استانادا «شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى» Cءامميتى اياسىندا قازاقستان-قىتاي بىرلەسكەن ىسكەرلىك كەڭەسى ءوتتى. بيىل 7ء-شى رەت ءوتىپ جاتقان كەڭەسكە قىتايدىڭ ونەركاسىپ سالاسىنداعى الپاۋىت كومپانيالارى قاتىستى. ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن قحر باسشىسى سي ءسزينپيننىڭ ءوزارا ىسكەرلىك بايلانىسى ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق بايلانىستى نىعايتا تۇسۋدە.
بۇگىندە قازاقستان-قىتاي ىسكەرلىك كەڭەسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ بيزنەس-توپتارىنىڭ وكىلدەرى ءۇشىن ديالوگ الاڭى، سونداي-اق ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيسيالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالىنا اينالعان. ماڭىزدى جيىنعا تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى ارنايى قاتىسىپ، ماڭىزدى كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى. ءىس-شارا قورىتىندىسى بويىنشا قىتايلىق بيزنەسمەندەرمەن جالپى قۇنى 1 ملرد. 615 ملن اقش دوللارىن قۇرايتىن 4 ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبا بويىنشا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.
اتاپ ايتساق، تۇركىستاندا بەس جۇلدىزدى قوناق ءۇي كەشەنى مەن اكۆاپارك جانە بەينەباقىلاۋ كامەرالارىن شىعاراتىن زاۋىت سالىنباق. جوبانىڭ جالپى قۇنى 270 ملن اقش دوللارىن قۇرايدى. قازىرگى تاڭدا ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتان 11،8 گەكتار جەر ۋچاسكەسى ناقتىلانعان. وندا 18 قاباتتى قوناق ءۇي، اكۆاپارك جانە ۆيللا كەشەنى بوي كوتەرەدى دەپ جوسپارلانۋدا. ال اۋقىمدى ينۆەستيسيالىق جوبا «Chian Chuangshi Construction Group» كومپانياسىنا تيەسىلى.
سونىمەن قاتار ايماقتا بالامالى ەنەرگيا كوزدەرىن ءوندىرۋ بويىنشا دا ءبىرقاتار جوبالار جۇزەگە اسپاق. اتاپ ايتقاندا، قۋاتتىلىعى 500 مۆت بۋ-گاز قوندىرعىسى جانە قۋاتتىلىعى 300 مۆت كۇن ەلەكتر ستانسياسى، سونداي-اق ەلەكتر جەلىسىنىڭ مەتالل تىرەكتەرىن جانە ەنەرگيا جيناقتاۋ جۇيەلەرىن وندىرەتىن زاۋىت بازاسىندا ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.
اتالعان جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن بايدىبەك، ساۋران، تۇلكىباس اۋداندارىنان جەر تەلىمدەرى ناقتىلاندى. قۋات كوزىن كوپ قاجەت ەتىپ، وزگە وڭىرلەردەن الىپ تۇتىناتىن تۇركىستان وبلىسى ءۇشىن جوبا اسا ماڭىزدى. قازىرگى تاڭدا قىتايدىڭ «China Energy Overseas Investment Co.،Ltd» كومپانياسى جوباعا جالپى 915 ملن اقش دوللارىن ءبولىپ وتىر.
وسىمەن قوسا ورداباسى اۋدانىندا «Central Asia Aluminium» ج ش س اليۋمينيي بۇيىمدارىن وندىرەتىن زاۋىت قۇرىلىسى باستالماق. قۇنى 17 ملن اقش دوللارىنا باعالانىپ وتىر. وڭدەۋ ونەركاسىبى سالاسىنداعى ينۆەستيسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ارقىلى جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلادى.
ەلىمىزدە ماقتا وسىرۋمەن اينالىساتىن جالعىز ءوڭىر – تۇركىستان. مۇندا، ءتىپتى، ماقتاارال اتالعان اۋدان دا بار. الايدا بۇگىنگە دەيىن وبلىستا توقىما ونەركاسىبى دۇرىس جولعا قويىلماعان. سالدارىنان شيكىزاتتىق ەكونوميكا دەڭگەيىندە قالىپ، ال ماقتا باعاسى جىل وتكەن سايىن ارزانداپ، شارۋالار ەڭبەگىنىڭ جەمىسىن تولىق كورە الماي وتىر.
سوندىقتان ايماقتا وبلىس اكىمى دارحان ساتىبالدىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن توقىما كلاستەرىن قۇرۋ جۇمىسى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. قازىرگى تاڭدا ماقتادان بۇيىم شىعارىپ، الەمگە ەكسپورتىن جولعا قويعان قىتايلىق كومپانيالارمەن ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى. ينۆەستورلار ماقتا ەگۋگە كومەكتەسىپ، جەرگىلىكتى شارۋالارعا تاجىريبەسىن بولىسەدى. ناتيجەسىندە وبلىس اۋماعىندا ماقتا تالشىعىن قايتا وڭدەيتىن زاۋىت، ءجىپ ءيىرۋ زاۋىتى مەن ماتا فابريكاسى سالىنباق. «Xinjiang Lihua(Group) Co.، Ltd» كومپانياسى اتالعان جوبالارعا جالپى 440 ملن اقش دوللار كولەمىندە ينۆەستيسيا باعىتتاماق.
