باعدارلاما اياسىندا پاۆلودار قالاسىندا قازاقتىڭ كورنەكتى ءانشىسى، اقىن-سازگەرى ەستاي بەركىمباي ۇلىنىڭ ەسكەرتكىشى مەن مۋزەيى اشىلماق.
ەسكەرتكىش ەستاي اتىنداعى مادەنيەت سارايىنىڭ ماڭىندا بوي كوتەرسە، مۋزەي عيماراتتىڭ ىشىنەن ورىن الادى.
ەكىباستۇز قالاسىندا «تۋعان جەر» ارنايى جوباسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان تىڭ جوبا – «سابيلەر اللەياسى». مۇندا ەكىباستۇزدا تۋعان ءاربىر نارەستەنىڭ قۇرمەتىنە اتا-اناسى بەلگىلەنگەن جەرگە ءبىر ءتۇپ اعاش وتىرعىزادى.
«ۇلى دالانىڭ ۇلى ەسىمدەرى» جوباسى اياسىندا ءوڭىردىڭ وركەندەۋىنە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان تۇلعالاردىڭ تاعدىرىن دارىپتەۋ ماقساتقا الىنىپ وتىر. سونىمەن قاتار، قازاقتىڭ ۇلى قولباسشىسى باۋىرجان مومىشۇلىنا ارنالعان مونۋمەنت ەكىباستۇزدىڭ ورتالىق كوشەلەرىنىڭ بىرىندە جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تۇرعىزىلادى.
بيىلعى جىلى اقسۋ قالاسى بارلىعى 6 ءىرى جوبانى جۇزەگە اسىرادى. الدىمەن اقسۋ قالاسىندا «اقسۋ تولقىنى» اتتى ءبىرىنشى رەسپۋبليكالىق كونكۋرسىن وتكىزۋ جوسپارلانعان.
شارانىڭ باسى ماۋسىم ايىندا جاڭارتىلعان جاعاجايداعى مادەني شارالاردان باستاۋ الىپ، شارىقتاۋ شەگى تالانتتى جاستاردىڭ ۇلكەن گالا كونسەرتىمەن اياقتالادى. وڭىردە جۇزەگە اسىپ جاتقان اۋقىمدى جوبالاردىڭ ءبىرى - «ERG بارىسى» ءتۋرنيرى.
اتالمىش شارا قازاقستاننىڭ ءتۇرلى وبلىستارىنان 200-دەن استام ادامدى قامتىدى.
ەل اراسىندا كۇمىس كومەي بايعابىل اتانىپ كەتكەن بايعابىل جىلقىبايەۆتىڭ ءمۇسىنى تۋعان اۋىلى قۇركولدە بوي كوتەرەدى.
اققۋلى اۋدانىندا حالىق ءارتىسى، كۇيشى رۇستەمبەك وماروۆتىڭ 100 جىلدىعىنا وراي «كۇي ونەرىنىڭ سارىنى» كۇيشىلەر اليانسى قۇرىلماق. اليانستىڭ نەگىزگى مىندەتى – جاس ۇرپاققا قازاقتىڭ عاسىرلار بويى ساقتالىپ كەلە جاتقان كۇي ونەرىن ناسيحاتتاۋ بولىپ وتىر.
جوبانىڭ قورىتىندىسىندا اۋدان جاستارىنان قۇرالعان 100 كۇيشى ءبىر ۋاقىتتا رۇستەمبەك وماروۆتىڭ «جاستىق شاق» كۇيىن ورىندايدى.
جاستار جىلى اياسىندا اققۋلى اۋدانىنىڭ جاستار ورتالىعى «جاس شاباندوز» جوباسىن قولعا الدى. جوبا اتقا وتىرۋ مادەنيەتىن ۇيرەتىپ قانا قويماي، «ەر قاناتى – ات» ەستافەتاسى، اساۋ ۇيرەتۋ، اۋدارىسپاق سياقتى ات سپورتىن كەڭىنەن ناسيحاتتايتىن شارالاردان تۇرادى.
ال، اقتوعاي اۋدانىندا «اقتوعايتانۋ» جوباسى جالعاسىن تابۋدا. 2018 جىلدان باستاپ ءار مەكتەپتىڭ 5-7 سىنىپتارىندا «اقتوعايتانۋ» ارنايى كۋرسى ەنگىزىلگەن.
بۇل ارنايى جوبادا جىل بويى تۋعان ولكەنىڭ تاريحى، اقتوعاي اۋدانىنىڭ تاريحي تۇلعالارى مەن وقيعالارى، فيزيكالىق-گەوگرافيالىق ورنالاسۋى، تاريحي ەسكەرتكىشتەرى وقىتىلدى.
