaı, jekelegen kásipkerlerdiń, onda da Alash qaıratkerleriniń urpaqtarynyń (Naǵashybaı Barlybaev, Erlan Satybaldıevterdiń) kómegimen memorıaldyq keshen turǵyzylady.
Qazirgi zamanǵy ınjenerlik-arhıtektýralyq talaptarǵa saı jasalǵan, bıiktigi 28 metr bolatyn eńseli eskertkish 27 qyrkúıekte ashylýy tıis bolǵan, ýaqyt jaqyndaǵanda uıymdastyrýshylar qasaqana qıratylǵan, búlingen kúıine tap bolady.
Jaǵa ustatar bul soraqylyqty kim jasady? Vandalızmmen jaqsy dúnıeni búldirgenderdiń oıynda ne bar?
Keshendi jasaýshylardyń aıtýynsha, Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimdigi tehnıka, krandar, jumysshylar jiberip, keshendi talqandaýdy bastaǵan. Ushar basyndaǵy qyrannyń sımvoldyq beınesin, aınalasyndaǵy sham baǵandaryn, memorıaldyq taqtany syndyryp, buzyp ketedi.
Ne úshin? Qandaı maqsatta oryndaldy?
Oblys ákimi Ǵaýez Nurmuhambetov pen onyń aıtqanyn eki etpeıtin orynbasary Júsip Jumaǵulov basqaratyn ákimdiktiń oıynsha, «Alash» partıasyna, Alash Orda úkimetine jáne onyń kósemderine 28 metrlik mundaı keremet eskertkish ornatýǵa bolmaıdy-mys. Soltústik Qazaqstan Gazeti ras pa? Olar nusqaý joǵary jaqtan keldi dep aqtalýy da múmkin.
Keshendi tolyq qıratýǵa dátteri jetpegen sıaqty. Alashtyń asyl azamattarynyń azız rýhy basty ma, álde ózge bir sebep bar ma, oblys atqaminerleri múldem joıyp jibere almapty.
Endi ne bolmaq?
Muqym qazaq eliniń aldynda qarabet bolmaıyn dese, oblys ákimdigi jibergen kemshilikti túzep, eskertkishti qalpyna keltirýi tıis. Keshenniń ashylýyn durystap uıymdastyryp, el-jurtqa pash etip, Mirjaqyp Dýlatulyndaı uly qaıratkerge laıyqty qurmet pen taǵzymdy iske asyrýy kerek. QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi ne deısizder?
Bul keshen tek Mirjaqypqa ǵana qatysty emes, osy ólkege ǵana tıesili emes, Álıhan, Ahmet, Jahansha, Muhamedjan, Smaǵul syndy taý tulǵalarǵa qurmet dep esepteledi. Bul jer Qazaqstannyń sakraldy kartasyna kirgenin jaza keteıik.
Qurmetti dostar! Bul jaǵdaıǵa beı-jaı qaramaıyq. Oblys ákimdigi ıek astyndaǵy qysta umyttyryp, jyly jaýyp qoıa salmaqshy. Pikir jazyńyz, talqylańyz, repost jasap taratyńyz, qoǵamdyq rezonans kerek!», - dep jazǵan ol óziniń facebook paraqshasynda.
