ق ر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى تۇركىستان وبلىسىنا جۇمىس ساپارىمەن بارىپ، ءوڭىردىڭ ماڭىزدى مادەني مۇرا نىساندارىنداعى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسىمەن تانىستى. ساپار بارىسىندا ايدا بالايەۆا "ازىرەت سۇلتان" مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني مۋزەي-قورىعىنا، قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنە، قىلۋەت جەراستى مەشىتىنە جانە ياسسى-كۇلتوبە ورتاعاسىرلىق قالاشىعىنا باردى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
مينيستر "ازىرەت سۇلتان" مۋزەي-قورىعىنا 2023 جىلى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا "ۇلتتىق" مارتەبە بەرۋ ونىڭ قازاقستاننىڭ مادەني مۇراسىن ساقتاۋ ءۇشىن ماڭىزدىلىعىن كورسەتەتىن ماڭىزدى وقيعا ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
"ازىرەت سۇلتان" مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني مۋزەي-قورىعى – ارحەولوگيالىق جانە ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ بىرەگەي كەشەنى، مۇندا حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى ماڭىزى بار 45 نىسان بار. جىل سايىن 350 مىڭنان استام ادام كەلەتىن جەر قازاقستاننىڭ ەڭ قاستەرلى مەكەندەرىنىڭ ءبىرى"، - دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.
قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنە بارعان كەزدە ونى ساقتاۋدىڭ ناقتى شارالارى تالقىلاندى. مينيستر 2023 جىلى جۇرگىزىلگەن عىلىمي زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە كەسەنە قۇرىلىمىن نىعايتۋ بويىنشا شۇعىل ءىس-قيمىلداردىڭ قاجەتتىگى انىقتاعانىن اتاپ ءوتتى. ول كەسەنە اينالاسىنداعى جاسىل جەلەكتەردى شامادان تىس سۋارۋ نىسانعا تەرىس اسەر ەتكەنىن، ناتيجەسىندە جاسىل جەلەكتەردىڭ ءبىر بولىگىن الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى. بۇل پروسەسس ءقازىردىڭ وزىندە اۆتوماتتاندىرىلعان باقىلاۋ جۇيەسى ارقىلى باقىلانادى. قۇرىلىمنىڭ ودان ءارى توزۋىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن 100 توننادان استام قوقىس پەن توپىراق شىعارىلعان.
ايدا بالايەۆا قىلۋەت جەراستى مەشىتىنە ەرەكشە نازار اۋدارىپ، 2021 جىلى تۇرىك رەسپۋبليكاسىنىڭ "TIKA" ۇيىمى ارقىلى وسى نىساندى مۋزەي رەتىندە جاڭعىرتۋدى ۇسىنعانىن اتاپ ءوتتى. دەگەنمەن، قىلۋەتتىڭ تاريحي كەلبەتىن ساقتاۋ ءۇشىن تۇرىك شەبەرلەرىنىڭ جۇمىسىن سۇيەمەلدەيتىن توپ قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى، بۇل شىنايىلىق پەن تاريحي مۇرانى قۇرمەتتەۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
مينيستر قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنىڭ جانىنداعى قايتا قۇرىلعان عيماراتتاردىڭ بىرىندە ۇيىمداستىرىلعان مونيتورينگ ورتالىعى جۇمىسىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا دا نازار اۋداردى. ورتالىق جۇمىسى اياسىندا تەمپەراتۋرا مەن ىلعال رەجيمىن، قابىرعالاردىڭ تۇزۋلىگىن جانە باسقالارىن ۇزدىكسىز رەجيمدە باقىلايتىن 100-دەن استام قوندىرعىسى بار اۆتوماتتاندىرىلعان مونيتورينگ جۇيەسى قويىلدى.
"2023 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنان باستاپ اۆتوماتتى مونيتورينگ جۇيەسى ەسكەرتكىشتىڭ ساقتالۋىنا اسەر ەتەتىن ءارتۇرلى پروسەستەردى، سونىڭ ىشىندە ميكروكليماتتى ۇزدىكسىز قاداعالاپ وتىرادى. اتاپ ايتقاندا، جۇيە جاسىل جەلەكتەردى جاقىندا الىپ تاستاۋعا بايلانىستى وزگەرىستەردى تىركەيدى، بۇل كەز كەلگەن جويىلۋ قاۋپىنە جەدەل جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مونيتورينگ-ورتالىق سونىمەن قاتار كەسەنەنىڭ جاي-كۇيىن زەردەلەيتىن جانە ونى ساقتاۋ شارالارىن ازىرلەيتىن وتاندىق جانە شەتەلدىك ساراپشىلاردى قابىلدايتىن نەگىزگى پۋنكت بولىپ تابىلادى. مۇندا بارلىق عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تەحنيكالىق دەرەكتەردى جيناۋ، تالداۋ جۇزەگە اسىرىلادى. بۇل يۋنەسكو-نىڭ وسى ماڭىزدى دۇنيەجۇزىلىك مۇرا نىسانىن ءتيىمدى باسقارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى"، - دەپ تولىقتىردى مينيستر.
سونىمەن قاتار، ايدا بالايەۆا ياسسى-كۇلتوبە ورتاعاسىرلىق قالاشىعىندا بولىپ، بىرەگەي تاريحي ەسكەرتكىشتى ساقتاۋعا جانە قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان ارحەولوگيالىق قازبالارمەن جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىمەن تانىستى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى ءاربىر ماڭىزدى نىساندارعا قاجەتىنشە قولداۋ مەن نازار اۋدارۋدى قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ەلدىڭ مادەني مۇراسىن ساقتاۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىستى جالعاستىرادى.
