زاڭ جوباسىنا سايكەس 2021 جىلدان باستاپ قازاقستاندىقتارعا زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋعا، قىمبات تۇراتىن ەمدەلۋدىڭ اقىسىن تولەۋگە نەمەسە جەكە باسقارۋشى كومپانيالارعا باسقارۋعا بەرۋ قۇقىعى بەرىلەتىن بولادى.
زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن ناقتى قاجەتتىلىكتەرگە پايدالانۋ قۇقىعى:
- جۇمىس ىستەيتىن، ءتيىستى جاستا زەينەتاقى جيناقتارى «جەتكىلىكتىلىك شەگىنەن» اساتىن ازاماتتارعا (بولاشاق جۇمىس كەزەڭى مەن جۇيەلى تۇردە زەينەتاقى جارنالارىن تولەۋدى ەسكەرە وتىرىپ، زەينەتكەرلىك جاسقا جەتكەننەن كەيىن ەڭ تومەنگى زەينەتاقىدان از بولمايتىن زەينەتاقى تولەمدەرىن قامتاماسىز ەتۋگە جەتكىلىكتى زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ سوماسى)؛
- ساقتاندىرۋ كومپانيالارىمەن ەڭ تومەنگى زەينەتاقىدان از بولمايتىن مولشەردە ءومىر بويعى اننۋيتەتتىك تولەمدى قامتاماسىز ەتەتىن زەينەتاقى اننۋيتەتى شارتىنا وتىرعان ادامدارعا – بجزق-دا قالعان زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ سوماسى شەگىندە (شامامەن)؛
- زەينەتكەرلىككە شىققان ازاماتتارعا (ونىڭ ىشىندە الەۋەتتى قۇرىلىمدار قاتارىنان) - بجزق-دا قالعان زەينەتاقى قاراجاتىنىڭ 50%-ىنان اسپايتىن شەكتە. ەگەر ولاردىڭ زەينەتاقىسىنىڭ جيىنتىق مولشەرى (جاسىنا نەمەسە ەڭبەك وتىلىنە بايلانىستى زەينەتاقىنى، بازالىق زەينەتاقىنى جانە زەينەتاقى جيناعىنان تولەمدەردى قوسا العاندا) جوعالعان تابىستى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلەتىن دەڭگەيدە (كەمىندە 40%-عا) الماستىرۋدى قامتاماسىز ەتكەن جاعدايدا.
«جەتكىلىكتىلىك شەگى» رەتىندە بەلگىلى ءبىر جاستاعى سالىمشى ءۇشىن ونىڭ تابىسىنان بجزق-عا الداعى 10% تۇراقتى زەينەتاقى جارنالارىن (ەڭ تومەنگى جالاقىدان از ەمەس) ەسكەرە وتىرىپ، ەڭ تومەنگى زەينەتاقى مولشەرىنەن از بولمايتىن زەينەتاقى تولەمدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ەڭ تومەنگى قاجەتتى سوماسى قاراستىرىلادى.
«جەتكىلىكتىلىك شەگى» ايەلدەر مەن ەرلەر ءۇشىن بىردەي بەلگىلەنەدى جانە ءاربىر جاس ءۇشىن ەسەپتەلەدى. بۇل رەتتە ول قالىپتاسقان پارامەترلەرگە (كىرىستىلىك، ينفلياسيا، ەڭ تومەنگى تولەم مولشەرى جانە ت. ب.) سۇيەنە وتىرىپ، جاڭا الۋشىلار ءۇشىن قايتا ەسەپتەلەتىن بولادى.
زاڭ جوباسىندا سونداي-اق جوعارىدا اتالعان ساناتتاعى ازاماتتار زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن وزدەرى، جۇبايلارى نەمەسە جاقىن تۋىستارى (اتالارى/اجەلەرى، اتا-انالارى، بالالارى، نەمەرەلەرى، اعا-ىنىلەرى/اپا-سىڭلىلەرى) ءۇشىن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ ماقساتىندا نەمەسە ەمدەلۋگە اقى تولەۋگە پايدالانا الادى. ماقساتتى پايدالانۋ ءۇشىن كورسەتىلگەن وتباسى مۇشەلەرىنىڭ قاراجاتىن بىرىكتىرۋگە بولادى.
بەلگىلەنگەن تالاپتارعا سايكەس كەلگەن جاعدايدا الىپ قويۋ سانى بويىنشا شەكتەۋلەر كوزدەلمەگەن، ياعني ازاماتتار زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن ءبىر نەمەسە باسقا ماقساتقا قايتا پايدالانا الادى.
زەينەتاقى جيناقتارىن تولەۋ ەسەبىنەن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ ءتارتىبىن ق ر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى بەكىتەدى.
زەينەتاقى جيناقتارىن تولەۋ ەسەبىنەن مەديسينالىق كومەك الۋعا ازاماتتاردى جىبەرۋ قاعيدالارىن ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ايقىندايتىن بولادى.
زەينەتاقى اكتيۆتەرىن سەنىمگەرلىك باسقارۋعا بەرۋ قاعيدالارىن ق ر قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى ايقىندايدى.
