كەزدەسۋدە تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساكەن قالقامانوۆ، وقۋ وردا باسشىسى جانار تەمىربەكوۆا، ق ر دۇنيەجۇزىلىك مۇرا ۇلتتىق كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى دميتريي ۆوياكين، ق ر ۇعا اكادەميگى ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى باۋىرجان بايتانايەۆ، اكادەميك، بۋنياتوۆا شىعىستانۋ ينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى مۇستافايەۆ شايم، انتروپولوگيا دەپارتامەنتىنىڭ پروفەسسورى، Louis ۆاشينگتون ۋنيۆەرسيتەتى مايكل فراچەتتي، ارحەولوگ، عىلىم دوكتورى، ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، تاتارستان رەسپۋبليكاسى حاليكوۆا عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى ايرات سيديكوۆ، ارحەولوگ، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، گەرمانيا ارحەولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى ۆيكتور زايبەرت قاتىستى.
دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزۋدەگى نەگىزگى ماقسات، تاريحى تەرەڭ تۇركىستان قالاسىنا 3000 جىل بولعاندىعىن تاريحي دەرەكتەر ارقىلى جۇرتشىلىققا كورسەتۋ.
جيىن بارىسىندا تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ق ر ۇعا اكادەميگى جانە الكەي مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتتىڭ باس ديرەكتورى باۋىرجان بايتانايەۆ: «تۇركىستان ەجەلگى جانە ۇلى قالا، سوندىقتان ول قاسيەتتى ولكە. بۇل ەرەكشە قالانىڭ تاريحى وتە ەجەلدە، كوپتەگەن عاسىرلار بۇرىن باستالعان. 1990-2000 جىلدارى ءبىز تۇركىستاننىڭ 1500 جىلدىعىن اتاپ وتتىك. ءبىراق سودان بەرى كوپ ۋاقىت ءوتتى. ءبىز بۇل داتانى اتاپ وتكەن كەزدەگى مالىمەتتەر كەڭەستىك جانە كەڭەس ءداۋىرى بولعان، سودان كەيىن قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ بارلىق جىلدارىندا جۇرگىزىلگەن ىرگەلى زەرتتەۋلەر بولعان جوق، ەڭ قىزىقتى ەجەلگى تۇركىستاننىڭ ۋربانيزاسياسىنىڭ وزىندىك تەرەڭ تاريحى بار.
دەمەك، ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى 15 عاسىردا تايپالار وسى تەرريتوريادا ءومىر سۇرگەن. تۇركىستان اۋماعىنداعى ارحەولوگيالىق كەشەندەردى زەرتتەي وتىرىپ، ءبىز ەكى ەجەلگى قورىمداردى اشامىز. مۇندا تابىلعان جەرلەمەلەر مەن اتريبۋتتار ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى XV عاسىرعا جاتاتىنى ءسوزسىز. بۇل جادىگەرلەر مۇندا ءومىر سۇرگەن تايپالار مايىتتەردى وسىندا جەرلەگەنىن جانە وسى قالانىڭ اۋماعىندا ءومىر سۇرگەنىن كورسەتەدى»، - دەدى. دوڭگەلەك ۇستەلگە جينالعان ارحەولوگ عالىمدار دا ءوزارا پىكىر ءبىلدىرىپ، ەجەلگى قالانى ءالى دە زەرتتەپ زەردەلەي ءتۇسۋ كەرەكتىگىن جەتكىزدى.
كەزدەسۋ سوڭىندا ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى كەلگەن قوناقتار مەن عالىمدارعا وقۋ وردا اتىنان «قوجا احمەت ءياساۋيدىڭ حيكمەتتەرى» اتتى ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ قولداۋىمەن جارىققا شىققان دانالىق كىتاپتى جانە «پرەزيدەنت نازاربايەۆ» قىزعالداعىنىڭ گۇل شوقتارىن تارتۋ ەتتى.
