Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қытайдың ең ықпалды басылымдарының бірі China Daily газетінде арнайы мақала жариялады. «Strong Kazakh-Sino ties key to successful cooperation» атты мақалада екі ел арасындағы терең тарихи байланыс, стратегиялық әріптестік және Шанхай ынтымақтастық ұйымының (ШЫҰ) әлеуетін арттыру мәселелері қамтылған, деп хабарлайды Dalanews.kz.

Әлем бойынша таралымы 700 мың данаға жететін China Daily газетінің электронды және мобильді нұсқаларын қоса есептегенде 350 миллионнан астам оқырманы бар.

Президент мақаласында Қазақстан мен Қытай қарым-қатынасы ғасырлар бойы қалыптасқан достық байланыстарға негізделгенін атап өтіп, оның бүгінгі таңда өзара сенім мен түсіністікке құрылғанын жеткізген. Қазіргі уақытта бұл қарым-қатынас стратегиялық серіктестіктің жарқын үлгісіне айналды.

«Екі елді 1700 шақырымға созылған ортақ шекара біріктіріп тұр. Бұл шекара – бейбітшілік пен көршілік ынтымақтастықтың символы. Біздің стратегиялық серіктестігіміз жоғары деңгейдегі сапарлар мен саяси диалогтың арқасында одан әрі тереңдеп, күшейіп келеді. Қытай төрағасы, әлемдік деңгейдегі көрнекті саясаткер Си Цзиньпиннің көреген басшылығымен Қытайдың қазіргі таңдағы жетістіктері көршілес елдерге, соның ішінде Қазақстанға да жаңа мүмкіндіктер ашуда», – деп жазды Мемлекет басшысы.

Президент екі ел ынтымақтастығының жаңа әрі перспективалы кезеңге қадам басқанын, өзара ықпалдастық ауқымы артып, сауда-экономикалық байланыстар бұрын-соңды болмаған қарқынмен дамып жатқанын атап өтті.

Мәселен, 2024 жылы екі ел арасындағы сауда айналымы рекордтық көрсеткішке – 44 млрд долларға жеткен. Қытай Қазақстанның басты сауда-экономикалық серіктесі мәртебесін бекіте түсті.

«2005 жылдан бері қытайлық компаниялар Қазақстанға 27 миллиард доллардан астам инвестиция құйды. Қазіргі таңда елімізде Қытайдың 6 мыңға жуық компаниясы жұмыс істейді, олардың Қазақстанның өнеркәсіптік жаңғыруы мен технологиялық дамуына ықпалы зор», – деді президент.

Тоқаев екі елдің тағдыры ежелгі Ұлы Жібек жолынан бері тығыз байланыста екенін айтып, Қытай төрағасы Си Цзиньпиннің 2013 жылы Астанада жариялаған «Бір белдеу, бір жол» бастамасын ерекше атап өтті.

«Осы заманауи сауда жолдарының желісі Қазақстанның Еуразиядағы транзиттік әлеуетін одан әрі арттырып, елдің аймақтағы орнын нығайтты. Қазақстан қазір Қытай мен Еуропа арасындағы маңызды транзиттік хабқа айналды», – деді Тоқаев.

Мақалада екі ел арасындағы ынтымақтастықтың сәтті үлгілері де көрсетілген. Соның бірі – Транскаспий халықаралық көлік бағдарының (Орта дәліз) дамуы. Бұл дәліз – Қытай, Орталық Азия мен Еуропа арасындағы жүк тасымалының ең қысқа әрі тұрақты бағыты.

«2024 жылы Достық – Мойынты теміржол учаскесінде қосымша жолдардың іске қосылуы Қытай – Еуропа транзиттік әлеуетін бес есеге дейін арттыруға мүмкіндік береді. Былтыр Сиань қаласында қытайлық серіктестермен бірлесіп ашқан сауда-логистикалық орталық та екі ел ынтымақтастығына тың серпін берді», – деп жазады президент.

Сондай-ақ, теңіз көлігі саласындағы бірлескен жобалар да маңызды рөл атқарады. Мысалы, Ақтау портында контейнерлік хаб құрылып, Ляньюньган портының әкімшілігімен серіктестік орнады. Бұл жоба Орталық Азия мен Каспий өңіріне қызмет көрсететін контейнерлік флот құруға мүмкіндік берді.

«Мұнай-газ саласы екі ел экономикасының негізгі тірегі болып қала береді. Бұл бағыттағы жұмыстарға Қазақстан – Қытай мұнай құбырын кеңейту, мұнай өңдеу зауыттарын жаңарту және мұнай-химия кәсіпорындарын салу кіреді», – деп түсіндірді Тоқаев.

Ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық та қарқынды дамуда. 2024 жылы Қазақстаннан Қытайға ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспорты 10 пайызға өскен. Қытайлық инвесторлар көкөніс, жүгері, астық және мақта өңдейтін ірі жобаларға қызығушылық танытып отыр.

Президенттің айтуынша, екі елдің серіктестігі экономикалық шеңбермен ғана шектелмейді. Былтыр Қазақстанда Қытайдың Туризм жылы табысты өтсе, биыл Қытайдың Қазақстандағы Туризм жылы болып жарияланған.

«Бұл бастама екі елдің тарихы, дәстүрі мен табиғатын тануға жаңа мүмкіндіктер ашып, мәдени-гуманитарлық байланыстарымызға тың серпін береді», – дейді Мемлекет басшысы.

Дипломатиялық тұрғыдан екі елдің Шанхай ынтымақтастық ұйымы аясындағы тығыз серіктестігі де маңызды. Қытайдың қазіргі төрағалығы аясында ұйым аймақтық қауіпсіздікті күшейтуге, экономикалық интеграцияны тереңдетуге, мәдени-гуманитарлық байланысты нығайтуға басымдық беруде.

«Алда өтетін Тяньцзиньдегі ШЫҰ саммиті ұйымның алдағы даму траекториясын айқындайтын маңызды оқиға болмақ. Бұл жиын жаһандық мәселелер бойынша стратегияларды үйлестіріп, институттық реформаларды ілгерілетуге ерекше мүмкіндік береді», – деді Тоқаев.

Президенттің пікірінше, қазіргі күрделі әлемдік ахуал жағдайында ШЫҰ-ның өзара құрмет пен бірлескен дамуға негізделген тәсілі бұрынғыдан да өзекті әрі құнды болып отыр.