بۇگىن تۇركىستانداعى ن.تورەقۇلوۆ اتىنداعى مۇراجايدا 31 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە  ارنالعان «ءتۇبى ءبىر تۇركى ءۇشىن تۇراننىڭ تورىندە تۋعاندار» اتتى جيىن ءوتتى. «Nur Otan» پارتياسى تۇركىستان وبلىستىق فيليالى جانىنداعى «ميراس» قوعامدىق كەڭەسى  مەن تۇركىستان وبلىستىق قوعامدىق دامۋ باسقارماسى «قوعامدىق كەلىسىم» كمم بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان جيىندا جيىرماسىنشى عاسىرداعى زۇلمات اشارشىلىق پەن رەپرەسسيا جىلدارىنداعى دەرەكتەر ءسوز بولدى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz «Nur Otan» پارتياسى تۇركىستان وبلىستىق فيليالىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

ءماجىلىستى «Nur Otan» پارتياسى تۇركىستان وبلىستىق فيليالى جانىنداعى «ميراس» قوعامدىق كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، جازۋشى مارحابات بايعۇت جۇرگىزىپ وتىردى. ق.ا.ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى حازرەتالى تۇرسىن توتاليتارلىق قوعامنىڭ وسپادارسىز ساياساتى كەسىرىنەن قۇربان بولعان وتانداستارىمىزدىڭ سانىن انىقتاۋ، ءتىزىمىن ناقتىلاۋ جانە وسى كەزەڭدى عىلىمي جۇيەلەۋ كەرەكتىگىنە توقتالدى. تۇركىستان قالاسى دا بۇل ناۋبەتتەن شەت قالماعانىن ايتتى.

– «الاش» قوزعالىسى ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى بولعان قالا توڭىرەگىنىڭ قانشاما وعلانى ساياسي سەبەپتەرمەن وققا بايلاندى. ارقادان اۋعان قالىڭ جۇرت ءىلىنىپ-سالىنىپ تۇركىستانعا قۇلادى. 1930 جىلدىڭ اقپانىندا بولعان سوزاق كوتەرىلىسىنە تۇركىستاندىقتار دا قاتىستى. وبلىس ورتالىعى مارتەبەسىن العان تۇركىستاندا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن مەن اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان مۋزەي بوي كوتەرسە، – دەگەن ۇسىنىسىن جەتكىزدى.

ال ن.تورەقۇلوۆ مۇراجايىنىڭ باسشىسى ومار جەكسەنبايەۆ وڭىردەن شىققان ۇلى تۇلعالاردىڭ ەسىمىن دارىپتەۋ باعىتىندا جۇمىس جاندانسا دەگەن ۇسىنىسىن جەتكىزدى. سونىمەن بىرگە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇربانى، مەملەكەت قايراتكەرى س.قوجانوۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سۇلتانبەك قوجانوۆ ۇلت كوشباسشىلارى ماڭگى ەل ەسىندە قالاتىنىن ايتتى.

تۇركىستان وبلىستىق تۇرىك ەتنومادەني بىرلەستىگىنىڭ مۇشەسى زيكيرۋللا يۋسۋپوۆ تا تاريحي سانانى جاڭعىرتۋ باعىتىنداعى ويلارىن جەتكىزىپ، قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە كۇشتەپ كوشىرىلگەن مىڭداعان ادامدى، ونداعان ەتنوس وكىلدەرىن باۋىرىنا باسىپ، مەيرىمىن اياماعان قازاق حالقىنىڭ مەيىرباندىعىن ءاردايىم ايتىپ ءجۇرۋ كەرەكتىگىنە توقتالدى.

جيىندى «Nur Otan» پارتياسى تۇركىستان وبلىستىق فيليالى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، فراكسيا جەتەكشىسى بەيسەن تاجىبايەۆ قورتىندىلاپ، ءوڭىردىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى ايتقان ءاربىر وي مەن ۇسىنىس «ميراس» كەڭەسىنىڭ حاتتاماسىنا ەنگىزىلىپ، ءتيىستى جۇمىس جۇرەتىنىن ايتتى. سونداي-اق، ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا الدىندا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك پەن مىندەت تۇرعانىن اتاپ ءوتتى.

– تۇركىستان شىن مانىندە مادەني ورتالىققا اينالۋى ءۇشىن رۋحاني سالاعا دا باسىمدىق بەرىلۋى ءتيىس. ال بۇل جۇمىستاردى جۇرگىزۋدە زيالى قاۋىم وكىلدەرى، تاريحشىلار، مادەنيەتتانۋشىلار، عالىمداردىڭ ماڭىزى زور، – دەدى ول.

تۇركىستانداعى كەلەلى كەڭەس قورتىندىسى بويىنشا ءبىرقاتار حاتتامالىق شەشىم قابىلداندى. كەڭەس مۇشەلەرى تۇركىستان قالاسىندا جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن مەن اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىش نەمەسە مونۋمەنت اشۋ؛ ن.تورەقۇلوۆ مۇراجايى جانىنداعى  ايالدامانى ءنازىر تورەقۇلوۆ ايالداماسى دەپ اتاۋ جونىندە ۇسىنىس بەردى. سونىمەن بىرگە وڭىردە قازاق حالقىنىڭ مەيىرىمى مەن اق پەيىلىنە ريزاشىلىقتىڭ بەلگىسى رەتىندە «قازاق حالقىنا – مىڭ العىس» مونۋمەنتتەرىن ورناتۋ؛ 1920-1930 جىلدارى كەڭەس ۇكىمەتى جۇرگىزگەن تاركىلەۋ، ازىق-تۇلىك سالىعى، كۇشتەپ وتىرىقشىلاندىرۋ مەن ۇجىمداستىرۋ كەسىرىنەن تۋىنداعان ناۋبەتتىڭ اقيقاتىن جان-جاقتى زەرتتەۋ، قارجى ءبولۋ؛ ساياسي قۋعىن-سۇرگىننەن زارداپ شەككەن تۇركىستان وبلىسىنان شىققان مەملەكەت قايراتكەرلەرى تۋرالى زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، كىتاپ شىعارۋ؛ ءبىلىم ۇيالارىندا  قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان «تاريح بەتتەرىنەن» نەمەسە «تاۋقىمەت پەن تاعزىم» اتتى كەزدەسۋلەر وتكىزۋ؛ تۇركىستاندى جىرلاعان الاش قايراتكەرى ماعجان جۇمابايەۆتىڭ قۇرمەتىنە جىر ءمۇشايراسىن وتكىزۋ جانە وزگە دە باستامالار كوتەرىلىپ، ۇسىنىستار حاتتاماعا ەنگىزىلدى. ەندى وسى باعىتتا جۇمىس جالعاسادى.