ماجىلىستە قالا باسشىسى ءا.وسەربايەۆ پەن وبلىستىق اقساقالدار القاسىنىڭ ءتوراعاسى ج.ازىرەتبەرگەن ۇلى رۋحاني شاھار، جاڭا وبلىستىڭ ورتالىعى تۇركىستان قالاسىنىڭ كەلبەتى مەن اجارىنا تۇرعىنداردى ءبىر كىسىدەي اتسالىسۋعا شاقىرىپ، ورتاق مۇددە – قالاداعى قوعامدىق ءتارتىپتى جانداندىرۋ، مەيرامحانالار مەن تويحانالاردىڭ جۇمىسىن بىرلەسكەن تۇردە جۇيەلەۋ بارىسى كەڭىنەن تالقىلاندى.
بۇل باسقوسۋدا وبلىستىق اقساقالدار القاسىنىڭ ءتوراعاسى تاراپىنان «تۇركىستاننىڭ جۇيەسى» اتتى پيلوتتىق جوبا ۇسىنىلدى. ول جوبادا قالانىڭ قوعامدىق ءتارتىبى مەن تازالىعى، جاستار اراسىنداعى ادامگەرشىلىك قاعيداتتارىنىڭ ۇستانىمى، جيىن-توي وتكىزۋ داستۇرىنە كەيىنگى ۋاقىتتا ەنگەن داقپىرتپەن استامشىلىققا توقتاۋ قويۋ، اسابالاردىڭ توي جۇرگىزۋ مادەنيەتى ايتىلا كەلىپ، بارلىق باعىتتا ءتارتىپتى جۇيەلەۋ ءۇشىن قوعامدىق نەگىزدە كوشە كوميتەتتەرىن قۇرۋ تۋرالى جوبا ۇسىنىلدى.
پيلوتتىق جوبا ماجىلىسكە جينالعاندار تاراپىنان قولداۋ تاپتى. قالانىڭ رۋحاني، مادەني كەلبەتىن ستاتۋسقا ساي جانداندىرۋ بويىنشا قالا باسشىسى ءا.وسەربايەۆ كوپتەگەن ماسەلەلەرگە توقتالدى.
– بۇگىنگى كەزدەسۋدىڭ تاقىرىبىنىڭ ءوزى «رۋحاني جاڭعىرۋ تۇركىستان تورىنەن باستالعانداي...» دەپ ۇلكەن ماڭىزدىلىعىن كورسەتىپ وتىر. سەبەبى تاريحي تۇركىستاننىڭ ستاتۋسى بيىلعى جىلى ەسەلەنە ءتۇستى. جاڭا وبلىستىڭ ورتالىعى بولدى. بۇعان دەيىندە ءوزىنىڭ تاريحي قۇندىلىعىنا وراي رۋحاني استانا، تۇركى جۇرتىنىڭ مادەني استاناسى اتالىپ كەلدى. سوڭعى 3-4 ايدىڭ كولەمىندە قالامىزدا ءبىرقاتار وزگەرىستەر مەن جاعىمدى جاڭالىقتار ورىن الدى. وبلىستىق اكىمشىلىك، باسقارامالار مەن دەپارتامەنتتەر كەلىپ قونىستاندى. ۇكىمەت باسشىلارى مەن شەت ەلدىك ينۆەستورلار كەلىپ، تۇركىستانعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى مەن ىقىلاسىن تانىتۋدى. ال ەڭ ۇلكەنى ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ءوزى جۋىردا كەلىپ، تۇركىستاننىڭ كەلەشەك كەلبەتى مەن بولاشاق باعدارىن ايقىنداپ بەردى. الدا جۇزەگە اسىراتىن قانشاما جوسپارلار مەن جوبالار، ۇلكەن ۇلكەن ماقساتتار ايقىندالدى. ەندىگى ءبىزدىڭ مىندەتىمىز ەلباسى ايقىنداپ بەرگەن وسى مىندەتتەردى مەجەلەنگەن ۋاقىتتا جۇزەگە اسىرۋ. وسى تۇستا تۇركىستان قالاسىنىڭ تۇرعىندارىنا حالقىنا جۇكتەلەتىن ەڭ ۇلكەن مىندەت قالانىڭ رۋحاني اتىنا لايىقتى مادەنيەت قالىپتاستىرىپ، كەلىستى كەلبەتىن جاساۋ. ءبىرىنشى كەزەكتە اركىم مادەنيەت پەن رۋحاني جاڭعىرۋدى وزىنەن باستاۋ دەگەن ماسەلە تۇر. قالا كەلبەتى تەك ءساندى ۇيلەرمەن، ساۋلەتتى عيماراتتارمەن، جاسىل جەلەكپەن عانا ولشەنبەيدى. كۇن سايىن كوركەيىپ كەلە جاتقان تۇركىستاننىڭ اجارى ەڭ ءبىرىنشى تازالىعىنا بايلانىستى. قالانىڭ تازالىعى اۋلادان، ءار وتباسىنان باستالادى، – دەدى قالا باسشىسى.
ءا.وسەربايەۆ قالانىڭ تازالىعى باسقاعا ەمەس، ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قالا تۇرعىندارىنا قاجەت ەكەنىن العا تارتتى. «سوندىقتان دا وسىندا وتىرعان بارشاڭىز تۇركىستاننىڭ بولاشاعىنا جاۋاپتىمىز دەگەن پىكىردە بولۋىمىز كەرەك. تۇركىستان ءۇشىن جان اۋىرتىپ، باس قاتىرىپ تىرلىك جاسايتىن، وبلىستىڭ ورتالىعى بولعان ورتالىق قالانىڭ تۇرعىنى ەكەنىڭىزدى سەزىنەتىن ۋاقىت جەتتى» دەپ جۇرتتى تۇركىستاننىڭ رۋحاني كەلبەتىن قالىپتاستىرۋعا شاقىردى.