اتالمىش جوبا اياسىندا ءتۇرلى كونكۋرستار، كوركەمسوز وقۋ سايىستارى مەن وقۋلار وتكىزۋ قاراستىرىلعان. باياناۋىل اۋدانىندا «Ruhty Qazaqstan» جوباسى ىسكە اسىرىلماق. جوبا اياسىندا اۋدانداعى رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 4 قاسيەتتى ورىنعا ەكسكۋرسيالىق تۋر ۇيىمداستىرىلادى.
شارا اۋداننىڭ جاس ماماندارى مەن بەلسەندىلىكپەن كوزگە تۇسكەن جاستارىن قولداپ، ولاردىڭ ەڭبەگىن باعالاپ، جىگەرىن كوتەرۋگە نەگىزدەلگەن. جەلەزين اۋدانىندا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا «شابىت» بالالار مەن جاستار ورتالىعى اشىلادى. بالالار مەن جاستار ورتالىعىنىڭ اشىلۋى اۋداننىڭ دا، جالپى وبلىستىڭ دا شىعارماشىلىق الەۋەتىنە جاعىمدى اسەر ەتەدى.
وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ شىعارماشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، اۋدان تۇرعىندارىنىڭ مادەني دەڭگەيى دە وسەدى دەپ بولجانۋدا.
ەرتىس اۋدانىنىڭ ەكوجۇيەسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان «المالى ب ا ق– بەرەكەنىڭ قاينارى» جوباسى اياسىندا 200 الما اعاشتارى وتىرعىزىلدى. بۇل ايماقتى كەلەشەكتە اباتتاندىرىپ، دەمالىس ورنىنا اينالدىرۋ كوزدەلگەن.
سونداي-اق اۋداندا «Tildes» ءتىل ورتالىعىنىڭ «ارنايى جوباسى اياسىندا» لاتىن گرافيكاسىن وقىتۋ ورتالىعى اشىلادى. وقىتۋ ورتالىعى اۋداندىق كىتاپحانا بازاسىندا قۇرىلاتىن بولادى.
تەرەڭكول اۋدانىندا «جاستار جىلىن» مەرەكەلەۋ بارىسىندا رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ءنوۆوسىبىر وبلىسىنا ءىس-ساپار جوسپارلانعان.
ءىس-ساپار «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ەكى مەملەكەت اراسىندا ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ناسيحاتتاپ، دوستىق قارىم-قاتىناستى نىعايتۋعا باعىتتالعان. اۋداندا قازاق مادەنيەتى مەن رۋحانياتى ءۇشىن ەلەۋلى ۇلەس قوسقان، ءدىنتانۋشى، اۋليە، ۇستاز، تالىمگەر سەيدىلدا قاجى تۇيتەبەك ۇلىنىڭ كەسەنەسىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ماي اۋدانىندا «الما باعى» جوباسى بويىنشا اۋدان ورتالىعىندا تامشىلاپ سۋارۋ تاسىلىمەن الما اعاشىن ەگىپ، ءونىم الىپ، جاستاردى ەڭبەككە باۋلۋ قاراستىرىلعان.
شارباقتى اۋدانىندا «شارباقتى اۋدانى تاريحىن جانە اۋدان اۋماعىنداعى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەردى زەرتتەۋ جانە ىزدەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ» جوباسى اياسىندا اۋدان اۋماعىنداعى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەردى زەرتتەۋ جانە وسى ەسكەرتكىشتەر جيناعىن باسىپ شىعارۋ جوسپارلانۋدا.
«اۋىلىم – التىن قازىنام» جوباسى ارقىلى ۋسپەن اۋدانىنىڭ تاريحى تۇگەندەلمەك. كونە كوز قاريالاردان اۋدان مەن اۋىلدىڭ قۇرىلۋى، وتكەن عاسىرلارداعى اڭىز ءاپسانالار جيناقتالادى.
ۋسپەن اۋدانىنىڭ ماڭىندا ارحەولوگيالىق ەكسپەديسيا مۇشەلەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ قورعاندار مەن ۇيىندىلەرگە قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزۋ جانە ولاردى زەرتتەۋ جۇمىستارى دا جوسپارعا ەنگەن.
پاۆلودار اۋدانىندا وڭتۇستىك ەلدى مەكەندەردەن «ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ» باعدارلاماسى بويىنشا كوشىپ كەلگەن وتباسىلار ءۇشىن «ارناۋ» فەستيۆالى ۇيىمداستىرىلادى. اتالمىش فەستيۆال قازاقتىڭ «ەرۋلىك» دەپ اتالاتىن اتا سالتىمەن تويلانادى. شارا بارىسىندا اقىندار ارناۋ ايتىپ، ءان مەن كۇيلەر ورىندالادى.
دەرەككوز: رavlodarnews.kz
