Сенат отырысында депутат Сүйіндік Алдашев премьер-министр Олжас Бектеновке жолдаған сауалында азаматтық авиация саласындағы бірқатар маңызды мәселені көтеріп, нақты шешімдер ұсынды. Ол Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың авиаотын бағасын төмендету туралы тапсырмасын еске салды, деп хабарлайды Dalanews.kz.
Негізгі мәселелер
Авиаотынның тапшылығы:
2024 жылы Қазақстанда 746 мың тонна авиаотын өндірілген, ал сұраныс 971 мың тонна болған. Бұл – 237 мың тонна немесе 25% тапшылық. 2030 жылға қарай бұл көрсеткіш 550 мың тоннаға жетуі мүмкін.
Бағаның жоғары болуы:
Авиаотын билет бағасының 36,5%-ын құрайды. Әуежайлар отынды басқа жеткізушілерге қарағанда 15-20% қымбатқа сатады, табыстылығы кейде 60%-ға дейін жетеді. Бұл жағдай транзиттік әлеуеттің төмендеуіне әсер етіп отыр: соңғы 5 жылда шетелдік рейстер саны 58%-ға, ал жүк тасымалы 36%-ға азайған.
Әуежайлардың жағдайы:
Бірқатар өңірлерде инфрақұрылым апатты күйде. Жерүсті қызмет көрсету ескі. Тарифтер 2014 жылдан бері қайта қаралмаған.
Кадр жетіспеушілігі:
Салада білікті мамандар тапшы. Жүйелі дайындық жолға қойылмаған.
Реттеу мен ашықтықтың жоқтығы:
Авиаотынның бағасы қалай қалыптасатыны белгісіз. Бұл салада біртұтас көзқарас пен бақылау тетігі жоқ.
Сенатордың үкіметке ұсыныстары
Азаматтық авиацияны басқарудың тиімді үлгісін әзірлеу;
Мұнай өңдеу зауыттарындағы өндірісті арттыру;
Авиаотынды әділ бағамен ұсынудың бірыңғай жүйесін жасау;
Әуежайлардың бейінді емес қызметтерге алаңдамауын қадағалау;
Салаға инвестиция тартуды күшейту;
Инвесторларға ыңғайлы жағдай жасау;
Авиация мамандарын дайындау жүйесін жетілдіру.
Сенатордың айтуынша, бұл мәселелер ұзақ жылдар бойы шешілмей келеді және егер дер кезінде шара қолданылмаса, азаматтық авиацияда жүйелі тәуекелдер туындауы мүмкін.
